Logistics xuyên biên giới: Sức bật tăng trưởng vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung

Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung: Tiềm năng trở thành trung tâm logistics quốc gia

Phát biểu tại “Diễn đàn logistics Vùng lần VI: Logistics xuyên biên giới - Sức bật tăng trưởng vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung” sáng 22/8 tại thành phố Huế, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh vai trò chiến lược của ngành logistics đối với sự phát triển kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Theo ông Hoàng Quang Phòng, kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc đi kèm với việc đẩy mạnh khai thác không gian biển, không gian ngầm, không gian vũ trụ, cùng các chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và ba đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng và nhân lực đặt ra những yêu cầu mới, đồng thời tạo điều kiện thúc đẩy ngành logistics.

Ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phát biểu tại diễn đàn.

“Logistics không chỉ giúp giảm thời gian, chi phí mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp và hàng hóa Việt Nam. Trong bối cảnh hội nhập, dịch vụ logistics càng có vai trò quan trọng, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế đất nước và tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu”, Phó Chủ tịch VCCI nhấn mạnh và khẳng định, ngành logistics hiện nay phải đi theo các xu hướng mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn và kinh tế chia sẻ. Đây không chỉ là yêu cầu tất yếu để thích ứng với xu thế toàn cầu mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu hóa chi phí và phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch VCCI cũng cho biết, tầm quan trọng của Quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050. Mục tiêu đến năm 2030 là biến vùng này thành khu vực phát triển nhanh, năng động, hướng tới bền vững, mạnh về kinh tế biển, với mức thu nhập bình quân đầu người đạt trung bình cao. Đến năm 2050, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung sẽ trở thành vùng dẫn đầu cả nước về kinh tế biển.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cùng lãnh đạo các Bộ, ban, ngành, địa phương tham dự Diễn đàn.

Quy hoạch đặt trọng tâm vào việc phát triển các ngành kinh tế biển, công nghiệp, dịch vụ tài chính, thương mại và logistics; xây dựng vùng động lực miền Trung làm đầu tàu dẫn dắt sự phát triển; phát triển các hành lang kinh tế Bắc - Nam, Đông - Tây kết nối hiệu quả cảng biển, khu kinh tế, sân bay, cửa khẩu quốc tế, các đô thị ven biển và các cực tăng trưởng. Hệ thống cảng biển tại các tỉnh trong vùng cũng được phát triển đồng bộ nhằm tạo nền tảng vững chắc cho trung tâm logistics cấp quốc gia.

"Thành phố Huế cùng vùng Bắc Trung Bộ, Duyên hải miền Trung sở hữu vị trí chiến lược, nằm ở “ngã tư” của các hành lang vận tải Bắc - Nam và Đông - Tây. Khu vực này có các cảng biển nước sâu, mạng lưới sân bay mới và hệ thống đường sắt hiện đại, tạo tiềm năng trở thành trung tâm logistics quốc gia và khu vực, kết nối Hành lang kinh tế Bắc - Nam, Đông - Tây với Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng (GMS)", ông Hoàng Quang Phòng.

Ông Nguyễn Văn Phương - Chủ tịch UBND thành phố Huế cho biết, theo định hướng đến 2030, thành phố Huế sẽ trở thành trung tâm lớn của khu vực Đông Nam Á. Trong chiến lược đó logistics được xác định là trụ cột phát triển xanh của vùng Bắc Trung Bộ. Để khơi thông nguồn lực và phát huy thế mạnh, Huế sẽ phát triển chuyển đổi số, và kinh tế xanh, tập trung lồng ghép logictics và chuỗi giá trị sản phẩm nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ông Nguyễn Văn Phương - Chủ tịch UBND thành phố Huế cho biết địa phương sẽ phát triển chuyển đổi số, và kinh tế xanh, tập trung lồng ghép logictics và chuỗi giá trị sản phẩm nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

Theo Chủ tịch UBND thành phố Huế, logistics hiện đại được xem là động lực mới để cạnh tranh, thúc đẩy chuỗi cung ứng bền vững. Huế có mạng lưới hạ tầng đồng bộ bao gồm đường bộ, đường thủy, hàng không và đường sắt. Trong đó, cảng Chân Mây sẽ được phát triển thành cảng trung chuyển lớn và hệ thống logictics quốc tế, khu kinh tế Chân Mây, Lăng Cô sẽ là trung tâm trung chuyển vận tải theo hướng đa phương thức cùng với lực lượng doanh nghiệp năng động. Huế tự tin đứng trước cơ hội trở thành trung tâm logicticis của khu vực và cả nước.

“Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập mạnh mẽ logictics đang trở thành mạch máu của nền kinh tế, là mắt xích quan trọng kết nối sản xuất lưu thông và tiêu dùng, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh, việc chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong lĩnh vực này, điều này không chỉ nâng cao năng suất mà còn giảm thiểu ô nhiễm môi trường”, ông Nguyễn Văn Phương nhấn mạnh.

Logictics xuyên biên giới là khâu đột phá chiến lược

Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung có vị trí địa vị đặc biệt quan trọng, là cầu nối chiến lược giữa hai miền Nam Bắc, là mặt tiền hướng ra biển Đông và cửa ngõ gần nhất của hành lang kinh tế Đông Tây. Để tạo bước phát triển đột phá cho vùng, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng thể hiện tầm nhìn chiến lược và quyết tâm chính trị mạnh mẽ.

Điển hình, Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2021-2030 đã xác định tập trung phát triển mạnh kinh tế biển kết hợp với đảm bảo quốc phòng an ninh trên biển, phát huy hiệu quả hành lang kinh tế Đông Tây, phát triển các cảng biển và dịch vụ cảng biển. Nghị quyết số 26 của Bộ chính trị về phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã xác định mục tiêu đưa vùng trở thành khu vực phát triển năng động, nhanh, bền vững, mạnh về kinh tế biển.

Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nêu các giải pháp để logistics xuyên biên giới thành sức bật tăng trưởng cho cả vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung

Nghị quyết nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm là phát triển các trung tâm logistics gắn với các cảng biển, cảng hàng không và cửa khẩu. Đây không chỉ là nhiệm vụ phát triển về hạ tầng mà thể hiện tư duy phát triển mới, lấy dịch vụ logistics làm nền tảng để tái cấu trúc kinh tế của vùng.

Đối với thành phố Huế, tại Nghị quyết 54 về xây dựng và phát triển đến năm 2030, tầm nhìn 2045 định hướng cần có cơ chế, chính sách tạo đột phá trong phát triển nhanh, bền vững Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô. Tinh thần tạo đột phá đòi hỏi phải có những cách làm mới, những mô hình và cơ chế phát triển vượt trội.

Những định hướng này đã được cụ thể hóa trong quy hoạch phát triển vùng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 khẳng định vai trò của logictics xuyên biên giới là một khâu đột phá chiến lược, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, hình thành các chuỗi giá trị sản xuất, xuất khẩu và mở rộng không gian phát triển của vùng.

Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô nhìn từ phía phía cảng nước sâu - Ảnh: Nguyễn Phong

Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Đức Hiển cũng cho hay, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái cấu trúc mạnh mẽ, logistics xuyên biên giới chính là cầu nối quan trọng để khơi thông nguồn lưu chuyển hàng hóa, rút ngắn thời gian và chi phí thương mại, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Đối với thành phố Huế, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương đánh giá, địa phương hội tụ nhiều tiềm năng để vươn lên trở thành một trung tâm logistics cấp vùng và liên quốc gia. Mô hình khu thương mại tự do đang được thúc đẩy thực hiện thí điểm tại một số địa phương nhằm tạo động lực tăng trưởng mới. Vì vậy, ý tưởng hình thành khu thương mại tự do gắn với Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô cần được nghiên cứu, ủng hộ để tạo bước đột phá cho tăng trưởng, phát triển cho thành phố Huế và cả vùng trong thời gian tới.

Để biến tiềm năng thành hiện thực, để logistics xuyên biên giới thành sức bật tăng trưởng cho cả vùng, theo ông Nguyễn Đức Hiển, cần chú trọng thực hiện một số giải pháp mang tính chiến lược.

Một là, cần kiến tạo không gian phát triển mới, một cách bền vững tạo động lực tăng trưởng đột phá. Thay vì phát triển đơn lẻ, cần hướng đến một quy hoạch tích hợp hình thành các trung tâm logistics cấp vùng, hiện đại tại Chân Mây, Lăng Cô, Phú Bài kết hợp chặt chẽ với các cửa khẩu quốc tế như Lao Bảo.

Thứ hai, phải đảm bảo hạ tầng đồng bộ, kết nối và hiệu quả, cần sớm xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng và hợp tác liên quốc gia với Lào, Thái Lan để thúc đẩy kết nối ba trong một: kết nối thể chế, kết nối hạ tầng và kết nối doanh nghiệp.

Thứ ba, phải đón đầu các xu hướng mới của thời đại, đặc biệt là xu hướng xanh và thông minh phát triển logistics gắn với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, coi logistics xanh không chỉ là khẩu hiệu mà phải là những hành động rất cụ thể trong triển khai thực hiện ngay từ khâu lập quy hoạch cho đến triển khai. Đây là yêu cầu bắt buộc để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của vùng.

Thứ tư, hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi có tính chất cạnh tranh vượt trội để thu hút đầu tư, có thể thúc đẩy nghiên cứu khả năng xây dựng mô hình khu thương mại tự do thế hệ mới tại Khu kinh tế Chân Mây Lăng Cô để hội tụ các ưu đãi về thuế, trở thành nơi có môi trường kinh doanh tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế tốt nhất.

Cuối cùng, tất cả những định hướng trên chỉ được thực hiện khi chúng ta có hai yếu tố nền tảng rất quan trọng, đó là nguồn nhân lực chất lượng cao và nền tảng logistics số.

Hạ Vĩ