Loạt thành tích 'đáng nể' của hệ thống S-400 Nga

Tháng 5, Ấn Độ đã dùng S-400 như vũ khí chiến lược trong chiến dịch không kích quy mô lớn vào Pakistan, đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong việc xuất khẩu vũ khí của Nga và chứng minh rằng S-400 không còn chỉ là "biểu tượng".

Bệ phóng tên lửa và radar từ hệ thống S-400 của Nga tại Syria. (Nguồn: MW)

Trong suốt hai thập niên, Nga đã đầu tư cho chương trình S-400 nhiều hơn tổng chi phí mua sắm toàn bộ máy bay chiến đấu cộng lại. Kết quả là hiện nay, hơn 30 trung đoàn S-400 đang trực chiến, tạo nên xương sống của mạng lưới phòng không quốc gia. Trong bối cảnh phương Tây liên tục đẩy mạnh các chương trình tên lửa tầm xa và máy bay thế hệ mới, Moscow coi S-400 như "lá chắn sinh tử".

Trong cuộc phỏng vấn gần đây, Tổng giám đốc Tập đoàn Almaz-Antey Yan Novikov, đơn vị phát triển S-400, đã hé lộ những thông tin cho thấy vì sao hệ thống này đang được ca ngợi trên khắp thế giới. Theo ông, hiệu quả của S-400 đã được chứng minh rõ ràng trong thực chiến, đến thời điểm hiện tại "không có hệ thống phòng không nước ngoài nào cùng loại có thể sánh được với S-400". Đây là tuyên bố mạnh nhất từ trước đến nay của Almaz-Antey về vị thế tuyệt đối của Triumf trên chiến trường hiện đại.

Ông Novikov cho biết sự vượt trội của S-400 đến từ khả năng hiện đại hóa cực nhanh, cho phép hệ thống này liên tục thích ứng trước sự trỗi dậy của UAV tấn công, vũ khí chính xác cao và các chiến thuật chiến sự mới. Trong bối cảnh công nghệ quân sự thay đổi từng tháng, S-400 sở hữu biên độ nâng cấp rất lớn, có thể tích hợp ngay lập tức các loại radar, thuật toán dẫn bắn và tên lửa mới mà không cần thiết kế lại toàn bộ hệ thống. Chính điều này giúp S-400 duy trì vị thế dẫn đầu suốt gần 20 năm.

Một trong những yếu tố làm nên sức mạnh đáng sợ của S-400 là tên lửa tầm xa 40N6. Dù được đưa vào biên chế từ năm 2018, nhưng đến nay 40N6 vẫn là một trong những loại tên lửa phòng không tầm xa nhất thế giới. Với tầm bắn lên tới 400 km, 40N6 có thể tấn công mục tiêu nằm sau đường cong Trái Đất nhờ dữ liệu dẫn bắn từ radar mặt đất phía trước hoặc radar trên không A-50U AEW&C.

Quỹ đạo bay đặc biệt của tên lửa vượt lên độ cao 30 km rồi bổ nhào xuống, cho phép nó tiêu diệt máy bay đối phương bay ở độ cao từ 30.000 mét đến chỉ 5 mét sát mặt đất. Theo nguồn tin từ phía Nga, 40N6 đã được kiểm chứng trong thực chiến và đã đánh trúng các mục tiêu ở cả Ukraine lẫn trong chiến dịch Ấn Độ tấn công Pakistan.

Thành công của S-400 cũng kéo theo sự hồi sinh của ngành công nghiệp phòng không Nga. Từ đầu những năm 2000, Điện Kremlin đã chi ngân sách khổng lồ để trẻ hóa ngành tên lửa đất đối không. Ba cơ sở sản xuất lớn gồm: nhánh mới của nhà máy Obukhov, nhà máy Avitek tại Kirov và tổ hợp NMP ở Nizhniy Novgorod – được xây dựng hoặc hiện đại hóa toàn diện.

Dù ban đầu gặp không ít chậm trễ, đến giữa thập niên 2010 năng lực sản xuất đã tăng tốc mạnh, giúp Nga không chỉ trang bị nhanh cho quân đội mà còn sẵn sàng xuất khẩu.

Hiện không có thông tin cho thấy Nga đang phát triển một phiên bản kế nhiệm trực tiếp cho S-400. Thay vào đó, Moscow chọn cách tiếp tục nâng cấp radar, mở rộng kho tên lửa và phát triển các biến thể tầm xa hơn, trong đó có mẫu tên lửa được đồn đoán là thế hệ sau của 40N6, dự kiến sẽ xuất hiện vào khoảng giữa những năm 2030.

Xuân Minh