Loạt kiến nghị của doanh nghiệp Nhật Bản cho giai đoạn 'đại bứt phá' của Tp.HCM

Doanh nghiệp Nhật đề xuất tháo gỡ vướng mắc trong chuyển đổi xanh và chính sách công nghiệp

Hội nghị Bàn tròn Doanh nghiệp Nhật Bản năm 2025 diễn ra ngày 12/12, đây là năm thứ 24 sự kiện được tổ chức, tiếp tục duy trì cơ chế đối thoại cởi mở giữa Tp.HCM và cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND Tp.HCM Nguyễn Lộc Hà khẳng định, hội nghị năm nay có ý nghĩa đặc biệt khi Việt Nam - Nhật Bản đang triển khai khuôn khổ “đối tác chiến lược toàn diện”, mở ra không gian hợp tác sâu rộng hơn trong các lĩnh vực công nghệ cao, hạ tầng, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo.

Ông Nguyễn Lộc Hà, Phó Chủ tịch UBND Tp.HCM phát biểu khai mạc Hội nghị.

Năm 2025 cũng đánh dấu bước ngoặt khi Tp.HCM chính thức vận hành mô hình “thành phố mở rộng", trên nền tảng mới này, Thành phố định hình 5 mũi nhọn chiến lược gồm xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế Thủ Thiêm; phát triển chuỗi đô thị thông minh - giao thông xanh; thúc đẩy công nghệ cao và đổi mới sáng tạo; phát triển kinh tế biển - logistics với mô hình Free Trade Zone; và mở rộng du lịch sinh thái biển quy mô quốc tế.

Ông Kume Kunihide, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Tp.HCM phát biểu ý kiến tại Hội nghị.

Phát biểu tại Hội nghị, Ông Kume Kunihide, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Tp.HCM (JCCH) cho biết Hiệp hội hiện có gần 1.100 hội viên và là hiệp hội doanh nghiệp Nhật lớn thứ ba thế giới. Sau khi Tp.HCM hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, khoảng 900 doanh nghiệp Nhật (tương đương 80% hội viên) đã nằm trong địa giới Tp.HCM mới.

"Cộng đồng doanh nghiệp Nhật đã có mặt hơn 30 năm tại Việt Nam, nên “việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh hiện hữu là vô cùng quan trọng”, bởi đây là nền tảng củng cố niềm tin và thu hút thêm nhà đầu tư trong tương lai", ông nhấn mạnh.

Kỳ vọng vào hạ tầng phát triển đồng bộ, ông Kume khẳng định: “Tôi kỳ vọng rằng việc phát triển hạ tầng này sẽ tiếp tục thu hút thêm nhiều dòng vốn đầu tư, đồng thời tạo động lực để thành phố Hồ Chí Minh mới vươn lên trở thành một đô thị dẫn đầu khu vực châu Á. Các doanh nghiệp Nhật Bản chúng tôi cũng mong muốn được đồng hành và đóng góp vào sự phát triển đó.”

Ông cũng tin rằng, quy hoạch 27 tuyến đường sắt, khi triển khai đồng bộ, sẽ tạo cú hích mạnh mẽ đưa Tp.HCM trở thành đô thị dẫn đầu châu Á. Tuy nhiên, bàn về vấn đề chuyển đổi xanh, Ông Kume cho biết Tp.HCM hiện mới có tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên và một số tuyến xe buýt, xe buýt điện, xe máy điện. Lộ trình giao thông xanh cần triển khai thận trọng và khoa học.

Đại diện của JCCH cho rằng doanh nghiệp Nhật có kinh nghiệm sản xuất xe xăng và đang đầu tư xe hybrid, xe điện, nhưng nếu Tp.HCM chuyển đổi quá nhanh, hạ tầng trạm sạc sẽ khó đáp ứng. Việc chuyển đổi cũng làm tăng chi phí cho doanh nghiệp vận tải - logistics và người dân, trong khi nhiều người còn loay hoay không biết xử lý xe xăng cũ ra sao.

Ngoài các vấn đề xoay quanh việc chuyển đổi xanh, các đại diện doanh nghiệp cùng bàn luận về vấn đề công nghiệp và thương mại hóa. Bà Takami Hisayo, Chủ tịch Ủy ban Môi trường và Đời sống thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản cho biết doanh nghiệp Nhật đang đối mặt với nhiều vướng mắc liên quan đến các chính sách mới trong lĩnh vực công nghiệp, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô.

Một số vấn đề chính được bà nêu gồm quy định mới có thể làm tăng chi phí vận hành; thời gian thực hiện quá gấp khiến doanh nghiệp khó chuẩn bị; thiếu hướng dẫn chi tiết trong quá trình chuyển đổi; và nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng nếu quy định bị áp dụng đồng loạt mà không có lộ trình rõ ràng.

Bà Takami cho biết các nội dung này đã được tổng hợp trong tài liệu gửi đến cơ quan chức năng Việt Nam, đồng thời đề nghị khi ban hành chính sách mới, Việt Nam cần có giai đoạn chuyển tiếp hợp lý, phổ biến rộng rãi và cung cấp hướng dẫn cụ thể để doanh nghiệp và người dân có thể thích ứng mà không bị ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Bà Takami Hisayo, Chủ tịch Ủy ban Môi trường và Đời sống thuộc Phòng Thương mại & Công nghiệp Nhật Bản trình bày tại hội nghị

Bà nhấn mạnh Việt Nam vẫn là điểm đến đầu tư hấp dẫn với mức độ hài lòng cao, là lý do nhiều doanh nghiệp Nhật tiếp tục mở rộng hoạt động. Tuy nhiên, để môi trường đầu tư duy trì ổn định và bền vững, bà mong các vướng mắc nêu trên sớm được giải quyết, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Cải cách mạnh mẽ, phát triển hạ tầng và xây dựng trung tâm tài chính quốc tế

Phát biểu kết luận, Chủ tịch UBND Tp.HCM Nguyễn Văn Được khẳng định Hội nghị Bàn tròn lần này không chỉ giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp Nhật Bản mà còn mở ra góc nhìn toàn diện về tương lai hợp tác. Ông thẳng thắn nhìn nhận các vấn đề, giải đáp các khúc mắc, khó khăn cho các doanh nghiệp Nhật Bản tại Tp.HCM.

Ông khẳng định: “Tôi luôn lắng nghe và đồng hành cùng doanh nghiệp để cùng giải quyết các nút thắt trong hoạt động đầu tư”.

Ông Nguyễn Văn Được, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Tp.HCM phát biểu kết luận tại Hội nghị.

Chia sẻ thêm với các doanh nghiệp, Chủ tịch Nguyễn Văn Được cho biết, Thành phố bước vào giai đoạn mới với 3 động lực then chốt gồm khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế. Văn phòng trung tâm tài chính đang được gấp rút hoàn thiện, với sự tham gia của nhiều chuyên gia nước ngoài, cho thấy Tp.HCM đã “sẵn sàng cho không gian phát triển mới, nền tảng mới và bước đột phá mới”.

Ông nhấn mạnh kỳ vọng lớn từ Trung ương đối với Tp.HCM khi mục tiêu đến năm 2030 là trở thành “top thành phố toàn cầu đáng sống”. Đây là nhiệm vụ nặng nề nhưng cũng là cơ hội để Thành phố bứt phá, dựa trên nền tảng thành tựu đã đạt được trong nhiều năm qua.

Về nhiệm vụ cụ thể, Chủ tịch Nguyễn Văn Được nêu rõ ưu tiên đầu tiên là cải cách thể chế, tạo môi trường đầu tư thông thoáng và hiệu quả.

Trong cải cách hành chính, Thành phố tiếp tục cắt giảm thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, chuyển đổi mạnh mẽ sang mô hình quản trị - phục vụ.

Chủ tịch Nguyễn Văn Được ví von rằng quá trình chuyển đổi “như vợ chồng chung sống, sẽ có chuyện này chuyện kia”, và chính vì vậy cần đối thoại thường xuyên, đặc biệt là các doanh nghiệp nước ngoài để tháo gỡ mọi vướng mắc.

Về hạ tầng, người đứng đầu chính quyền Thành phố cho biết, hàng loạt dự án chiến lược đã và đang được triển khai đồng bộ, từ đường Vành đai, các tuyến đường kết nối liên vùng đến hệ thống đường sắt đô thị.

"Tôi gọi giai đoạn sắp tới là đại bứt phá”, ông Được nói; đồng thời nhấn mạnh trong 5 - 10 năm tới Tp.HCM sẽ thay đổi rõ rệt nhờ hệ thống giao thông hiện đại.

Chủ tịch Nguyễn Văn Được đặc biệt đề cập đến việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế, động lực mới để hút vốn đầu tư toàn cầu và hỗ trợ doanh nghiệp. Ông đánh giá Nhật Bản có thế mạnh lớn về tài chính và công nghệ và Tp.HCM mong muốn các doanh nghiệp Nhật Bản tham gia sâu trong cấu trúc trung tâm tài chính tương lai.

Một trụ cột khác được ông nhấn mạnh là phát triển kinh tế xanh, giảm phát thải, chuyển đổi năng lượng và chuyển đổi số. Chủ tịch Tp.HCM khẳng định, đây là con đường duy nhất để Tp.HCM trở thành đô thị bền vững, thoát khỏi “bẫy thu nhập trung bình”. Ông kỳ vọng các doanh nghiệp Nhật Bản vốn có thế mạnh về công nghệ môi trường sẽ hợp tác sâu hơn trong lĩnh vực này.

Về nhân lực, ông Nguyễn Văn Được nhấn mạnh đây là “đột phá của các đột phá”, nhất là khi Thành phố đang đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển công nghệ cao. Nhật Bản đã có đóng góp lớn trong nhiều chương trình đào tạo, đặc biệt trong lĩnh vực y khoa và kỹ thuật, và Thành phố mong muốn mở rộng hơn nữa sự hợp tác này.

Chủ tịch UBND Tp.HCM tin rằng với sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản, Tp.HCM sẽ tiếp tục giữ vững vai trò trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, trở thành “thành phố của niềm tin, đổi mới và cơ hội”, nơi các nhà đầu tư nhìn thấy tương lai thịnh vượng và bền vững của mình.

Chủ tịch UBND Tp.HCM yêu cầu ITPC hoàn thiện kết luận hội nghị, chuyển giao cho các sở ngành triển khai ngay các nhiệm vụ đã cam kết, đồng thời giám sát chặt chẽ tiến độ, báo cáo trực tiếp cho lãnh đạo Thành phố. “Nói phải đi đôi với làm, và làm phải có sản phẩm, có hiệu quả”, ông nhấn mạnh.

Phạm Thị Mỹ Hậu