Lo ngại gián đoạn chuỗi sản xuất toàn cầu khi lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc có hiệu lực

Các hãng ô tô lớn đang bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc. Ảnh: MT

Quyết định của Trung Quốc vào tháng 4 về việc đình chỉ xuất khẩu nhiều loại khoáng sản và nam châm quan trọng đã làm đảo lộn chuỗi cung ứng chủ chốt của các nhà sản xuất ô tô, hàng không vũ trụ, công ty bán dẫn và nhà thầu quân sự trên toàn thế giới. Động thái này cho thấy sự thống trị của Trung Quốc đối với ngành khoáng sản quan trọng và được Bắc Kinh coi là đòn bẩy trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Theo thông tin từ nhiều hãng thông tấn nước ngoài, các lô hàng nam châm thiết yếu trong lắp ráp ô tô, máy bay không người lái, robot và tên lửa đã bị dừng lại tại nhiều cảng của Trung Quốc trong khi chờ chính phủ soạn thảo một hệ thống quản lý mới. Một khi được đưa vào hoạt động, hệ thống mới này có thể ngăn chặn vĩnh viễn nguồn cung đến một số công ty nhất định, bao gồm cả các nhà thầu quân sự Mỹ.

Hiện, các nhà ngoại giao, nhà sản xuất ô tô và giám đốc điều hành của Ấn Độ, Nhật Bản và châu Âu đang khẩn trương thiết kế cuộc họp với các quan chức Trung Quốc để thúc đẩy phê duyệt nhanh hơn đối với hoạt động xuất khẩu nam châm, đất hiếm vì tình trạng thiếu hụt nguồn cung đe dọa làm dừng chuỗi cung ứng toàn cầu.

Một phái đoàn doanh nghiệp từ Nhật Bản sẽ đến Bắc Kinh trong ít ngày tới để gặp Bộ Thương mại Trung Quốc. Các nhà ngoại giao châu Âu cũng đang tìm kiếm cuộc họp "khẩn cấp" với cơ quan chức năng Trung Quốc trong những tuần gần đây.

Để trấn an các tập đoàn, người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết, Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến có cuộc điện đàm trong tuần này và lệnh cấm xuất khẩu sẽ là vấn đề được quan tâm hàng đầu trong chương trình nghị sự.

"Tôi có thể đảm bảo với các bạn rằng, chính quyền đang tích cực theo dõi việc Trung Quốc tuân thủ thỏa thuận thương mại Geneva. Các quan chức chính quyền vẫn đang trao đổi thư từ với các đối tác Trung Quốc".

Thỏa thuận Geneva là văn bản được hai bên thống nhất trong cuộc họp tại Geneve (Thụy Sĩ) đầu tháng trước. Theo đó, trong 90 ngày, thuế nhập khẩu Mỹ áp lên hàng Trung Quốc sẽ giảm từ 145% xuống 30%. Tương tự, hàng hóa Mỹ vào Trung Quốc được giảm thuế từ 125% về 10%. Các rào cản phi thuế quan sẽ được gỡ bỏ.

Cách đây ít ngày, Tổng thống Donald Trump đã ám chỉ rằng, tốc độ chậm chạp của Trung Quốc trong việc nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu khoáng sản quan trọng là vi phạm thỏa thuận Geneva.

Trong khi đó, Bộ Thương mại Trung Quốc cũng cáo buộc, sau cuộc gặp tại Geneva, Mỹ liên tiếp đưa ra nhiều chính sách mang tính phân biệt đối xử với nước này, gồm hướng dẫn kiểm soát xuất khẩu chip trí tuệ nhân tạo, dừng bán phần mềm tự động hóa thiết kế điện tử (EDA) cho Trung Quốc, và tuyên bố sẽ hủy thị thực của sinh viên nước này.

Theo CNBC

Quỳnh Dương