Lộ diện tham vọng trong kế hoạch kinh tế 5 năm của Trung Quốc

Sau khi Hội nghị Trung ương 4 khóa XX của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) kết thúc vào ngày 24/10, những định hướng đầu tiên của Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 (2026-2030) đã bắt đầu lộ diện.

Hội nghị kéo dài 4 ngày đã thông qua “Kiến nghị của Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ về việc xây dựng Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 cho phát triển kinh tế - xã hội”, đặt nền móng cho bản kế hoạch chính thức dự kiến được công bố vào tháng 3/2026.

Theo thông cáo sau hội nghị, Trung Quốc sẽ tập trung vào 3 trụ cột lớn: Phát triển lực lượng sản xuất chất lượng mới, xây dựng thị trường nội địa vững mạnh và thúc đẩy mở cửa ở tiêu chuẩn cao.

Giới quan sát quốc tế đánh giá, các cam kết này cho thấy Bắc Kinh đang định vị mình như một điểm tựa ổn định cho kinh tế thế giới trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động.

Hãng tin Bloomberg nhận định: “Kết quả của hội nghị không chỉ quyết định hướng đi của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong phần còn lại của thập kỷ, mà còn tạo ra ảnh hưởng lan tỏa toàn cầu”.

Sau khi Hội nghị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc kết thúc, Trung Quốc hé lộ lộ trình phát triển 5 năm tới với loạt chính sách mới. Ảnh: Business Insider.

Trong giai đoạn Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025), Trung Quốc đóng góp khoảng 30% tăng trưởng toàn cầu, đây là một tỷ lệ mà ít nền kinh tế nào có thể đạt được. Năm 2024, tổng nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của nước này vượt 20.000 tỷ Nhân dân tệ (tương đương hơn 2.800 tỷ USD), mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp quốc tế.

Không chỉ vậy, xuất khẩu sản phẩm năng lượng gió và mặt trời của Trung Quốc đã giúp các quốc gia khác giảm được khoảng 4,1 tỷ tấn khí thải carbon kể từ năm 2021 - một đóng góp đáng kể cho quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu.

Theo ông Lưu Khiêu - Hiệu trưởng Trường Quản lý Quang Hoa, Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc sẽ tiếp tục là động lực tăng trưởng chính của kinh tế thế giới nhờ vào ổn định vĩ mô, đổi mới công nghệ và hợp tác quốc tế sâu rộng.

Ông Điền Huyên - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tài chính Quốc gia, Đại học Thanh Hoa - nhận định: Việc Trung Quốc duy trì kế hoạch phát triển dài hạn sẽ củng cố niềm tin cho thị trường quốc tế và giảm thiểu rủi ro trong môi trường kinh tế bất định hiện nay.

Từ Kế hoạch 5 năm đầu tiên năm 1953, Trung Quốc đã trải qua hành trình chuyển mình ngoạn mục, từ quốc gia còn chật vật với sản xuất cơ bản trở thành cường quốc sản xuất lớn nhất thế giới và thị trường tiêu dùng lớn thứ hai toàn cầu. Hiện nay, Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Ông Vương Dĩnh Minh - Phó Chủ tịch Trung tâm Trao đổi kinh tế quốc tế Trung Quốc - cho biết: Sự phát triển của kinh tế Trung Quốc không chỉ thay đổi đất nước này mà còn tạo ra ảnh hưởng sâu rộng tới kinh tế toàn cầu.

Từ Kế hoạch 5 năm đầu tiên vào năm 1953, Trung Quốc đã trải qua hành trình chuyển mình ngoạn mục. Ảnh: Los Angeles Times.

Giai đoạn kế hoạch 5 năm lần thứ 15 được xem là mấu chốt, đánh dấu bước chuyển tiếp quan trọng trên hành trình hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa vào năm 2035. Một trong những mục tiêu dài hạn là nâng GDP bình quân đầu người lên mức tương đương các nước phát triển trung bình.

Theo ông Lữ Đình - Kinh tế trưởng Trung Quốc tại Nomura, Bắc Kinh sẽ tập trung vào tăng trưởng bền vững, ổn định và bao trùm, duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 5,5% mỗi năm như giai đoạn vừa qua.

Giới chuyên gia nhận định công nghệ sẽ là động lực chính của tăng trưởng. Ông Liêu Quần - nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu tài chính Trùng Dương, Đại học Nhân dân Trung Quốc - cho rằng: Trung Quốc đang hướng đến đột phá trong các lĩnh vực công nghệ số và công nghệ xanh, bao gồm AI sinh tạo, xe năng lượng mới và kinh tế tầm thấp, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số các ngành công nghiệp truyền thống.

Trung Quốc cũng đặt mục tiêu khai thác tiềm năng tiêu dùng khổng lồ của hơn 1,4 tỷ dân, trong đó tầng lớp trung lưu vượt 400 triệu người. Giai đoạn 2021-2024, tiêu dùng đóng góp khoảng 60% vào tăng trưởng GDP hằng năm, xu hướng này dự kiến tiếp tục tăng nhờ thu nhập cải thiện cùng sự mở rộng của các ngành dịch vụ y tế, giáo dục và chăm sóc người cao tuổi.

Song song, Bắc Kinh tiếp tục đẩy mạnh mở cửa và thu hút đầu tư nước ngoài. Trung Quốc đã xóa bỏ hạn chế đầu tư trong lĩnh vực sản xuất, mở rộng tiếp cận thị trường trong các ngành viễn thông, y tế và giáo dục, đồng thời xây dựng 22 khu thương mại tự do thí điểm cùng Cảng thương mại tự do Hải Nam.

“Với quy mô kinh tế khổng lồ và vai trò ngày càng lớn trong chuỗi giá trị toàn cầu, việc tiếp tục mở cửa không chỉ quan trọng cho phát triển chất lượng cao của Trung Quốc mà còn là tin vui cho toàn cầu”, ông Lưu Khiêu nhận định.

Khi kế hoạch 5 năm lần thứ 15 chính thức được công bố vào năm 2026, giới quan sát dự đoán nó sẽ tiếp tục củng cố vị thế của Trung Quốc như một trụ cột của tăng trưởng toàn cầu, đồng thời mở ra kỷ nguyên mới của đổi mới công nghệ, phát triển xanh và hội nhập sâu rộng.

Hồng Nhung