Liên kết văn hóa - du lịch: Con đường hướng tới tăng trưởng bền vững

Toàn cảnh Hội thảo.

Hai trụ cột cùng kiến tạo giá trị bền vững

Tại Hội thảo Khoa học quốc tế “Công nghiệp văn hóa với phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế” do Hiệp hội Du lịch Việt Nam tổ chức ngày 30/10 tại Ninh Bình, gần 200 đại biểu gồm các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp trong lĩnh vực văn hóa - du lịch đã cùng bàn thảo về mối quan hệ tương hỗ giữa hai lĩnh vực đang ngày càng giữ vai trò chiến lược trong phát triển kinh tế quốc gia.

Theo GS.TS Đào Mạnh Hùng, Chủ tịch Liên Chi hội Đào tạo Du lịch Việt Nam, Hiệp hội Du lịch Việt Nam, Việt Nam sở hữu kho tàng tài nguyên văn hóa phong phú, nhưng điểm xuất phát trong xây dựng ngành công nghiệp văn hóa còn thấp.

Ông chỉ rõ, nền tảng dữ liệu còn mỏng, năng lực nhân lực hạn chế, hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ và tình trạng vi phạm bản quyền còn phổ biến. “Môi trường sáng tạo từ trường đại học, doanh nghiệp, đến cơ quan quản lý vẫn thiếu sự liên kết và chưa đạt chất lượng cần thiết”, ông nói, đồng thời khẳng định công nghiệp văn hóa và du lịch là “hai trụ cột cùng kiến tạo giá trị phát triển bền vững”.

Theo GS.TS Đào Mạnh Hùng, du lịch là kênh quảng bá hiệu quả nhất cho công nghiệp văn hóa, trong khi công nghiệp văn hóa lại cung cấp cho du lịch những sản phẩm độc đáo, đậm bản sắc dân tộc, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của điểm đến. Ông cho biết, Việt Nam đặt mục tiêu các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp khoảng 7% GDP vào năm 2030, trong đó du lịch văn hóa được xác định là trụ cột quan trọng.

Đồng quan điểm, PGS.TS Phạm Trung Lương, Phó chủ tịch Liên Chi hội Đào tạo Du lịch nhận định, Việt Nam là một trong những quốc gia có số lượng di sản được UNESCO công nhận nhiều nhất thế giới.

Từ hệ thống di tích lịch sử, văn hóa, làng nghề, nghệ thuật truyền thống đến đời sống của 54 dân tộc, đất nước sở hữu “nguồn nguyên liệu” quý giá cho công nghiệp văn hóa và du lịch. Tuy vậy, theo ông Lương, việc khai thác giá trị văn hóa trong phát triển du lịch còn chưa tương xứng, chưa tạo sức lan tỏa mạnh mẽ tới các phân ngành như thời trang, thủ công mỹ nghệ hay nghệ thuật biểu diễn… những lĩnh vực có thể trở thành phần lõi của chuỗi giá trị văn hóa.

Ông Nguyễn Hồng Hải, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam phát biểu tại Hội thảo.

Phát triển chuỗi giá trị du lịch văn hóa

Các chuyên gia đều cho rằng, để công nghiệp văn hóa Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, cần đầu tư bài bản vào hạ tầng văn hóa hiện đại, từ các trung tâm văn hóa đa năng, nhà hát, rạp chiếu phim đến không gian sáng tạo đạt chuẩn quốc tế.

Theo GS.TS Đào Mạnh Hùng, song song với đó, Việt Nam phải chú trọng hạ tầng kỹ thuật số và kinh tế trải nghiệm, tạo điều kiện để du lịch văn hóa trở thành nền tảng cho sáng tạo và tiêu dùng bền vững.

PGS.TS Phạm Trung Lương phân tích thêm: “Phát triển chuỗi giá trị du lịch văn hóa không chỉ giúp ‘kinh tế hóa’ tiềm năng văn hóa mà còn tạo cầu nối giữa các ngành, thúc đẩy hình thành hệ sinh thái sáng tạo. Khi văn hóa trở thành yếu tố kinh tế, giá trị di sản sẽ được tái sinh trong bối cảnh mới”. Ông cho rằng, mô hình “chuỗi giá trị” sẽ giúp Việt Nam vừa bảo tồn, vừa phát triển, biến tài nguyên văn hóa thành tài sản thực sự đóng góp vào tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Đại diện Hiệp hội Du lịch Việt Nam, ông Nguyễn Hồng Hải, Phó chủ tịch Hiệp hội khẳng định, việc gắn kết công nghiệp văn hóa với du lịch bền vững là hướng đi tất yếu trong chiến lược phát triển kinh tế tri thức của Việt Nam.

Ông đề xuất xây dựng hệ sinh thái công nghiệp văn hóa gắn với đặc trưng từng địa phương, phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc, thúc đẩy chuyển đổi số trong quảng bá văn hóa - du lịch, tăng cường hợp tác quốc tế với các nước có nền công nghiệp văn hóa phát triển như Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh, Pháp; đồng thời chú trọng đào tạo nguồn nhân lực sáng tạo và hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực văn hóa - du lịch.

Hội nhập quốc tế và sứ mệnh lan tỏa giá trị Việt

Theo các đại biểu, công nghiệp văn hóa đang trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế sáng tạo toàn cầu, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh và bền vững. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, Việt Nam có cơ hội học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng mô hình du lịch văn hóa gắn với kinh tế sáng tạo, đồng thời quảng bá hình ảnh đất nước thông qua các sản phẩm văn hóa đặc trưng.

Hội thảo cũng ghi nhận nhiều ý kiến từ các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế chia sẻ kinh nghiệm phát triển công nghiệp văn hóa địa phương gắn với du lịch. Các đại biểu thống nhất rằng, Việt Nam cần chuyển hướng từ khai thác tài nguyên sang tạo giá trị bằng tri thức và sáng tạo, để mỗi di sản, mỗi sản phẩm văn hóa không chỉ mang giá trị biểu tượng mà còn có giá trị kinh tế và sức sống lâu dài.

GS.TS Đào Mạnh Hùng kết luận: “Công nghiệp văn hóa không chỉ là lĩnh vực sáng tạo mà còn là nguồn lực mới cho phát triển du lịch bền vững, giúp lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới. Khi du lịch và công nghiệp văn hóa cùng phát triển, chúng ta sẽ có một hệ sinh thái bền vững, nơi văn hóa trở thành sức mạnh mềm của quốc gia”.

Hội thảo quốc tế tại Ninh Bình đã khép lại trong tinh thần hợp tác và chia sẻ, mở ra những định hướng rõ ràng cho giai đoạn phát triển mới của ngành du lịch Việt Nam. Mối liên kết giữa công nghiệp văn hóa và du lịch không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của điểm đến mà còn góp phần xây dựng hình ảnh Việt Nam sáng tạo, thân thiện và đậm đà bản sắc trong mắt bạn bè quốc tế.

Hồng Hạnh