Liên kết để doanh nghiệp lớn mạnh

Tăng cường nội lực và liên kết chuỗi

Mới đây Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng quốc gia Việt Nam (Petrovietnam - PVN) đã ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện nhằm tạo dựng các chuỗi liên kết giữa các DN nhà nước và DN tư nhân lớn hàng đầu của Việt Nam, mở rộng quy mô, gia tăng năng lực sản xuất kinh doanh, tối ưu sức cạnh tranh của DN.

Cần đẩy mạnh liên kết doanh nghiệp theo chuỗi giá trị. Ảnh: Quang Vinh

Theo nội dung thỏa thuận, hai tập đoàn thống nhất trở thành đối tác chiến lược, phối hợp toàn diện trong đầu tư, sản xuất, kinh doanh, chia sẻ nguồn lực và sử dụng sản phẩm, dịch vụ của nhau.

Thỏa thuận cũng mở ra cơ hội hợp tác lâu dài trong phát triển thép hợp kim phục vụ ngành năng lượng, các giải pháp giảm phát thải trong sản xuất thép, cùng nghiên cứu các dự án hạ tầng, năng lượng và công nghiệp hỗ trợ.

Nhiều DN lớn cũng khẳng định, khu vực DN đang được mở ra không gian phát triển mới. Ông Nguyễn Duy Hưng, đại diện Tân Hiệp Phát cho rằng, để DN Việt cạnh tranh được, ngoài đổi mới công nghệ, cần đầu tư vào hạ tầng chất lượng quốc gia, hệ thống tiêu chuẩn phù hợp với quốc tế. Đồng thời, cần có các DN lớn làm "chim đầu đàn" để dẫn dắt chuỗi giá trị và hỗ trợ DN nhỏ.

Giới chuyên gia nhận định, các hình thức liên kết hiện nay ngày một đa dạng hơn, bao gồm hợp tác DN cùng ngành (liên kết ngang); hình thành chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng (liên kết dọc); đầu tư, góp vốn, mua bán, sáp nhập và hình thành các nhóm công ty, ký kết hợp tác chiến lược nhằm chia sẻ thị trường, thông tin, nghiên cứu và phát triển.

Trong mối liên kết với DN nước ngoài, số lượng DN Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia có xu hướng tăng. Liên kết DN nhà nước và DN ngoài nhà nước có điều kiện thuận lợi để phát triển thông qua chủ trương cổ phần hóa và đa dạng hóa sở hữu DN nhà nước.

Xây dựng mô hình doanh nghiệp nhiều tầng

Bà Trần Hồng Minh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhận định: Việt Nam có một số DN lớn tham gia cạnh tranh quốc tế, tham gia một số khâu, công đoạn của chuỗi giá trị sản xuất khu vực và thế giới. Tuy nhiên, mạng lưới DN liên kết vẫn bị giới hạn chủ yếu trong phạm vi số ít các DN cùng hệ thống sở hữu; đồng thời còn thiếu các DN lớn, cả DN nhà nước và khu vực tư nhân, có khả năng kết nối, làm chủ chuỗi giá trị và dẫn dắt hệ sinh thái DN nhỏ và vừa trong nước để phát triển các ngành kinh tế chiến lược quốc gia có khả năng cạnh tranh quốc tế.

Bà Minh kiến nghị cần thúc đẩy hình thành và phát triển các DN tư nhân quy mô lớn đóng vai trò liên kết, quy tụ, dẫn dắt DN nhỏ và vừa trong nước ở một số ngành, lĩnh vực có thể đem lại vị thế quan trọng của quốc gia trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu.

Cần tăng cường kết nối giữa các DN thuộc các thành phần kinh tế, tập trung vào thực hiện một số giải pháp đồng bộ như: Phát triển nền tảng số của Việt Nam để thúc đẩy kết nối DN, giúp DN chia sẻ thông tin, tìm kiếm đối tác và tận dụng nguồn lực chung. Xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu, giúp DN dễ dàng truy cập thông tin thị trường, xu hướng ngành và cơ hội hợp tác. Củng cố, đổi mới mô hình cụm liên kết ngành giữa các DN khu vực tư nhân, DN nhà nước, DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) theo chuỗi giá trị.

Ông Hoàng Mạnh Tân - Phó Tổng giám đốc Công ty CP quốc tế Sơn Hà chia sẻ, tiềm lực nguồn vốn của DN vẫn còn yếu, không đủ nguồn vốn để đầu tư làm thép cán nóng. Do vậy, để đảm bảo phát triển, Sơn Hà chọn đầu tư sản xuất thép cán nguội và gia công sản phẩm ống và ống công nghiệp. Sản phẩm ống công nghiệp của Sơn Hà đã xuất ra nhiều thị trường.

Để cải thiện, nâng cao năng lực của DN trong nước, ông Tân cho rằng phải kết nối được vào chuỗi cung ứng thế giới, ưu tiên phát triển ngành công nghiệp thế mạnh, nền tảng. Từ kinh nghiệm của các nước trên thế giới, chúng ta ứng dụng công nghệ hiện đại để giảm chi phí sản xuất, chi phí gia công... gia tăng lợi thế trong xuất khẩu.

Nhận định về bức tranh kinh tế, TS Trần Đình Thiên cho rằng, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng tốt, nhưng cần hơn nữa những chính sách tạo ra các chuỗi công nghiệp của Việt Nam, do người Việt Nam đứng đầu. Đồng thời, cần tạo cơ hội để DN vừa và nhỏ tham gia vào chuỗi giá trị của các DN FDI. "Chúng ta hãy học tập Nhật Bản, xây dựng mô hình DN nhiều tầng. Có DN lớn, DN cực lớn, DN vừa, DN nhỏ, DN siêu nhỏ... Từ chiến lược này, chúng ta dễ dàng phân chia, định hình chiến lược phát triển để phù hợp với từng tầng DN" - TS Trần Đình Thiên nói.

Thúy Hằng