Liên Hợp quốc bật đèn xanh cho kế hoạch Gaza của ông Trump

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngày thứ Hai đã thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo, ủng hộ kế hoạch của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt chiến sự ở Gaza và cho phép thành lập lực lượng quốc tế nhằm duy trì hòa bình tại vùng lãnh thổ Palestine.

Tháng trước, Israel và lực lượng Hamas đã đạt được thỏa thuận về giai đoạn đầu của kế hoạch 20 điểm do ông Trump đề xuất, bao gồm lệnh ngừng bắn trong cuộc xung đột đã kéo dài hai năm và thỏa thuận thả con tin. Tuy nhiên, nghị quyết của Liên Hợp quốc vẫn được coi là cần thiết để tạo tính hợp pháp quốc tế cho tiến trình tái thiết cũng như đảm bảo sự tham gia của các nước liên quan.

Nghị quyết của Hội đồng Bảo an mở đường cho một cấu trúc quản lý tạm thời tại Gaza và đặt nền móng cho tiến trình ổn định lâu dài, trong bối cảnh các bên liên quan đưa ra phản ứng trái chiều. Ảnh: Pixels

Theo nội dung nghị quyết, các quốc gia thành viên có thể tham gia Hội đồng Hòa bình do ông Trump lãnh đạo, được hình dung như cơ quan chuyển tiếp phụ trách tái thiết và phục hồi kinh tế Gaza. Nghị quyết cũng bật đèn xanh cho việc hình thành lực lượng ổn định quốc tế nhằm hỗ trợ tiến trình phi quân sự hóa Gaza, bao gồm thu hồi vũ khí và phá dỡ cơ sở hạ tầng quân sự.

Phản ứng trước nghị quyết, Hamas khẳng định sẽ không giải giáp và cho rằng nỗ lực chống Israel là hành động kháng cự hợp pháp. Nhóm này cũng cảnh báo rằng bất kỳ lực lượng quốc tế nào được triển khai theo nghị quyết đều có thể vấp phải sự chống đối.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Mike Waltz nhấn mạnh nghị quyết, cùng kế hoạch hai mươi điểm của ông Trump được đính kèm ở phần phụ lục, đã phác họa một lộ trình khả thi hướng tới quyền tự quyết của người Palestine. Ông cho rằng khi tiến trình này được triển khai, tên lửa sẽ nhường chỗ cho cành ô liu và tạo cơ hội hình thành một tầm nhìn chính trị thống nhất. Theo ông Waltz, nghị quyết có thể làm suy yếu sự kiểm soát của Hamas và mở đường để Gaza hướng tới an toàn và thịnh vượng.

Nga dù trước đó bày tỏ nhiều lo ngại đã bỏ phiếu trắng, qua đó mở đường cho nghị quyết được thông qua. Trung Quốc cũng lựa chọn bỏ phiếu trắng. Chính quyền Palestine hoan nghênh kết quả bỏ phiếu và khẳng định sẵn sàng tham gia thực thi. Theo các nhà ngoại giao, việc Palestine sớm bày tỏ ủng hộ nghị quyết là yếu tố then chốt giúp ngăn chặn khả năng Nga sử dụng quyền phủ quyết.

Nghị quyết cũng tạo ra nhiều tranh luận tại Israel vì đề cập đến khả năng hình thành một nhà nước Palestine trong tương lai. Văn bản nêu rằng khi Chính quyền Palestine tiến hành các cải cách cần thiết và quá trình tái thiết Gaza đạt tiến triển, những điều kiện thích hợp có thể xuất hiện cho một lộ trình đáng tin cậy hướng tới quyền tự quyết và việc thành lập nhà nước Palestine. Mỹ cho biết sẽ thúc đẩy một cuộc đối thoại giữa Israel và Palestine nhằm thống nhất định hướng chính trị cho sự chung sống hòa bình và thịnh vượng.

Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, chịu áp lực từ các thành viên cánh hữu trong chính phủ, khẳng định Israel vẫn phản đối việc thành lập nhà nước Palestine. Ông cũng tuyên bố Israel sẽ tìm mọi cách để phi quân sự hóa Gaza, dù con đường đó thuận lợi hay gặp nhiều khó khăn.

Tùng Lâm (Theo CNN, The New York Times)