Lễ Vu Lan: Những cách giản đơn để báo hiếu cha mẹ

Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan

Ngày lễ Vu Lan là một trong những ngày lễ lớn nhất của Phật giáo nhằm báo đáp công ơn sinh thành của cha mẹ. Kể từ khi Phật giáo được truyền vào Việt Nam, ngày lễ Vu Lan (ngày Rằm tháng Bảy Âm lịch hàng năm) đã trở thành truyền thống của tinh thần báo hiếu, phù hợp với tinh thần tín ngưỡng thờ tổ tiên thiêng liêng của người dân Việt Nam.

Lễ Vu Lan được xuất phát từ sự tích Bồ tát Mục Kiền Liên (một trong những đại đệ tử của Phật Thích Ca Mâu Ni) đã cứu mẹ mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ (quỷ đói) nhờ tấm lòng hiếu thảo của mình. Trong tập kinh Vu lan có ghi, khi ngài Mục Kiền Liên đã tu luyện phép Lục thông thành công, ngài nhớ tới người mẹ Thanh Đề đã khuất của mình nên dùng phép thần tìm kiếm khắp nơi xem bà đã đi đâu, về đâu.

Không ngờ, ngài lại nhìn thấy người mẹ đang bị đày thành ngạ quỷ, đi lang thang khắp nơi, cực khổ, đói khát bởi đây là quả báo từ những việc ác trước đây mà bà đã thực hiện. Quá đau lòng, ngài Mục Kiền Liên liền dùng phép thần thông để biến ra cơm đưa tới tận địa ngục cho mẹ nhưng tiếc thay những thức ăn ấy đều bị hóa thành lửa.

Ngài Mục Kiền Liên vội vàng đến gặp Đức Phật Thích Ca Mâu Ni để tìm cách cứu mẹ mình. Và Đức Phật đã chỉ dạy cho Mục Kiền Liên rằng: “Vì mẹ ông tội gốc rất sâu cho nên dù ông có thần lực nhiệm màu, dù lòng hiếu thảo của ông thấu tận đến 9 tầng trời và cả khắp các cõi thì cũng không thể cứu được mẹ của ông.

Muốn cứu được mạng của mẹ, ông phải nhờ vào thần lực của chư tăng mười phương. Đặc biệt, vào ngày Rằm tháng Bảy chính là ngày Tự tứ, chính ngày đó Phật Đà hoan hỉ. Khi đó chư Tăng mười phương đều dự lễ này, ông cần sắm sửa đủ đầy lễ vật. Món ăn chay được đựng trong bình bát tinh sạch, kỹ lưỡng,… để cúng dường Tam Bảo và chư tăng mười phương thì nhờ phước đức đó thì mẹ của ông sẽ được siêu thăng.

Bà con quyến thuộc của ông cũng nhờ ân đức này được hưởng thọ, mạnh khỏe, đến khi chết cũng không bị đọa vào 3 đường khổ (ngạ quỷ, súc sinh, địa ngục), cha mẹ quá vãng 7 đời đều được sinh lên cõi trời, có tướng mạo đẹp đẽ, hưởng sự sung sướng và cha mẹ trong đời hiện tại còn sống thì sẽ hưởng cảnh thanh nhàn, tuổi thọ đến trăm năm.

Ngoài ra, trước khi các thánh tăng dùng cơm chay thì tất thảy các vị ấy đều phải nhất tâm cùng cầu nguyện cho cha mẹ, cho toàn gia đình thí chủ”.

Nghe theo lời Đức Phật, ngài Mục Kiền Liên đã dùng tấm lòng thành của mình và thành tâm thực hiện việc cúng dường Tam Bảo, thánh tăng khắp mười phương vào đúng các ngày Rằm tháng Bảy, nhờ công đức đó, mẹ của ngài đã được giải thoát.

Đức Phật cũng chỉ dạy, bất kỳ ai muốn báo hiếu cho cha mẹ thì cũng có thể dùng cách này vào ngày Rằm tháng Bảy. Kể từ đó, lễ Vu Lan ra đời để những người con có dịp đền đáp công ơn của các đấng sinh thành hiện còn hoặc đã qua đời.

Ảnh minh họa

Những cách để báo hiếu cha mẹ

Theo ông Minh Thạnh, tác giả của nhiều sách và bài viết về Phật giáo, hiếu thảo với cha mẹ không phải là nghĩa vụ mà là quyền lợi đem lại hạnh phúc cho chính đứa con. Không có bất hạnh nào to lớn bằng nỗi đau mất cha mẹ, nên khi cha mẹ còn sống hãy vì cha mẹ mà hạnh phúc. Báo hiếu cha mẹ không phải cần đợi khi trưởng thành, giàu sang mà có thể làm bất cứ khi nào. Muốn báo hiếu cha mẹ, hãy:

Sống tốt để cha mẹ không phải lo lắng, đau khổ vì mình.

Cha mẹ đâu cần con báo đáp mà chỉ muốn con mình thực sự đàng hoàng và biết lo cho bản thân.

Có mặt khi cha mẹ cần

Đừng nghĩ phải đi làm xa, kiếm nhiều tiền và mua cho cha mẹ nhà cao cửa rộng, quần áo xum xuê, thức ăn ê hề mới là báo hiếu. Sự có mặt của đứa con là niềm vui mà cha mẹ chờ mong nhất.

Nhiều người mải lo cho cuộc sống riêng mà quên đi phụng dưỡng cha mẹ. Khi còn nhỏ ở với cha mẹ, lớn lên lo ăn học, đến khi ra trường lại lập gia đình sớm và lo cho gia đình mình, cha mẹ vì thế ít có cơ hội được phụng dưỡng. Đến khi biết làm cha mẹ thì cha mẹ đã qua đời.

Ảnh minh họa

Luôn lắng nghe và hỏi ý kiến cha mẹ với thái độ cung kính, ôn hòa, tôn trọng và yêu thương.

Cha mẹ luôn muốn cảm nhận được "sự cần thiết" và "được kính trọng" từ con cái đối với mình.

Muốn hiếu thảo với cha mẹ thì hiếu thảo ngay bây giờ, không đợi khi kiếm được tiền mới nghĩ đến chuyện đó.

- Hiếu thảo không cần đợi tuổi. Khi còn nhỏ, kể cả 5 tuổi, con đã có thể báo hiếu. Báo hiếu sớm bởi nếu chờ đến khi trưởng thành, vật chất ê hề, chưa chắc cha mẹ đã còn tại thế để nhận thành báo đó.

- Thể hiện tình yêu, lòng thương với cha mẹ bằng lời nói và hành động:

Thương thì phải nói ra, gặp cha mẹ và nói một cách chân tình với đấng sinh thành rằng con thương cha mẹ. Nhưng nói không chưa đủ mà phải hành động cụ thể. Không cần những thứ cao siêu, mời một tách trà, hỏi thăm sức khỏe, đỡ đần công việc, bên cạnh cha mẹ mỗi khi họ cần đến là cha mẹ đã thấy đủ.

Một người khi đã 70 hay 80 tuổi vẫn cảm thấy thấm thía nỗi đau mất cha mẹ, cho nên lúc cha mẹ còn sống hãy cứ sung sướng và vui đi vì chẳng có gì bao la bằng tình mẹ và mênh mông như tình cha.

Kim Ngân (T/H)