Lễ vật nào tuyệt đối không được đem cúng 'cô hồn', cách bày lễ vật mâm cúng 'cô hồn' ai cũng nên biết

Lý do bạn nên cúng cô hồn

Trước khi nói về mâm cúng cô hồn, chúng ta cùng tìm hiểu như thế nào được coi là "cô hồn". Theo quan niệm của người phương Đông, tháng 7 âm lịch còn được gọi là tháng cô hồn. Tên gọi này được bắt nguồn từ trong truyền thuyết. Từ ngày mồng 2/7 âm lịch cho đến ngày 15/7 là khoảng thời gian Diêm Vương ra lệnh mở Quỷ Môn Quan để "ma quỷ" tự do đi theo bốn hướng, trở về dương thế tìm gặp bạn bè, gia đình mong được giúp đỡ để sớm siêu thoát. Đến 12 giờ đêm ngày 15/7 âm cánh cửa sẽ được đóng lại, các linh hồn đó phải quay về địa ngục.

Theo TS. Trần Hữu Sơn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa dân gian ứng dụng lý giải quan niệm này trên tờ Lao động: "Khi con người chết đi, có những người trở về thế giới tổ tiên, sau đó được con cháu thờ cúng hàng năm. Tuy nhiên, cũng có những người gặp tai nạn mà qua đời, chết bất đắc kỳ tử, chết đường chết chợ, không được con cháu chăm sóc nên phải bơ vơ. Người Việt cổ quan niệm, tháng 7 là tháng mà trời đất, âm dương có thể gặp gỡ nhau, nên phải làm lễ cúng chúng sinh cho những linh hồn không có nơi nương tựa".

Lễ cúng cô hồn chỉ thực hiện sau khi hoàn thành lễ cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên. Ảnh internet

Vì vậy mà dân gian ta quan niệm trong tháng 7 âm lịch này, người dân nên làm nhiều việc thiện, cúng cô hồn... Cúng cô hồn đã trở thành tín ngưỡng tâm linh truyền thống từ rất lâu đời.

Sách Nghi lễ thờ cúng cổ truyền Việt Nam ghi rõ: Các gia đình còn bày cỗ ngoài sân để cúng các vong hồn, dân gian gọi là "cúng cháo".

"Cúng cháo để bố thí cho các vong hồn không nơi thờ cúng, những người chết đường, chết chợ, chết vì binh đao không ai hay biết, những cô nhi chết yểu, vong không ai cúng giỗ... Tục lệ này mang tính nhân đạo phản ánh bản chất yêu thương đồng loại của nhân dân, dân tộc Việt Nam ta".

Thời điểm cúng cô hồn rất quan trọng. Lễ cúng cô hồn thích hợp nhất nên thực hiện vào buổi chiều tối. Bởi theo quan niệm dân gian, ban ngày có ánh sáng, ánh nắng mạnh nên các cô hồn được "mở cửa" thả ra rất yếu. Vì thế, nếu cúng ban ngày, các cô hồn sợ ánh sáng sẽ không thể đến nhận những đồ vật phẩm cúng của các gia đình nên không hiệu quả.

Các lễ vật không thể thiếu trên mâm cúng cô hồn

Ở nhiều nơi, mâm cúng cô hồn cũng chỉ cần đơn giản như gạo, các nắm cơm nhỏ hoặc nước cơm, cháo loãng, muối, bỏng ngô, nước lọc thanh khiết, hương đèn, hoa...

Mâm cúng chúng sinh thường có:

- Tiền vàng từ 15 lễ trở lên, quần áo chúng sinh từ 20 đến 50 bộ.

- Tiền chúng sinh (tiền trinh), hoa, quả 5 loại 5 màu (ngũ sắc).

- Bỏng ngô, khoai lang luộc, ngô luộc, sắn luộc.

- Kẹo bánh, tiền mặt (tiền thật, các loại mệnh giá).

- Nếu cúng thêm cháo thì thêm mâm gạo muối (5 bát, 5 đôi đũa hoặc thìa)

Ngoài ra, ở nhiều nơi, mâm cúng cô hồn cũng chỉ cần đơn giản như gạo, các nắm cơm nhỏ hoặc nước cơm, cháo loãng, muối, bỏng ngô, nước lọc thanh khiết, hương đèn, hoa...

Những điều không nên làm khi cúng cô hồn

Để cúng cô hồn đúng cách, gia chủ không cúng xôi, gà và không cúng đồ mặn.

Mâm cúng chúng sinh không có xôi, gà và không cúng đồ mặn. Ảnh: Internet

Lễ cúng chúng sinh nên thực hiện cúng ngoài trời, hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Tuyệt đối không đặt mâm cúng ở bậu cửa và lễ cúng chỉ thực hiện sau khi hoàn thành lễ cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên.

Khi cúng cô hồn, gia chủ cần ăn mặc chỉnh tề, không mặc quần cộc. Không nên để trẻ con, phụ nữ mang thai và người già lại gần vì dễ bị cô hồn trêu chọc, quấy rối.

Dân gian cũng quan niệm đồ cúng cô hồn nên đưa cho những người lang thang cơ nhỡ, không mang các đồ đã cúng vào nhà để sử dụng. Những thứ như muối, gạo, bỏng có thể rắc ra ngoài đường hoặc hóa kèm với vàng mã cho các cô hồn thụ hưởng.

Bên cạnh mâm lễ để thực hiện cách cúng cô hồn tháng 7 như trên, các gia chủ có điều kiện nên chuẩn bị thêm cả ít lươn, cua, cá... để làm lễ phóng sinh. Việc này không bắt buộc nhưng nên làm. Bởi người Việt xưa quan niệm, những người nhiều nghiệp sẽ bị đầy làm súc sinh ở kiếp sau. Vậy nên làm lễ phóng sinh cũng như tích phước, giải phóng cho những con vật đó khỏi khổ ải.

* Thông tin trong bài mang tính tham khảo.

Linh Nhi (t/h)