Lệ phí thị thực H-1B tăng vọt có thể khiến nhân tài rời nước Mỹ

Thị thực H-1B từ lâu được xem là cánh cửa để các công ty công nghệ Mỹ thu hút nhân tài toàn cầu.

Theo quy định mới của Mỹ, hồ sơ xin visa H-1B có thể sẽ phải chịu mức lệ phí lên tới 100.000 USD. Thị thực H-1B thường được cơ quan chức năng Mỹ cấp trong thời hạn ba năm cho lao động nước ngoài có tay nghề và trình độ cao, nhằm cho phép họ làm việc trong những ngành nghề đặc thù.

Thế nhưng, trớ trêu là chính sách vốn nhằm giữ chân việc làm và nhân lực chất lượng cao tại Mỹ lại có nguy cơ khiến họ rời đi.

Đáng chú ý, Mức lệ phí lên tới 100.000 USD chỉ áp dụng cho người nộp đơn mới, không ảnh hưởng đến những trường hợp đã có visa.

Tuy vậy, theo Fast Company sự mập mờ trong cách triển khai cùng chi phí khổng lồ đã khiến nhiều doanh nghiệp công nghệ phải tạm ngừng kế hoạch tuyển dụng và sắp xếp nhân sự.

Reuters cũng dẫn lời nhiều nhà sáng lập, quỹ đầu tư và luật sư cho biết các công ty Mỹ đang tính đến việc dịch chuyển việc làm ra nước ngoài.

“Những cái tên quen thuộc trong danh sách Fortune 100 nói thẳng rằng mức phí này là không thể chấp nhận. Họ đã bắt đầu xem xét chuyển nguồn nhân lực sang các quốc gia khác”, ông Chris Thomas, luật sư tại công ty Holland & Hart (Colorado), chia sẻ.

Theo số liệu của Pew Research, năm 2024 có khoảng 141.000 đơn xin H-1B mới được chấp thuận. Dù Quốc hội Mỹ quy định trần là 65.000 visa mỗi năm, con số thực tế cao hơn nhờ các ngoại lệ cho trường đại học và một số diện đặc thù. Các công việc liên quan đến máy tính chiếm phần lớn số hồ sơ này.

Chính quyền ông Trump cho rằng chương trình thị thực H-1B lâu nay bị lợi dụng để ghìm lương và tước đi cơ hội việc làm của lao động công nghệ Mỹ. Theo thông báo mới đây, chương trình này cũng khiến sinh viên tốt nghiệp tại Mỹ khó chen chân vào ngành công nghệ thông tin.

Trước kia, doanh nghiệp chỉ mất vài nghìn USD cho mỗi hồ sơ xin H-1B. Nhưng nay, với mức phí mới 100.000 USD, bài toán tuyển dụng đã đảo ngược. Các chuyên gia nhận định điều này sẽ thúc đẩy xu hướng dịch chuyển ra nước ngoài, đặc biệt là sang Ấn Độ, thị trường nhân công giá rẻ và nhiều tập đoàn công nghệ đang xây dựng trung tâm đổi mới thay vì chỉ đặt văn phòng hỗ trợ.

“Chúng tôi có thể phải giảm số lượng nhân viên H-1B được tuyển dụng”, ông Sam Liang, đồng sáng lập kiêm CEO Otter, startup trí tuệ nhân tạo nổi tiếng, thẳng thắn nói.

Tuy nhiên, chính sách mới không hẳn chỉ nhận về phản đối.

Reed Hastings, nhà đồng sáng lập Netflix, cho biết ông đã theo dõi vấn đề H-1B suốt ba mươi năm. Trên mạng xã hội X, ông cho rằng mức phí visa mới sẽ được ưu tiên cho “những công việc có giá trị cao”, mang lại sự chắc chắn hơn cho doanh nghiệp.

Nhưng theo Deedy Das, đối tác tại quỹ đầu tư Menlo Ventures, chính sách này lại gây tổn hại nặng nề cho khởi nghiệp.

“Những quyết định bao trùm như thế này hiếm khi có lợi cho nhập cư, và tác động nặng nề nhất sẽ rơi vào các công ty khởi nghiệp”, bà nhận định.

Khác với các tập đoàn công nghệ lớn có khả năng trả lương bằng cả tiền mặt lẫn cổ phiếu, các công ty khởi nghiệp thường dùng cổ phiếu làm phần chính trong đãi ngộ để giữ tiền mặt cho hoạt động phát triển. Với họ, mức phí 100.000 USD là gánh nặng khổng lồ.

“Với các tập đoàn lớn, chi phí này không đáng kể. Nhưng với startup nhỏ, có dưới 25 nhân viên, đây là khoản chi rất lớn. Các ông lớn công nghệ có thể chi trả. Thậm chí đây còn là cơ hội để họ giảm bớt đối thủ nhỏ còn. Chính các công ty khởi nghiệp mới là những bên chịu thiệt nhiều nhất”, Deedy Das nói.

Các nhà phân tích cũng cảnh báo chính sách tăng phí H-1B có thể khiến số lượng người nhập cư tài năng - những người thường trở thành nhà sáng lập các công ty mới - giảm đi đáng kể.

Báo cáo năm 2022 của Quỹ Quốc gia về Chính sách Hoa Kỳ cho thấy hơn một nửa số startup tại Mỹ có giá trị từ 1 tỷ USD trở lên đều có ít nhất một nhà sáng lập là người nhập cư. Con số này phản ánh vai trò then chốt của cộng đồng nhập cư trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Mỹ.

Bilal Zuberi, nhà sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm Red Glass Ventures tại Thung lũng Silicon, người từng đến Mỹ bằng thị thực H-1B, cũng cảnh báo chính sách sẽ khiến nước Mỹ chứng kiến “sự rời bỏ của những bộ óc xuất sắc nhất thế giới".

Bạch Dương