Lễ hội văn hóa là tương lai của ngành sự kiện Việt Nam

Trong suốt chiều dài lịch sử, văn hóa luôn là mạch nguồn cảm hứng sáng tạo vô hạn cho văn chương, âm nhạc, hội họa và điện ảnh. Khi xã hội phát triển, các loại hình giải trí mới dần hình thành, tiếp tục ứng dụng chất liệu văn hóa, nối dài sức sống cho những giá trị truyền thống trong nhịp sống hiện đại.

Những năm gần đây, các dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (A70), 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (A50), cùng 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 (A80) góp phần thúc đẩy tinh thần yêu nước, trở thành điểm rơi vàng cho các sự kiện ứng dụng yếu tố văn hóa.

“Các sự kiện cộng đồng sử dụng chất liệu văn hóa diễn ra trong dịp A80 tất yếu có sức hút lớn. Việc chọn đúng điểm rơi có khả năng tạo ra sức lan tỏa rộng lớn”, tiến sĩ Quách Thu Nguyệt, nguyên Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Trẻ, Chủ tịch Hội đồng quản lý quỹ Hoa Sen, chia sẻ với Tri Thức - Znews.

Không gian triển lãm tái hiện ký ức lịch sử xưa - nay, trở thành điểm dừng chân giàu cảm xúc.

Lễ hội Độc Lập - 80 năm Tự hào Việt Nam, do Tạp chí Tri thức - Znews bảo trợ truyền thông, là một trong những sự kiện như vậy.

Sự thành công của nhiều lễ hội và đêm nhạc khai thác chất liệu truyền thống, tôn vinh tinh thần yêu nước, cho thấy một hướng đi mới cho ngành tổ chức sự kiện Việt Nam: lấy tình yêu nước và văn hóa dân tộc làm bản sắc riêng, đồng thời làm trụ cột của các lễ hội.

Đại chúng hóa, trẻ trung hóa dấu ấn văn hóa

Theo The Guardian, các sự kiện cộng đồng, lễ hội âm nhạc bùng nổ sau đại dịch Covid-19, chứng minh nhu cầu giải trí, tận hưởng không khí đám đông của công chúng sau thời gian dài cách ly xã hội.

Đơn vị bán vé Live Nation ghi nhận 145 triệu lượt dự 50.000 sự kiện chỉ trong năm 2023. Độ tuổi trung bình của khán giả tham dự các chương trình này dao động từ 18-35, cho thấy các lễ hội, đêm nhạc chủ yếu hướng đến giới trẻ.

Tại Việt Nam, các sự kiện cũng có đối tượng khán giả mục tiêu và quy mô như vậy. Vì thế, việc đưa chất liệu văn hóa vào các lễ hội góp phần đại chúng hóa, trẻ trung hóa yếu tố lịch sử, tinh thần truyền thống.

Giới trẻ hào hứng tham gia trải nghiệm và ghi lại khoảnh khắc tự hào tại sự kiện.

Một trong những ví dụ điển hình là sự kiện Lễ hội Độc Lập - 80 năm Tự hào Việt Nam, diễn ra tại không gian phố đi bộ hồ Gươm (Hà Nội). Sự kiện đã trở thành tâm điểm văn hóa, thu hút gần 150.000 người dân và du khách trong 4 ngày từ 30/8-2/9.

Tại sự kiện, du khách bước qua triển lãm ảnh, tìm hiểu lịch sử trong không gian trưng bày trực quan, hay thích thú khám phá các gian hàng thủ công truyền thống, thưởng thức ẩm thực Việt, hòa mình vào trò chơi dân gian. Đặc biệt vào tối 31/8 và 2/9, Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục như biến thành sân khấu lớn với âm nhạc, ánh sáng và những màn diễu hành sôi động, thu hút tiếng reo hò của hàng vạn khán giả.

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, bà Hoàng Thuy, Phó Giám đốc V Communications, đơn vị tổ chức Lễ hội Độc Lập, cho biết văn hóa chính là trục cốt lõi để kiến tạo sự kiện.

Theo bà, quá trình đưa lịch sử đến gần với giới trẻ không thể chỉ dừng lại ở việc tái hiện, mà cần tạo ra trải nghiệm bằng ngôn ngữ nghệ thuật đương đại. Âm nhạc, hình ảnh thị giác, công nghệ sân khấu chính là cầu nối giúp thế hệ trẻ bước vào câu chuyện lịch sử với sự đồng cảm và tự hào.

Bộ sưu tập Trang phục di sản kết hợp chất liệu truyền thống và thiết kế hiện đại, tỏa sáng trên sân khấu sự kiện.

Song, đơn vị tổ chức cũng nhận ra một số khó khăn khi khai thác yếu tố văn hóa. Bà Hoàng Thuy nhận định rằng thách thức lớn nhất nằm ở sự cân bằng, giúp yếu tố truyền thống trở nền mềm mại và đảm bảo nét hiện đại không lấn át sự trang nghiêm.

“Đội ngũ sáng tạo của chúng tôi miệt mài khai thác chất liệu từ kho tàng văn hóa, kết hợp cùng sự tư vấn của giới nghiên cứu và các cơ quan quản lý, để mọi chi tiết đều xác thực và trang trọng”, đại diện đơn vị tổ chức Lễ hội Độc Lập nói.

Nhờ đó, câu chuyện văn hóa đến gần hơn, tự nhiên và đầy sức sống với số đông công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Cũng chính tại Lễ hội Độc Lập, những gian hàng trưng bày sản phẩm thủ công, thể hiện sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, thu hút số lượng lớn người trẻ ghé thăm.

Yếu tố văn hóa cũng được khai thác và sử dụng ấn tượng trong đêm nhạc Tự hào bản sắc Việt nằm trong khuôn khổ lễ hội. Từ bài trí sân khấu, trang phục của nghệ sĩ, đến những ca khúc trong chương trình, đều thể hiện góc nhìn mới mẻ của người trẻ đối với truyền thống dân tộc, góp phần làm nổi bật tinh thần cốt lõi của sự kiện.

Nở rộ ở hiện tại, bùng nổ trong tương lai và vươn ra thế giới

Trong cuộc trao đổi với Tri Thức - Znews, bà Hoàng Thuy cũng cho rằng chương trình ứng dụng yếu tố truyền thống, văn hóa, tôn vinh tinh thần yêu nước chính là hướng đi lâu dài của ngành sự kiện Việt Nam.

"Sự xuất hiện của 'concert quốc gia' A50 hay A80 chính là ngọn cờ đầu, trở thành điều kiện đủ, định hướng ngành tổ chức sự kiện trong tương lai', bà Hoàng Thuy khẳng định.

Hàng chục nghìn khán giả hòa mình vào đêm concert Tự hào bản sắc Việt.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh toàn cầu hóa, kỹ thuật sân khấu của các đêm nhạc trong và ngoài nước có thể tương đồng. Vì vậy, sự khác biệt, bản sắc riêng nằm ở chất liệu văn hóa, yếu tố truyền thống.

Đồng tình, tiến sĩ Quách Thu Nguyệt cho biết những sự kiện, lễ hội sử dụng thành công chất liệu văn hóa cũng là phương tiện đưa Việt Nam ra với thế giới. Tiến sĩ lấy ví dụ từ ngành công nghiệp giải trí K-pop, chỉ ra sự thành công của Hàn Quốc trong việc giới thiệu bản sắc riêng, đồng thời nắm bắt thị hiếu giới trẻ, từ đó tiếp cận và chinh phục công chúng toàn cầu.

“Chúng ta hoàn toàn có thể kết hợp dấu ấn văn hóa địa phương với những điều hay của ngành nghệ thuật nước ngoài, từ đó sáng tạo và đổi mới, chế biến thành món ăn tinh thần mới mẻ cho người trẻ”, bà nói.

Sản phẩm sáng tạo cùng góc check-in ấn tượng, thể hiện tinh thần trẻ trung và tình yêu đất nước.

Cũng theo tiến sĩ Quách Thu Nguyệt, đối với các dịp kỷ niệm trọng đại của quốc gia, bên cạnh lễ diễu binh, diễu hành vốn thể hiện sự nghiêm trang, các hoạt động lễ hội cộng đồng, chương trình âm nhạc, nghệ thuật xuất hiện song song, đem đến nét mềm mại, góp phần tiếp cận, khơi dậy và nâng cao tinh thần yêu nước trong trái tim người trẻ.

Tuy nhiên, bà nhấn mạnh rằng hiệu quả của mô hình này phụ thuộc vào việc chọn đúng thời điểm và sự kiện lịch sử.

“Một concert sẽ không đạt được thành công lớn nếu không diễn ra đúng vào dịp như 80 năm Cách mạng Tháng Tám hay Quốc khánh. Chọn đúng thời điểm sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ”, bà nói.

Đội ngũ V Communications miệt mài trong những ngày diễn ra sự kiện, góp phần làm nên thành công chung của Lễ hội Độc Lập.

Linh Vũ

Ảnh: Phương Lâm - Linh Huỳnh - Đinh Hà - An Khương