Lật từng trang sách để cảm nhận trọn vẹn hồn cốt người xứ Nghệ

Cuốn sách tập hợp 52 chân dung "Người xứ Nghệ" tiêu biểu, như một "bản biên niên tinh thần" thu hút đông đảo bạn đọc.

Cuốn sách được tuyển chọn và biên soạn công phu, do Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An Nguyễn Như Khôi chủ biên và nhà báo, nhà thơ Nguyễn Sĩ Đại cùng nhà văn Bùi Ngọc trực tiếp hoàn chỉnh. Với 580 trang sách viết về 52 nhân vật đương đại trên nhiều lĩnh vực khác nhau, từ chính trị, kinh tế, xã hội, khoa học, giáo dục đến văn hóa, nghệ thuật, quốc phòng, an ninh, tác phẩm không chỉ dừng lại ở sự ghi nhận những đóng góp cụ thể, mà còn khắc họa được khí phách, tâm hồn và hồn cốt của người xứ Nghệ hôm nay.

Không chỉ là tập hợp 52 chân dung, cuốn sách còn như một “bản biên niên tinh thần” phản ánh diện mạo, nhịp đập của xã hội Việt Nam đương đại qua lăng kính người xứ Nghệ. Đằng sau từng gương mặt ấy, bạn đọc có thể nhận ra sức sống của một vùng văn hóa đậm đà bản sắc, luôn chuyển động, thích ứng, đồng hành cùng vận mệnh dân tộc trên hành trình nhiều gập ghềnh và có cả giông bão trong gần một thế kỷ qua.

“Mùa nhân cách” nở ra từ những trang sách

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan ngay sau khi đọc hết cuốn sách đã có ngay đôi điều cảm nhận. Ông cho rằng, đây là cuốn sách để đọc chậm, nghĩ sâu, để lòng mình mềm ra mà cũng thẳng hơn, bền hơn. Để mai này khi kể về quê hương, ta có thể nói rằng: Có một mùa mang tên “mùa nhân cách”, nở ra từ những trang sách như thế này.

Còn Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình Văn học nghệ thuật Trung ương chia sẻ: Tôi đọc “Người xứ Nghệ” với nhiều cảm xúc. Cuốn sách không chỉ dừng ở việc giới thiệu 52 gương mặt tiêu biểu mà còn gợi mở chiều sâu văn hóa và bản lĩnh tinh thần của người Nghệ: đoàn kết, nghĩa tình, dũng cảm, ham học, khí khái, nhân hậu, gắn bó máu thịt với quê hương, đất nước.

Điều đáng quý là tác phẩm vừa tôn vinh cá nhân, vừa soi chiếu cộng đồng; vừa ghi chép, vừa suy tư, tạo nên một bức tranh sinh động, nhiều tầng nghĩa. Đây không đơn thuần là tuyển tập chân dung mà là một công trình lịch sử, văn hóa có giá trị lưu giữ ký ức và khơi gợi niềm tự hào. Có thể nói, “ Người xứ Nghệ” đã chạm tới một quy luật văn hóa muôn đời: càng khắc nghiệt, càng sản sinh ra những tâm hồn mạnh mẽ, giàu sáng tạo.

Cuốn sách là một công trình có giá trị cả về nội dung và tinh thần. Nó mang đến cho độc giả một hành trình khám phá 52 con người tiêu biểu, giúp ta chạm đến hồn cốt sâu xa của người xứ Nghệ: can trường mà lãng mạn, thẳng thắn mà giàu nhân ái. Vì thế dù mới ấn hành, “ Người xứ Nghệ” đã thu hút bạn đọc khắp mọi miền và Nhà xuất bản Nghệ An đã ngay lập tức cho tái bản để đáp ứng nhu cầu của bạn đọc gần xa.

Chúng tôi cho rằng, cuốn sách sẽ là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho lớp trẻ. Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhiều thách thức, việc soi vào những tấm gương của người đi trước giúp thế hệ trẻ thêm tin tưởng vào con đường mình chọn, thêm kiên định với ước mơ và lý tưởng. Đây chính là thông điệp mang tính “di sản tinh thần” mà cuốn sách để lại: Khơi nguồn tự hào để hun đúc niềm tin và trách nhiệm cho thế hệ hôm nay và mai sau.

Được hỏi về ý tưởng ra đời cuốn sách, ông Nguyễn Như Khôi (chủ biên) chia sẻ: Trong những tháng năm làm báo và cả sau này, tôi có may mắn được quen biết, làm việc với khá nhiều người nổi tiếng xuất thân từ quê hương xứ Nghệ. Từ họ, tôi cảm nhận được đầy đủ hơn về cốt cách, trí tuệ, ý chí kiên định, khát vọng cống hiến và cả tấm lòng luôn thao thức vì sự phát triển của đất nước, quê nhà.

Dường như, đó chính là những giá trị tiêu biểu, mang dấu ấn đặc trưng của người xứ Nghệ trên hành trình đấu tranh, dựng xây và phát triển đất nước. Ý nghĩ muốn được chia sẻ với mọi người về vẻ đẹp của những người xứ Nghệ và làm sao để lan tỏa những giá trị tốt đẹp ấy tới nhiều người cứ đeo đẳng như hối thúc không ngừng trong tôi.

Điều dễ nhận thấy là càng đi xa, càng tiếp xúc và tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhiều vùng miền, nhiều châu lục, thì “chất Nghệ” trong mỗi con người ấy lại càng được kết tinh và tỏa sáng. Chính “chất Nghệ” ấy trở thành động lực mạnh mẽ thôi thúc sự nỗ lực, sáng tạo, làm nên những thành công; góp phần làm giàu thêm truyền thống quê hương xứ Nghệ bằng những giá trị mới mẻ, nhân văn và bền vững.

Trong từng trang viết, ta bắt gặp hình ảnh những người con xứ Nghệ đầy kiêu hãnh và bất khuất. Họ là người lính chắc tay súng góp phần thống nhất đất nước như Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Quốc Thước, Hoàng Đan; là kiến trúc sư của chính sách hội nhập, góp phần định hình vị thế Việt Nam trong nền kinh tế toàn cầu, nỗ lực hết sức mình cho sự phát triển của quê hương, đất nước như ông Trương Đình Tuyển, ông Nguyễn Đình Lương; là trí thức dấn thân với thời cuộc như học giả Nguyễn Trần Bạt; là doanh nhân luôn nỗ lực đóng góp cho đất nước như Anh hùng Lao động Thái Hương…

Mỗi nhân vật mang một dấu ấn riêng, một cá tính riêng, nhưng khi đặt cạnh nhau lại trở thành một tổng thể hài hòa, toát lên mạch nguồn chung: tài hoa, bản lĩnh kiên cường và tinh thần không lùi bước.

Cuốn sách không chỉ mang ý nghĩa tư liệu tham khảo, tiếp thêm niềm tự hào của người xứ Nghệ.

Đọc “Người xứ Nghệ” thấy sức mạnh người Việt

Nhà báo, nhà thơ Nguyễn Sĩ Đại tác giả của nhiều bài thơ nổi tiếng như “Nông dân”, “Ta về với Mẹ ta thôi”, người trực tiếp cùng nhà báo Nguyễn Như Khôi và nhà văn Bùi Ngọc biên soạn cuốn sách này tâm sự: Điều làm nên nét đặc biệt của "Người xứ Nghệ" không chỉ nằm ở sự mạnh mẽ, bộc trực mà còn ở sự lãng mạn, tài hoa và giàu lòng trắc ẩn.

Đó là vẻ đẹp vừa khắc nghiệt vừa nên thơ của vùng đất này. Trong gian khó, họ vẫn nuôi dưỡng tâm hồn mình bằng âm nhạc, thi ca, bằng sự gắn bó máu thịt với quê hương sông Lam, núi Hồng. Những tên tuổi như Nguyễn Tài Tuệ, Nguyễn Trọng Tạo, An Thuyên, Hoàng Trần Cương… và nhiều người nữa đã làm rạng danh miền đất non xanh, nước biếc này.

“Người xứ Nghệ” vì thế không chỉ là câu chuyện của những con người thành đạt, mà còn là câu chuyện của những tâm hồn chan chứa nhân văn. Đọc sách, ta thấy rõ ràng rằng ngay cả khi vươn tới những đỉnh cao của tri thức và thành công, họ vẫn không đánh mất sự mộc mạc, nhân hậu, thủy chung với quê hương, đồng bào. Ở họ, tinh thần lý tưởng sống luôn đi đôi với sự tinh tế, nhạy cảm và giàu trữ tình.

Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đức Trung người vừa được Đại hội XX Đảng bộ tỉnh Nghệ An tín nhiệm tiếp tục bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2025-2030 trong lời mở đầu cho cuốn sách đã bày tỏ tình cảm trân trọng về những đóng góp to lớn của mỗi con người xứ Nghệ nói chung và 52 chân dung trong cuốn sách nói riêng. Ông khẳng định, cuốn sách không chỉ có giá trị tư liệu quý, mà còn là sản phẩm tinh thần ý nghĩa, tiếp thêm niềm tự hào, lan tỏa tinh thần người xứ Nghệ tới các thế hệ hôm nay và mai sau.

Vì vậy, khép lại trang sách, độc giả vẫn mãi còn dư âm: trên mảnh đất khắc nghiệt ấy, luôn nảy nở những tâm hồn bất diệt, những con người vừa cứng cỏi, vừa tài hoa, vừa mộc mạc, đằm thắm, lại vừa tinh tế, lãng mạn. Đó cũng chính là sức mạnh Việt Nam, sức mạnh để đi qua thử thách, để vươn tới những thành công trong kỷ nguyên mới văn minh, giàu mạnh.

VĂN HÙNG