Lan tỏa tinh thần kinh doanh có trách nhiệm trong kỷ nguyên khoa học và công nghệ

TS Nguyễn Như Quỳnh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Khoa học và Công nghệ) phát biểu khai mạc. Ảnh: Thu Hằng

Phát biểu khai mạc hội nghị, TS Nguyễn Như Quỳnh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Khoa học và Công nghệ) nhấn mạnh: Kinh doanh có trách nhiệm là xu hướng phát triển tất yếu, đã được đề cập rộng rãi trong các diễn đàn phát triển bền vững của Liên hợp quốc, Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) hay Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP)... Các tổ chức này cũng như các quốc gia phát triển đều đưa ra hướng dẫn, nguyên tắc và tiêu chuẩn cụ thể để bảo đảm hoạt động kinh doanh gắn liền với đạo đức, trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững.

Xuất phát từ yêu cầu đó, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Quyết định số 843/QĐ-TTg ngày 14-7-2023 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Chương trình hành động quốc gia hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam giai đoạn 2023 - 2027. Đây là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa các cam kết quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực quyền con người, môi trường, lao động, đầu tư và thương mại, đồng thời định hướng doanh nghiệp phát triển bền vững, hài hòa giữa lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội

Quang cảnh hội nghị Ảnh: Thu Hằng

Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ luôn chú trọng hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật để thúc đẩy đổi mới sáng tạo gắn với đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Bà Nguyễn Như Quỳnh cho rằng, trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, nhất là trí tuệ nhân tạo và các công nghệ số, nếu không nhận thức đúng và thiếu trách nhiệm trong nghiên cứu, phát triển hay ứng dụng công nghệ, doanh nghiệp có thể gây ra tác động tiêu cực đối với môi trường, người tiêu dùng và cộng đồng yếu thế.

Từ thực tế những vụ việc vi phạm liên quan đến chất lượng sản phẩm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hay xâm phạm sở hữu trí tuệ thời gian qua, bà Quỳnh cho rằng việc nâng cao nhận thức, thực hành kinh doanh có trách nhiệm là yêu cầu cấp thiết để doanh nghiệp không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn phát triển bền vững, tạo dựng niềm tin trong xã hội

TS Nguyễn Như Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Giáo dục và Đào tạo). Ảnh: Thu Hằng

Tại hội nghị, TS Nguyễn Như Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Giáo dục và Đào tạo) trình bày tham luận: “Tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ liên quan đến thực hành kinh doanh có trách nhiệm”. Bài tham luận đã phân tích rõ nội dung của các luật quan trọng như: Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật… đồng thời chỉ ra những nguyên tắc cốt lõi về trung thực, an toàn, bảo vệ môi trường và tôn trọng tài sản trí tuệ - nền tảng để doanh nghiệp thực hiện kinh doanh có trách nhiệm

Trong tham luận: “Tổng quan về Chương trình hành động quốc gia hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam giai đoạn 2023 – 2027”, TSLưu Hương Ly, đại diện Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp) đã tập trung làm rõ các mục tiêu, giải pháp của Chương trình, trong đó nhấn mạnh 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: Nâng cao nhận thức và năng lực của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng; hoàn thiện chính sách, pháp luật; nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật; tăng cường chia sẻ thông tin và hợp tác quốc tế; tổng kết, đánh giá việc triển khai Chương trình.

TS Lưu Hương Ly, đại diện Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp). Ảnh: Thu Hằng

Đáng chú ý, TS Lưu Hương Ly cho biết Việt Nam đã cam kết thực hiện các chuẩn mực quốc tế về kinh doanh có trách nhiệm theo Hiệp ước Toàn cầu của Liên hợp quốc (UN Global Compact), Hướng dẫn của Liên hợp quốc về Kinh doanh và Nhân quyền (UNGPs), Khung ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) và Tiêu chuẩn ISO 26000 về Trách nhiệm xã hội. Việc nội luật hóa các chuẩn mực này không chỉ giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các diễn giả đều thống nhất rằng, thực hành kinh doanh có trách nhiệm không chỉ là yêu cầu tuân thủ pháp luật, mà là chiến lược phát triển dài hạn, giúp doanh nghiệp củng cố uy tín, mở rộng thị trường và thu hút đầu tư. Doanh nghiệp cần chủ động lồng ghép các nguyên tắc trách nhiệm xã hội, đạo đức nghề nghiệp và phát triển bền vững vào mọi hoạt động, từ nghiên cứu, sản xuất đến quản trị, truyền thông và ứng xử với người lao động.

Hội nghị cũng đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật và lan tỏa thông điệp về kinh doanh có trách nhiệm, góp phần hình thành văn hóa doanh nghiệp mới, minh bạch, nhân văn và sáng tạo.

Kết thúc hội nghị, các đại biểu thống nhất cho rằng, việc tập huấn, tuyên truyền và phổ biến chính sách, pháp luật về thực hành kinh doanh có trách nhiệm là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam trong giai đoạn mới - “phát triển kinh tế gắn với trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường, vì con người và tương lai đất nước.

Thu Hằng