Làn sóng tăng lãi suất lan rộng

Nhiều ngân hàng tăng lãi suất tiền gửi tiết kiệm. Ảnh: H.H

Hơn 21 ngân hàng tăng lãi suất tiền gửi tiết kiệm

Cuối năm ngân hàng tăng mạnh lãi suất để hút tiền gửi từ cư dân. Làn sóng tăng lãi suất đã mở rộng từ ngân hàng thương mại sang cả ngân hàng có vốn Nhà nước.

Ở khối ngân hàng thương mại cổ phần, tham gia cuộc đua lãi suất gần đây nhất là LPBank, với mức tăng rất mạnh, nhiều kỳ hạn vượt mốc 6%/năm.

Thống kê sơ bộ cho biết, từ đầu tháng 12 đến nay có 21 ngân hàng tăng lãi suất huy động. Hiện nhiều ngân hàng có lãi suất cao ở kỳ hạn 6 tháng, trong đó phải kể đến KienlongBank 8,6%/năm; VPBank 7,6%/năm; GPBank 7,5%/năm; PVCombank 8.1%/năm; WikkiBank 7,7%/năm; NCB 7,9%/năm…

Tính từ đầu tháng 12 đến nay, đã có 18 ngân hàng thương mại cổ phần tăng lãi suất huy động, trong đó NCB, VPBank và Techcombank đã có hai lần điều chỉnh lãi suất.

Trong khi đó, nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước gồm Agribank, BIDV, VietinBank, Vietcombank cũng không đứng ngoài làn sóng tăng lãi suất. Từ ngày 16/12, 4 “anh cả” của hệ thống ngân hàng đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất tiền gửi tại quầy trên toàn bộ kỳ hạn, từ ngắn hạn đến trung và dài hạn.

Ở nhóm kỳ hạn ngắn, lãi suất tiền gửi được điều chỉnh tăng khá rõ, song mức tăng giữa các ngân hàng có sự chênh lệch nhất định. Cụ thể, lãi suất kỳ hạn 1 tháng tại Agribank tăng 0,3%, từ 2,1%/năm lên 2,4%/năm, tiếp tục dẫn đầu nhóm. Trong khi đó, Vietcombank, Vietinbank và BIDV cùng tăng mạnh hơn 0,5%, từ 1,6%/năm lên 2,1%/năm.

Diễn biến tương tự ghi nhận ở kỳ hạn 3 tháng, Agribank điều chỉnh lãi suất từ 2,4%/năm lên 2,7%/năm, còn Vietcombank, VietinBank và BIDV đồng loạt nâng từ 1,9%/năm lên 2,4%/năm. Mức tăng tại kỳ hạn này phổ biến trong khoảng 0,3-0,5%.

Lãi suất tiết kiệm tăng khiến cho người gửi tiền cảm thấy vui vẻ. Ông Nguyễn Quang Minh (phường Bồ Đề, Hà Nội) chia sẻ: “Người cao tuổi chúng tôi cứ gửi tiền tiết kiệm cho an tâm. Tiền gửi tiết kiệm tính ra cũng chưa sử dụng đến nhưng cứ thấy lãi suất tăng là mừng”.

Việc lãi suất tiền gửi tiết kiệm tăng trở lại đang mang đến tâm lý phấn khởi cho nhiều người dân, bởi theo họ, mức lãi suất mới giúp đồng tiền nhàn rỗi sinh lời tốt hơn, nhất là trong bối cảnh chi tiêu còn nhiều áp lực. Với người gửi tiền lâu năm, lãi suất tăng không chỉ góp phần bảo toàn giá trị tài sản mà còn tạo thêm động lực gửi tiết kiệm thay vì giữ tiền mặt.

Hệ thống ngân hàng chịu nhiều áp lực

TS Nguyễn Tú Anh - Giám đốc Nghiên cứu chính sách, Trường Đại học VinUni nhận định, lãi suất tăng mạnh do hai nguyên nhân chính là nhu cầu về tín dụng tăng mạnh và nhu cầu gửi tiền tại ngân hàng của người dân giảm. Số liệu tăng trưởng tín dụng nhích lên phản ánh nhu cầu tín dụng tăng, trong đó tín dụng bất động sản tăng rất nhanh. Các ngân hàng niêm yết trên sàn chứng khoán đã có khoản dư nợ tín dụng vào lĩnh vực bất động sản trong 9 tháng đầu năm nay tăng đến 26% so với cuối năm 2024.

Về mối quan hệ giữa chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng và xu hướng mặt bằng lãi suất hiện nay, ông Tú Anh cho rằng nợ xấu đang trở thành một yếu tố mang tính cấu trúc, khiến lãi suất không chỉ khó giảm mà còn có xu hướng nhích lên trong thời gian qua.

Vị này cho rằng, khi nợ xấu gia tăng, các ngân hàng buộc phải tăng trích lập dự phòng rủi ro nhằm bảo đảm an toàn hệ thống. Khoản dự phòng này thực chất là một chi phí trực tiếp, làm suy giảm lợi nhuận, thu hẹp nguồn vốn tự có và kéo theo chi phí vốn bình quân của ngân hàng tăng lên.

Trong bối cảnh chi phí đầu vào bị đội lên, dư địa để các ngân hàng hạ lãi suất cho vay gần như không còn. Thậm chí, để bù đắp rủi ro phát sinh từ danh mục tín dụng kém chất lượng, lãi suất cho vay có thể phải điều chỉnh tăng.

Bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết, tính đến 27/11/2025, dư nợ tín dụng tăng 16,56% so với cuối năm 2024, đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng. Dòng vốn tập trung mạnh vào các động lực tăng trưởng như nông nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ, và đặc biệt là công nghệ cao.

Tuy nhiên, bà Giang cũng chỉ ra thách thức: hệ thống ngân hàng đang chịu áp lực quá lớn trong việc cung ứng vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, đặc biệt là các dự án trọng điểm quốc gia.

"Nguồn vốn cho vay chủ yếu là tiền gửi ngắn hạn (chiếm 80%), gây áp lực lớn về quản trị rủi ro kỳ hạn cho các tổ chức tín dụng. Trong khi đó, thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp chưa phát huy đầy đủ vai trò kênh dẫn vốn dài hạn" - bà Giang phân tích.

TS Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ngân hàng cho rằng hệ thống ngân hàng thời gian qua đã nỗ lực lớn trong việc cung ứng vốn cho nền kinh tế. Tuy nhiên, nếu tiếp tục dựa chủ yếu vào tín dụng ngân hàng, rủi ro đối với hệ thống sẽ ngày càng gia tăng, nhất là trong bối cảnh các ngân hàng phải tiến tới tuân thủ các chuẩn mực quốc tế như Basel III.

Ông Hùng khuyến cáo, áp lực nợ xấu, thanh khoản và chi phí vốn có thể quay trở lại nếu tín dụng tiếp tục tăng nhanh trong khi thị trường vốn phát triển chưa tương xứng. Do đó, việc chuyển dịch cơ cấu đầu tư, tập trung nhiều hơn vào sản xuất - kinh doanh thay vì các lĩnh vực mang tính đầu cơ là yêu cầu cấp thiết để bảo đảm tăng trưởng bền vững.

H.Hương