Làn sóng phát hành trái phiếu báo hiệu vai trò mới của nhân dân tệ trong huy động vốn

Quy mô cho vay nước ngoài của các ngân hàng Trung Quốc đã tăng gấp ba lần trong bốn năm, lên 2.520 tỷ nhân dân tệ, và doanh số phát hành trái phiếu nhân dân tệ trong và ngoài nước đang ở mức kỷ lục hoặc tiệm cận mức kỷ lục trong năm thứ hai liên tiếp.

Các chuyên gia ngân hàng cho rằng sự bùng nổ này được khuyến khích bởi yếu tố chi phí, vì lãi suất vay bằng đồng nhân dân tệ thấp. Nhưng thị trường cũng đang bắt đầu tạo ra động lực riêng và nhu cầu sở hữu và chi tiêu nhân dân tệ ngày càng sâu rộng. Điều này cho thấy nỗ lực toàn cầu hóa đồng tiền của Trung Quốc đang đạt được tiến triển ngay cả khi chưa có bước tiến nào trong việc tự do hóa tài khoản vốn.

"Tôi cho rằng giai đoạn này hiện nay thực sự được thúc đẩy nhiều hơn bởi sự quan tâm cơ bản đến nguồn vốn bằng nhân dân tệ… Ngày càng có nhiều nhà đầu tư quốc tế không chỉ xem đây là cơ hội đầu tư chênh lệch giá, mà thực sự có kế hoạch phân bổ vốn bằng nhân dân tệ, và có một số lượng đăng ký mua từ bên ngoài Trung Quốc… Đồng đô la đang ở thời điểm bước ngoặt quan trọng, và việc đa dạng hóa danh mục đầu tư đang thực sự diễn ra", Samuel Fischer, Trưởng bộ phận thị trường vốn tại thị trường Trung Quốc của Deutsche Bank cho biết.

Sau nhiều năm thúc đẩy quốc tế hóa nhân dân tệ, Trung Quốc đang ghi nhận bước tiến khi tỷ trọng đồng tiền này trong giao dịch ngoại hối toàn cầu đạt khoảng 8,5%, dù vẫn còn cách xa vị thế thống trị của đồng đô la với 89% tổng giao dịch.

Năm nay, các tổ chức phát hành ngoài Trung Quốc đã huy động được 169,7 tỷ nhân dân tệ (24,1 tỷ USD) trên thị trường nội địa trong 11 tháng đầu năm nay, trong khi tổng số tiền kỷ lục 801,9 tỷ nhân dân tệ được huy động bởi tất cả các nhà phát hành trên thị trường quốc tế.

Nhưng theo dữ liệu của Dealogic, con số này chỉ là một phần nhỏ trong kỷ lục 9.570 tỷ USD được huy động trên toàn cầu trong năm nay, trong đó có khoảng 4.500 tỷ USD bằng đồng đô la và 2.200 tỷ USD bằng đồng euro. Tuy nhiên, trong ba năm qua, dữ liệu của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cho thấy giá trị phát hành trái phiếu nhân dân tệ trong và ngoài nước của các nhà đầu tư nước ngoài đã tăng hơn gấp đôi.

Trên thị trường cho vay, dữ liệu cho thấy hoạt động cho vay bằng ngoại tệ - chủ yếu là đồng đô la - đã giảm xuống còn 375 tỷ USD vào cuối tháng 11 từ mức đỉnh 587 tỷ USD vào năm 2022, trong khi giá trị cho vay bằng nhân dân tệ đạt 357 tỷ USD.

Chi phí thấp là ưu thế

Đối với các nhà phát hành, yếu tố quan trọng nhất là chi phí.

Chi phí huy động vốn bằng đồng nhân dân tệ đã thấp hơn so với đồng đô la kể từ năm 2022, khi lãi suất của Mỹ tăng lên để kiềm chế lạm phát và lãi suất của Trung Quốc giảm xuống để ngăn chặn giảm phát.

Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu chính phủ Trung Quốc kỳ hạn 10 năm và trái phiếu kho bạc Mỹ đã đạt mức cao kỷ lục gần 315 điểm cơ bản vào đầu năm nay, thậm chí lãi suất trái phiếu Nhật Bản kỳ hạn 10 năm còn cao hơn gần 20 điểm cơ bản so với trái phiếu chính phủ Trung Quốc.

Theo S&P Global, trái phiếu panda (trái phiếu nhân dân tệ phát hành tại thị trường Trung Quốc đại lục) kỳ hạn 3 năm được phát hành với lãi suất từ 1,7% đến 2,7% trong năm nay, thấp hơn nhiều so với mức lợi suất 3,5% của trái phiếu kho bạc Mỹ trong cùng kỳ.

"Sự ổn định tương đối của đồng nhân dân tệ so với đồng đô la và đồng euro càng làm tăng thêm sức hấp dẫn này, giảm rủi ro tỷ giá hối đoái cho các tổ chức phát hành nước ngoài bằng cách giảm thiểu nhu cầu phòng ngừa rủi ro tiền tệ tốn kém”, S&P Global cho biết.

Ngoài các điều kiện tài chính thuận lợi, căng thẳng chính trị vĩ mô và thuế quan đang thúc đẩy quá trình khu vực hóa thương mại và tăng nhu cầu đối với các khoản nợ bằng đồng nhân dân tệ.

Động thái phòng thủ trước ưu thế của đồng đô la

Đối với các nhà đầu tư, tín dụng nhân dân tệ mang lại lợi suất cao hơn so với trái phiếu chính phủ và là nơi để gửi vốn khi thị trường nợ châu Á thu hẹp lại sau sự suy thoái thị trường bất động sản Trung Quốc khiến các nhà phát triển bất động sản ngừng vay vốn.

"Sự quan tâm từ các nhà đầu tư trái phiếu toàn cầu ngoài châu Á cũng đang tăng lên đều đặn và dự kiến sẽ tiếp tục…Các giao dịch trái phiếu nhân dân tệ gần đây cho thấy lượng đăng ký mua mạnh mẽ, điều này sẽ khuyến khích các nhà phát hành cả trong và ngoài Trung Quốc xem xét nó như một kênh huy động vốn tiềm năng trong tương lai", Florian Neto, Trưởng bộ phận đầu tư châu Á tại Amundi cho biết.

Mặc dù vậy, quy mô nợ bằng nhân dân tệ phát hành ra quốc tế hiện chỉ chiếm khoảng 0,2% thị trường nợ trong nước của Trung Quốc, và vẫn rất nhỏ nếu so với quy mô các thị trường nợ bằng đồng đô la và euro.

Mặt khác, đồng nhân dân tệ đã tăng khoảng 3,6% so với đô la kể từ đầu năm cũng có thể là một yếu tố tác động tiêu cực đối với người đi vay. Tuy nhiên, Trung Quốc đã rất thận trọng trong việc kiềm chế đà tăng của đồng nhân dân tệ, với việc các ngân hàng quốc doanh mua đô la để ổn định và làm giảm bớt sự biến động của đồng nhân dân tệ.

"Nếu lập trường thận trọng thay đổi, nó có thể làm chậm hoặc dừng sự tăng trưởng cho vay nước ngoài. Tuy nhiên, nhiều khả năng là cho vay nhân dân tệ ở nước ngoài sẽ tiếp tục tăng lên mức cao mới", Wei He, nhà kinh tế tại Gavekal Dragonomics cho biết.

Và các nhà phân tích cho rằng, Trung Quốc không nhất thiết tìm cách làm giảm vị thế của đồng đô la, mà là đang tập hợp các nền tảng cho một thị trường vốn nằm ngoài hệ thống đô la.

“Trung Quốc đang từng bước tái cấu trúc hệ thống tiền tệ toàn cầu, không phải bằng những tuyên bố lớn hay đối đầu trực diện với đồng đô la, mà thông qua hàng nghìn quyết định cụ thể về mua sắm và thanh toán…Mục tiêu của chính sách này không phải là lật đổ vai trò của đồng đô la, mà đơn giản là bảo đảm hệ thống tài chính do đồng đô la thống trị không thể được sử dụng để gây bất lợi cho Trung Quốc. Đây về bản chất là một bước đi mang tính phòng vệ”, Chi Lo, chiến lược gia thị trường toàn cầu tại BNP Paribas Asset Management nhận định.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài