Làn sóng công nhận Palestine lan rộng tại Liên hợp quốc

Hàng chục nhà lãnh đạo thế giới đã tập trung tại Liên hợp quốc ngày thứ Hai để chính thức công nhận nhà nước Palestine. Động thái này được coi là một bước ngoặt ngoại giao sau gần hai năm xung đột ở Gaza, bất chấp sự phản đối gay gắt từ Israel và đồng minh thân cận là Mỹ.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố Paris sẽ công nhận Palestine tại cuộc họp do ông chủ trì cùng Ả Rập Saudi.

Tổng thống Pháp Macron phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Global News

Ông nhấn mạnh: “Chúng ta phải mở đường cho hòa bình, bảo vệ khả năng giải pháp hai nhà nước để Israel và Palestine cùng chung sống trong an ninh”. Bài phát biểu của ông nhận được tràng pháo tay từ hội trường.

Ông Macron đưa ra khung tái cấu trúc cho một chính quyền Palestine, trong đó Pháp sẽ mở đại sứ quán nếu các điều kiện như cải cách, ngừng bắn và trả tự do cho con tin Israel được đáp ứng.

Ngoài Pháp, nhiều quốc gia châu Âu như Luxembourg, Malta, Bỉ và Monaco cũng thông báo công nhận Palestine, đưa tổng số lên hơn ba phần tư thành viên Liên Hợp quốc. Anh, Canada và Úc đi sau với quyết định tương tự công bố vào Chủ nhật.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, phát biểu qua cầu truyền hình do không được Mỹ cấp thị thực, kêu gọi thêm nhiều nước tham gia và cam kết cải cách, tổ chức bầu cử trong vòng một năm sau khi đạt ngừng bắn.

Tuy nhiên, việc trở thành thành viên đầy đủ của Liên hợp quốc vẫn cần Hội đồng Bảo an thông qua, nơi Mỹ nắm quyền phủ quyết. Đây là trở ngại lớn, bởi Washington lâu nay duy trì quan điểm rằng công nhận Palestine nên gắn với tiến trình đàm phán trực tiếp giữa hai quốc gia.

Mỹ cùng Israel không tham dự cuộc họp. Chính phủ Israel, do liên minh cực hữu lãnh đạo, khẳng định sẽ không chấp nhận một nhà nước Palestine trong khi chiến dịch quân sự chống Hamas vẫn tiếp diễn sau vụ tấn công ngày 7/10/2023 khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng.

Theo cơ quan y tế địa phương, hơn 65.000 người Palestine đã thiệt mạng tại Gaza. Tuần qua, quân đội Israel tiếp tục mở rộng chiến dịch trên bộ vào TP Gaza, khiến triển vọng ngừng bắn trở nên xa vời.

Đại sứ Israel tại Liên hợp quốc Danny Danon cho biết phản ứng chính thức sẽ được thảo luận sau khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu trở về từ chuyến công du Mỹ, nơi ông dự kiến gặp Tổng thống Donald Trump vào ngày 29/9.

Ông Netanyahu nhấn mạnh chiến dịch quân sự sẽ tiếp tục cho đến khi Hamas bị vô hiệu hóa, còn phía Washington lưu ý rằng việc công nhận đơn phương có thể làm tình hình thêm phức tạp.

Tại châu Âu, phản ứng còn chia rẽ. Đức và Ý, hai nền kinh tế lớn, đều tỏ ý thận trọng. Berlin, với trách nhiệm lịch sử về Holocaust, khẳng định công nhận chỉ nên diễn ra sau một tiến trình chính trị rõ ràng. Rome cho rằng động thái này có thể phản tác dụng. Trong khi đó, Israel dọa đáp trả bằng việc sáp nhập một phần Bờ Tây, dù nguy cơ động thái này gây mất lòng Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, quốc gia từng ký Hiệp định Abraham năm 2020 để bình thường hóa quan hệ.

Mỹ cũng cảnh báo về các biện pháp trừng phạt ngoại giao đối với những nước đi ngược lại lợi ích của Israel, trong đó có cả Pháp, chủ nhà của hội nghị.

Tùng Lâm