'Làn gió mới' đẩy con thuyền hợp tác Việt Nam–Bulgaria

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm hỏi cộng đồng người Việt Nam trong chuyến thăm Bulgaria, tháng 9/2023. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Đại sứ có thể chia sẻ về ý nghĩa và những nội dung trọng tâm trong chuyến thăm Việt Nam lần này của Chủ tịch Quốc hội Bulgaria Rosen Zhelyazkov?

Chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội Bulgaria Rosen Zhelyazkov ngay vào những ngày đầu tiên của năm 2024 diễn ra trong bối cảnh Bulgaria đã đạt được một số thành tựu nhất định về ổn định chính trị, phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, đẩy mạnh hội nhập khu vực và quốc tế.

Đây là chuyến thăm có ý nghĩa rất quan trọng đối với quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa hai nước, là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Lãnh đạo cấp cao Bulgaria sau hơn 10 năm kể từ năm 2013. Đồng thời, đây cũng là chuyến thăm đáp lễ của Chủ tịch Quốc hội Bulgaria ngay sau khi đoàn Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Bulgaria vào tháng 9/2023 vừa qua.

Điều này thể hiện sự coi trọng, tình cảm tốt đẹp và thủy chung của đất nước và nhân dân Bulgaria dành cho Việt Nam. Bulgaria luôn coi Việt Nam là nước bạn truyền thống và là một trong những đối tác quan trọng nhất ở khu vực Đông Nam Á.

Hơn nữa, chuyến thăm cũng sẽ góp phần thúc đẩy hợp tác giữa hai nước tiếp tục phát triển hiệu quả, thực chất trên tất cả các lĩnh vực nhằm đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới, hướng tới Đối tác chiến lược và kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Bulgaria (8/2/1950 – 8/2/2025).

Trên tinh thần đó, chuyến thăm của người đứng đầu Quốc hội Bulgaria một mặt sẽ tập trung tăng cường củng cố và vun đắp hơn nữa mối quan hệ chính trị tốt đẹp giữa hai nước trên các kênh Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân. Mặt khác, chuyến thăm cũng sẽ là dịp mở ra các cơ hội hợp tác mới trên nhiều lĩnh vực tiềm năng mà hai bên có thế mạnh như thương mại - đầu tư, giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa, du lịch, lao động và hợp tác giữa các địa phương.

Thông qua chương trình làm việc đa dạng, phong phú của Chủ tịch Quốc hội Rosen Zhelyazkov với các Lãnh đạo cấp cao Việt Nam, ta cũng sẽ khẳng định nhất quán đường lối và chính sách đối ngoại độc lập tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, truyền tải thông điệp Việt Nam là người bạn tin cậy, là đối tác vì hòa bình bền vững và là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Trong thời gian diễn ra chuyến thăm, chúng ta sẽ thu xếp một số hoạt động biểu diễn văn hóa, nghệ thuật đặc sắc nhằm quảng bá hình ảnh, đất nước và con người Việt Nam giàu lòng mến khách, yêu chuộng hòa bình, luôn nỗ lực vươn lên và phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch.

Trong chuyến thăm Bulgaria tháng 9/2023 của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hai bên đã ký kết một số văn kiện, trong đó có Bản ghi nhớ hợp tác giữa Văn phòng Quốc hội Việt Nam và Ban thư ký Quốc hội Bulgaria, Đại sứ có thể cho biết hợp tác nghị viện giữa hai nước thời gian qua và những trọng tâm hợp tác kênh Quốc hội cũng như hợp tác giữa hai nước nói chung trong thời gian tới?

Chuyến thăm Bulgaria của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vào tháng 9/2023 đã thành công tốt đẹp, với nhiều thỏa thuận hợp tác trên các lĩnh vực, trong đó đáng chú ý có hai văn kiện hợp tác kênh Quốc hội là Bản ghi nhớ giữa Quốc hội Việt Nam với Quốc hội Bulgaria và Bản ghi nhớ hợp tác giữa Văn phòng Quốc hội Việt Nam và Ban thư ký Quốc hội Bulgaria.

Đây đều là những văn kiện hợp tác quan trọng góp phần tăng cường sự hợp tác, trao đổi thường xuyên, thiết thực và hiệu quả giữa cơ quan lập pháp hai nước; thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác liên nghị viện trên các bình diện song phương cũng như đa phương; nâng cao chất lượng công tác tham mưu phục vụ các đại biểu Quốc hội, các ủy ban và nhóm nghị sĩ.

Đại sứ Đỗ Hoàng Long và Phu nhân đón khách tham dự Lễ kỷ niệm 78 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Có thể nói thời gian qua, hợp tác nghị viện được coi là điểm sáng trong quan hệ Việt Nam - Bulgaria, tạo làn gió mới đẩy con thuyền hợp tác Việt Nam - Bulgaria tiếp tục phát triển và mở rộng quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.

Thông qua các chuyến thăm chính thức và làm việc của các đoàn cấp cao, như đoàn Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ thăm Bulgaria vào tháng 9/2023, đoàn nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu thăm Bulgaria vào tháng 4/2018 hay đoàn của nguyên Chủ tịch Quốc hội Bulgaria Tsetska Tsacheva thăm Việt Nam vào tháng 4/2012.

Trong các chuyến thăm này, các hoạt động trao đổi kinh nghiệm trong các lĩnh vực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước hay các hình thức chia sẻ thông tin, quan điểm và tham vấn về các vấn đề khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm được trao đổi sâu rộng.

Trên tinh thần đó và để triển khai hiệu quả các văn kiện hợp tác quan trọng vừa được ký kết, trọng tâm hợp tác kênh Quốc hội thời gian tới dự kiến sẽ tập trung vào việc: (i) Tăng cường tổ chức trao đổi các đoàn cấp Lãnh đạo Quốc hội, cấp Ủy ban, Nhóm Nghị sĩ hữu nghị của hai Bên; giữa Nhóm Nghị sĩ Trẻ Bulgaria và Nhóm Đại biểu Quốc hội Trẻ Việt Nam; Nhóm Nữ Đại biểu Quốc hội Việt Nam và Nhóm Nghị sĩ nữ Bulgaria; giữa Ban Thư ký Quốc hội Bulgaria và Văn phòng Quốc hội Việt Nam; (ii) Tổ chức hội nghị, hội thảo chuyên đề, hội nghị trực tiếp và trực tuyến giữa hai bên; (iii) Trao đổi thông tin và kinh nghiệm trong lĩnh vực hoạt động nghị viện; (iv) Trao đổi và tham vấn trong khuôn khổ các hội nghị và các diễn đàn liên nghị viện khu vực và quốc tế.

Quốc hội Bulgaria đã phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVIPA) ngay trước thềm chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, vậy theo Đại sứ, hai bên cần khai thác lợi thế mà EVIPA mang lại như thế nào để đẩy mạnh thương mại song phương?

Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVIPA) đã được Quốc hội Bulgaria phê chuẩn ngay trước thềm của chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vào tháng 9/2023. Việc Bulgaria thông qua EVIPA tạo nền tảng pháp lý quan trọng cho các doanh nghiệp cả hai nước tăng cường hợp tác thương mại và đầu tư. Đây có thể coi là điểm nhấn tích cực đóng góp vào nỗ lực của Việt Nam trong việc thúc đẩy và vận động các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) sớm phê chuẩn Hiệp định trên.

Khi chính thức có hiệu lực, EVIPA sẽ tạo khuôn khổ pháp lý hoàn thiện và đồng nhất cho hoạt động đầu tư giữa các nước EU và Việt Nam nói chung và giữa Bulgaria và Việt Nam nói riêng, góp phần củng cố niềm tin của các doanh nghiệp trong việc cải thiện, nâng cao sức cạnh tranh đối với môi trường đầu tư, kinh doanh của hai nước.

Để khai thác hiệu quả những lợi thế do EVIPA mang lại, Việt Nam cần chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc thực thi, trong đó có việc tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam và tính sẵn sàng đối với việc tận dụng các cơ hội từ Hiệp định, thông qua việc đẩy mạnh thu hút đầu tư trong một số lĩnh vực mà EU có tiềm năng, thế mạnh và nguồn vốn đầu tư chất lượng cao như công nghiệp chế biến, chế tạo sử dụng công nghệ cao, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, dịch vụ…

EVIPA cũng sẽ đặt ra những thách thức lớn hơn, đòi hỏi các cơ quan chức năng của Việt Nam cần tiếp tục phối hợp hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật để bảo đảm tính nhất quán, đồng bộ, công bằng, minh bạch, không phân biệt đối xử, hoàn thiện hành lang pháp lý theo đúng thủ tục và lộ trình mà Việt Nam cam kết trong EVIPA.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần sớm tiếp cận và tìm hiểu những cam kết trong Hiệp định EVIPA, song song với việc tham chiếu những cam kết của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) để chủ động hơn nữa trong các hoạt động hợp tác đầu tư, làm ăn kinh doanh với các doanh nghiệp Bulgaria, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người lao động, tránh những tranh chấp phức tạp và rủi ro không đáng có.

Tôi tin tưởng rằng, khi Hiệp định bảo hộ đầu tư EVIPA được các nước EU phê chuẩn và có hiệu lực, cùng với Hiệp định EVFTA sẽ là một cú huých cho hoạt động thương mại và đầu tư giữa Bulgaria và Việt Nam trong thời gian tới.

Trước đây, Bulgaria đã giúp đào tạo rất nhiều cán bộ, kỹ thuật viên, trong đó có nhiều cán bộ lãnh đạo cấp cao Việt Nam, vậy hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này gần đây và thời gian tới sẽ như thế nào, thưa Đại sứ?

Ngày 8/2/1950, Bulgaria là một trong 10 quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tiền thân của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong những năm tháng khó khăn, gian khổ nhất của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng đất nước, Việt Nam đã luôn nhận được sự ủng hộ quý báu cả về vật chất và tinh thần của Chính phủ và nhân dân Bulgaria, trong đó phải kể đến việc Bulgaria đã giúp đỡ đào tạo hơn 3.600 cán bộ khoa học, chuyên gia và hơn 30.000 công nhân lành nghề hiều lĩnh vực như xây dựng, kiến trúc, công nghệ thông tin, sinh hóa, nông nghiệp, chế tạo máy và y dược...

Nhiều người trong số đó đã trở thành những cán bộ lãnh đạo cấp cao Việt Nam như nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng hay nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan. Nhiều nhà khoa học, chuyên gia, kỹ sư hàng đầu của Việt Nam, những người vẫn đã và đang tích cực tham gia đóng góp quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước. Đây là tài sản vô giá, là những nhân tố tích cực góp phần gắn kết quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Bulgaria.

Nhằm phát huy truyền thống tốt đẹp trên, thời gian qua những lĩnh vực hợp tác truyền thống như giáo dục - đào tạo, trao đổi văn hóa, du lịch, lao động tiếp tục đà phát triển tích cực… thông qua nhiều thỏa thuận, văn kiện liên quan được gia hạn và ký mới nhân chuyến thăm Bulgaria của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, trong đó đã nêu nhiều nội dung và định hướng hướng hợp tác quan trọng trong thời gian tới.

Về giáo dục đào tạo, hai bên tăng cường hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và trao đổi giảng viên, nghiên cứu sinh, sinh viên giữa các trường đại học, trung tâm nghiên cứu trong các lĩnh vực thế mạnh như y tế, công nghệ sinh học, nông nghiệp, môi trường và quản lý tài nguyên thiên nhiên.

Về hợp tác lao động, hai bên thúc đẩy triển khai hiệu quả Thỏa thuận hợp tác lao động được ký kết năm 2018, tạo điều kiện để doanh nghiệp hai nước đưa lao động có tay nghề sang làm việc dài hạn hoặc theo thời vụ trên một số lĩnh vực theo nhu cầu như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng và du lịch.

Về văn hóa, hai bên tiếp tục phối hợp tổ chức các hoạt động văn hóa nghệ thuật như Ngày văn hóa, triển lãm tranh, tuần lễ phim, biểu diễn nghệ thuật, hội chợ ẩm thực… tạo điều kiện để công chúng hai nước hiểu biết hơn về văn hóa hai nước; qua đó góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, nhân dân.

Tôi cho rằng đây sẽ là cơ sở để hai nước có thể tạo bước đột phá hợp tác, đóng góp thực chất và có ý nghĩa nhằm thúc đẩy quan hệ song phương lên tầm cao mới trong thời gian tới, hướng tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Bulgaria (1950 - 2025).

Cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria được đánh giá là cộng đồng sinh sống ổn định, hòa nhập tốt với sở tại, là “cầu nối” trong quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước. Đại sứ đánh giá như thế nào về vai trò của giao lưu nhân dân, kết nối văn hóa giữa hai quốc gia thông qua “cầu nối” này trong việc thúc đẩy tình hữu nghị giữa hai nước?

So với các nước khác trong khu vực Đông Âu, cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria có số lượng tương đối khiêm tốn. Hiện có khoảng 1.000 người, chủ yếu sinh sống và làm việc tại thủ đô Sofia; số ít ở các thành phố khác như Pernik, Blagoevgrad, Burgas, Varna, Pleven, Ruse, Vidin…

Nhìn chung, cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria đoàn kết, chăm chỉ làm ăn, chấp hành tốt luật pháp sở tại, tích cực tham gia các hoạt động và phong trào do các cơ quan chức năng trong nước và Đại sứ quán phát động, tổ chức.

Các tổ chức hội đoàn trong cộng đồng (Hội người Việt, Hội phụ nữ, Hội doanh nghiệp…) đã và đang phát huy tốt vai trò đoàn kết, tập hợp quần chúng trong cộng đồng, hướng về quê hương, đất nước cũng như giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống Việt Nam ở sở tại.

Hình ảnh các bạn trẻ người Bulgaria trong trang phục truyền thống của Việt Nam, múa trên nền nhạc Việt Nam thu hút sự chú ý đặc biệt của khán giả. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Thời gian qua, các tổ chức, cá nhân trong cộng đồng đã tích cực phối hợp với Đại sứ quán trong tổ chức các hoạt động đối ngoại cấp cao, trong đó gần đây là các hoạt động trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Bulgaria của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; triển khai nhiều sáng kiến hay, phát huy tốt vai trò “cầu nối” giúp tăng cường giao lưu nhân dân, quảng bá văn hóa Việt Nam tại Bulgaria.

Có thể kể đến một số hoạt động nổi bật của cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria trong năm 2023 như việc Các hiệp hội, hội đoàn chủ động tổ chức các hoạt động ý nghĩa nhân ngày Quốc khánh, Tết cổ truyền hay các sự kiện quan trọng (ngày Thương binh liệt sĩ, thành lập Quân đội nhân dân…); mở lại các lớp dạy học tiếng Việt Hè cho con em Cộng đồng, tổ chức giao lưu văn hóa - thể thao với Cộng đồng người Việt Nam tại các nước lân cận, tổ chức tặng quà dịp Tết Thiếu nhi, rằm Trung thu…

Tháng 2/2023, Hội người Việt Nam tại Bulgaria đã tổ chức quyên góp từ thiện hỗ trợ nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ (nước láng giềng của Bulgaria) sau thảm họa động đất, thể hiện truyền thống tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách của dân tộc Việt Nam, được người dân Bulgaria và Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá cao.

Hội phụ nữ Việt Nam tại Bulgaria thành lập Câu lạc bộ (CLB) múa “Bông sen”, thường xuyên tổ chức tập luyện các tiết mục đặc sắc (múa nón, múa hoa sen, múa quạt…) và tham gia biểu diễn tại các lễ hội văn hóa châu Á. Tháng 4/2023, nghệ sĩ ballet Trần Chung thành lập CLB múa Nón xinh gồm các sinh viên Bulgaria đang theo học tiếng Việt.

Hình ảnh các bạn trẻ người Bulgaria trong trang phục truyền thống của Việt Nam, múa trên nền nhạc Việt Nam đã thu hút sự chú ý đặc biệt của khán giả. CLB Nón xinh dù mới thành lập song đã giành giải cao tại một số cuộc thi nghệ thuật tại Bulgaria như Giải Nhất Hội thi múa quốc gia Sao mai Pernik vào tháng 4/2023; Giải Nhì Liên hoan nghệ thuật trẻ quốc tế Sozopol vào tháng 7/2023.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Đức Khải