Lần đầu tiên Việt Nam thực hiện thành công ca ghép tim - phổi đồng thời

Ngày 13-8, Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) thông tin nơi đây vừa thực hiện thành công ca ghép tim - phổi đồng thời đầu tiên tại Việt Nam.

Bệnh nhân nữ, 38 tuổi, suy đa tạng rất nặng, phải dùng thuốc để duy trì sự sống, khó thở liên tục, nguy cơ tử vong tính theo ngày.

Ca phẫu thuật kéo dài 7 giờ

PGS.TS Phạm Hữu Lư, Phó Trưởng khoa ngoại Tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Việt Đức, cho biết ghép khối tim - phổi là một kỹ thuật y học tiên tiến, trong đó tim và 2 phổi của người bệnh được thay thế đồng thời bằng tim và 2 phổi khỏe mạnh từ người hiến tạng phù hợp.

Đây là giải pháp điều trị cuối cùng cho các bệnh nhân mắc đồng thời bệnh tim và bệnh phổi giai đoạn cuối, khi tất cả các phương pháp điều trị khác không còn hiệu quả.

Ca phẫu thuật đòi hỏi kỹ thuật cao, phối hợp nhiều chuyên khoa và hệ thống hồi sức, chăm sóc sau mổ đặc biệt. Trên thế giới, ghép tim - phổi đồng thời được thực hiện rất ít do nguồn tạng hiếm, quy trình phẫu thuật phức tạp và nguy cơ biến chứng cao.

"Mỗi năm, toàn thế giới chỉ thực hiện khoảng 100 ca ghép loại này", PGS Phạm Hữu Lư cho biết.

Lần đầu tiên, một ca ghép tim - phổi đồng thời được thực hiện thành công tại Việt Nam. Ảnh: BVCC

Với ca ghép đặc biệt này tại Việt Nam, kỹ thuật ghép tim - phổi đồng thời đã được thực hiện phối hợp liên chuyên khoa trong suốt 7 giờ. Các chuyên gia phải sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể thay thế tạm thời tim và phổi trong thời gian này, đồng thời đảm bảo tim hoạt động tốt nhưng cần tránh truyền nhiều dịch gây phù phổi, dùng ít thuốc mê và đưa vào các phương tiện theo dõi huyết động tiên tiến nhất.

Song song, các bác sĩ phải cắt bớt phổi hai bên cho vừa, nối 2 phế quản gốc thay vì nối khí quản theo kinh điển, để tưới máu miệng nối tốt hơn, soi phế quản ống mềm trong mổ đánh giá 2 miệng nối phế quản gốc.

Sau ghép, người bệnh cần dùng thuốc ức chế miễn dịch mạnh nhưng rất dễ nhiễm khuẩn vì thông với bên ngoài và phổi hiến nhiễm khuẩn A. Baumannii đa kháng sẵn, do đó cần cân bằng liều thuốc ức chế miễn dịch (vì thuốc làm giảm đề kháng), siêu lọc máu để điều trị suy thận do nhiều nguyên nhân.

Các bác sĩ cũng đã hội chẩn ngừng kháng sinh độc thận và kiểm soát nồng độ thuốc ức chế miễn dịch để thận ít độc và hồi phục sau 2 tuần, tăng nuôi dưỡng tĩnh mạch và tiêu hóa, làm sạch phổi bằng mở khí quản, soi hút và tập phục hồi chức năng.

Hiện, sau gần 4 tuần, sức khỏe của bệnh nhân cải thiện rõ rệt, tim và phổi ghép tiến triển tốt. Người bệnh thở bình thường, khả năng vận động đang dần được phục hồi.

Sẽ có quy trình ghép tim - phổi và hướng dẫn trên toàn quốc

TS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, nhấn mạnh sự thành công của ca ghép tim - phổi đồng thời cho bệnh nhân suy đa tạng đã mở ra dấu mốc quan trọng, khẳng định bước tiến vượt bậc của Bệnh viện Việt Đức trong lĩnh vực ghép đa tạng; đồng thời đặt dấu mốc cho y học Việt Nam trên bản đồ thế giới cũng như mở ra nhiều cơ hội cứu sống và hướng điều trị mới cho bệnh nhân mắc bệnh tim - phổi giai đoạn cuối.

Trong 2 năm gần đây, số ca ghép tạng tại Bệnh viện Việt Đức đã tăng mạnh, mang lại sự sống mới cho hàng trăm người bệnh, góp phần thúc đẩy phát triển chuyên môn và nâng cao chất lượng điều trị.

Tháng 10-2024, lần đầu tiên tại Việt Nam, Bệnh viện Việt Đức cũng đã ghép thành công đồng thời tim và gan cho một bệnh nhân nam 41 tuổi.

Hiện, sức khỏe của bệnh nhân cải thiện rõ rệt, tim và phổi ghép đều tiến triển tốt. Ảnh: BVCC

Cũng tại sự kiện, TS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết Cục sẽ nhanh chóng cùng các chuyên gia thẩm định quy trình ghép tim - phổi đồng thời và có hướng dẫn cụ thể trên cả nước.

Tháng 5-2026 tới đây, Bộ Y tế cũng sẽ trình Quốc hội những nội dung giúp lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam tiếp tục phát triển hơn trong thời gian tới.

THANH THANH