Lần đầu thử nghiệm lâm sàng cấy ghép thận lợn cho người

Các ca cấy ghép thận lợn biến đổi gen cho người trước đây được thực hiện "vì mục đích nhân đạo", còn hiện tại mới là lần thử nghiệm lâm sàng đầu tiên, sau khi được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép. Ảnh minh họa: File Pic

Công ty dược phẩm United Therapeutics (Mỹ) vừa công bố đã thực hiện thành công ca cấy ghép thận lợn được chỉnh sửa gen cho người tại Trung tâm Y tế NYU Langone Health (New York). Đây được xem là bước khởi đầu của thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên thế giới về cấy ghép thận lợn cho người - một hướng đi mới trong lĩnh vực cấy ghép dị loài.

Theo thông tin được công bố ngày 3/11, nghiên cứu nhằm đánh giá tính an toàn và hiệu quả của thận lợn trong cơ thể người, mở ra hy vọng cứu sống hàng chục nghìn bệnh nhân mắc bệnh thận giai đoạn cuối. Để bảo vệ danh tính, nhóm nghiên cứu không tiết lộ thông tin cá nhân và thời điểm chính xác ca phẫu thuật được tiến hành.

Bác sĩ Robert Montgomery, Giám đốc Trung tâm Cấy ghép NYU và trưởng nhóm phẫu thuật cho biết, sau khi được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép thử nghiệm lâm sàng, bệnh viện đã nhận được nhiều yêu cầu từ các bệnh nhân muốn tham gia chương trình. Giai đoạn đầu của thử nghiệm dự kiến có sáu người tham gia, và nếu kết quả thuận lợi, quy mô có thể được mở rộng lên tới 50 bệnh nhân tại nhiều trung tâm khác trên toàn nước Mỹ.

Trước đó, NYU và các bệnh viện khác đã từng thử nghiệm cấy ghép thận lợn cho các bệnh nhân mắc bệnh thận nặng “vì mục đích nhân đạo”. Một phụ nữ ở Alabama sống được 130 ngày sau khi cấy ghép, trong khi một người đàn ông ở bang New Hampshire giữ kỷ lục 271 ngày trước khi cơ quan được lấy ra do suy giảm chức năng. Một số bệnh nhân khác tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Trung Quốc vẫn đang sống với thận lợn.

Thận lợn được United Therapeutics phát triển có 10 chỉnh sửa gen. Ảnh: AFP/Getty Images

“Mọi việc đang tiến triển đúng hướng khi chúng tôi học hỏi thêm từ mỗi ca bệnh”, bác sĩ Montgomery nói và cho rằng việc người bệnh có thể quay lại chạy thận nhân tạo khi cần thiết chính là “tấm lưới an toàn” cho quá trình thử nghiệm.

Theo thống kê, hiện có hơn 100.000 người Mỹ đang chờ được ghép tạng, phần lớn là ghép thận, và hàng nghìn người tử vong mỗi năm vì không có nguồn tạng phù hợp. Trong bối cảnh đó, việc sử dụng cơ quan động vật đã chỉnh sửa gen được kỳ vọng trở thành giải pháp thay thế tiềm năng, giảm tình trạng khan hiếm tạng hiến.

Thận lợn được United Therapeutics phát triển có 10 chỉnh sửa gen, trong đó loại bỏ các gen gây phản ứng đào thải sớm và sự phát triển quá mức của cơ quan, đồng thời bổ sung gen người nhằm tăng khả năng tương thích.

Song song với United Therapeutics, công ty eGenesis của Mỹ cũng cho biết sẽ bắt đầu thử nghiệm lâm sàng cấy ghép thận lợn riêng trong vài tháng tới. Hai chương trình này đánh dấu bước ngoặt trong nghiên cứu y học về khả năng cấy ghép cơ quan từ động vật sang người - lĩnh vực được kỳ vọng mở ra kỷ nguyên mới cho ngành y học tái tạo và điều trị bệnh thận mạn tính.

Hồng Nhung