Làm rõ cơ chế hỗ trợ học phí giữa trường công và trường tư

Tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội rất quan tâm và đồng tình về việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Về quan điểm xây dựng, dự thảo Nghị quyết nói trên đã thể hiện tính ưu việt của chế độ, đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục, từng bước đạt mục tiêu phổ cập giáo dục 9 năm. Góp phần đảm bảo an sinh, xã hội, giảm gánh nặng kinh tế cho người dân. Theo dự thảo nghị quyết, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ học phí đối với cả trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại cơ sở giáo dục dân lập, tư thục. Qua đây cũng khuyến khích phát triển giáo dục ngoài công lập, tăng cường xã hội hóa giáo dục.

Ở phiên thảo luận tổ, nhiều ý kiến đề nghị quy định rõ phương thức hỗ trợ trực tiếp cho gia đình hay cho nhà trường; hoặc hỗ trợ qua cơ sở giáo dục để tránh thất thoát, thủ tục rườm rà... Cùng đó, các đại biểu Quốc hội đề nghị xác định rõ cơ chế hỗ trợ giữa học sinh trường công và tư, đồng thời đảm bảo học sinh được hưởng chính sách thực chất, tránh miễn một khoản chính thức nhưng lại phát sinh nhiều khoản thu khác.

Đại biểu Y Vinh Tơr (đoàn Đắk Lắk) ghi nhận, đây là bước tiến lớn, vượt trội, cụ thể hơn so với Nghị định 81/2021/NĐ-CP (Nghị định 81) và một số chính sách khác liên quan. Qua đó, thể hiện sự công bằng trong giáo dục và khuyến khích xã hội hóa giáo dục. Tuy nhiên, theo ông Y Vinh Tơr, cơ quan thẩm định cần đánh giá chính xác nguồn lực của ngân sách nhà nước để có thể thực hiện liên tục, nhất là với địa phương còn nhiều khó khăn, chưa cân đối được ngân sách. Thực tế cho thấy, việc thực hiện chính sách miễn, giảm học phí theo Nghị định 81 chưa rà soát hết các đối tượng, do đó ông Y Vinh Tơr cho rằng, dự thảo Nghị quyết cần đảm bảo tính tiếp cận, bao phủ.

Còn đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (đoàn Lào Cai) cho rằng, cần lưu ý thêm khái niệm “cơ sở giáo dục công lập” hiện nay bao hàm cả những đơn vị đã thực hiện cơ chế tự chủ tài chính; trong đó có cơ sở tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư. Dù tỷ lệ các trường mầm non và phổ thông công lập thực hiện tự chủ tài chính còn ít, nhưng nếu không xác định rõ phạm vi được miễn học phí, sẽ dẫn đến cách hiểu và áp dụng không đồng bộ giữa các địa phương. Theo bà Nguyễn Thị Lan Anh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất phương án chi trả trực tiếp cho học sinh khối ngoài công lập. Tuy nhiên, nếu cấp trực tiếp cho người học ở các thành phố thì thuận lợi, nhưng vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số sẽ gặp khó, thậm chí có thể phát sinh thủ tục hành chính.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ GDĐT nêu rõ, hiện nay phương thức chi trả kinh phí miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập quy định tại Nghị định số 81 quy định đối với người học tại cơ sở giáo dục công lập ngân sách nhà nước cấp bù kinh phí miễn, giảm học phí cho cơ sở giáo dục và đối với người học tại cơ sở giáo dục dân lập, tư thục được nhận trực tiếp kinh phí. Bộ GDĐT đang xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 81 theo đó sẽ tiếp tục kế thừa quy định hiện hành và ý kiến của các đại biểu Quốc hội để quy định phương thức chi trả, hỗ trợ phù hợp với thực tiễn, tiết giảm tối đa, thủ tục, hồ sơ, giấy tờ cho các cơ quan, đơn vị, người học và cha mẹ học sinh.

Vi Cầm