Lâm Đồng kiến tạo nông thôn mới bền vững trong không gian phát triển mới

Bức tranh nông thôn mới Lâm Đồng năm 2025 tiếp tục hiện lên với nhiều gam màu tích cực, phản ánh những chuyển biến rõ nét về hạ tầng, kinh tế nông thôn và chất lượng đời sống người dân.

Đồng chí Hồ Văn Mười, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng đối thoại với nông dân, doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tỉnh nhằm tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách phát triển tam nông

Trong bối cảnh vừa hoàn thành nhiệm vụ giai đoạn 2021 - 2025 và thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh vẫn được triển khai liên tục, đạt nhiều kết quả quan trọng, tạo nền tảng cho định hướng phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt, vừa là năm cuối thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025, vừa là thời điểm triển khai sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Điều này khiến việc tổ chức thực hiện Chương trình, nhất là trong 6 tháng đầu năm, gặp không ít khó khăn, thách thức.

Nông nghiệp vẫn là ngành kinh tế chủ lực trong xây dựng nông thôn mới của Lâm Đồng

Để bảo đảm tính liên tục và thông suốt, ngày 6/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1083/QĐ-TTg về việc tổng kết Chương trình giai đoạn 2021 - 2025. Trung ương tổ chức Hội nghị tổng kết toàn quốc vào ngày 22/6/2025. Đồng thời, đến ngày 30/6/2025, ba tỉnh trước sáp nhập gồm Lâm Đồng, Bình Thuận và Đắk Nông cũng đã hoàn thành việc tổng kết Chương trình tại địa phương.

Sản phẩm nông nghiệp Lâm Đồng được xuất khẩu đi nhiều thị trường trên thế giới sau chế biến

Theo đó, trước khi sáp nhập, kết quả thực hiện Chương trình tại ba tỉnh đạt nhiều kết quả tích cực. Toàn khu vực có 230/259 xã đạt chuẩn NTM (88,8%); trong đó có 61 xã NTM nâng cao (26,5%) và 20 xã NTM kiểu mẫu (8,7%). Ở cấp huyện có 8/28 đơn vị đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Trong đó, tỉnh Lâm Đồng (cũ) là địa phương đạt kết quả nổi bật với 100% số xã đạt chuẩn NTM; 35,8% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 13,2% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Có 5/10 huyện, thành phố đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Trước sáp nhập, toàn khu vực có 230/259 xã đạt chuẩn nông thôn mới

Tỉnh Bình Thuận (cũ) có 79/93 xã đạt chuẩn NTM (84,9%); trong đó, có 14/79 xã NTM nâng cao (17,7%); 4/79 xã NTM kiểu mẫu (5,1%); 2/10 huyện/thị xã/thành phố đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ NTM (20%).

Nông sản được chế biến sâu giúp nâng cao giá trị kinh tế nông thôn

Tỉnh Đắk Nông (cũ) có 45/60 xã đạt chuẩn NTM (75%); 9/45 xã NTM nâng cao (20%); 2/45 xã NTM kiểu mẫu (4,4%); 1/8 huyện/thành phố đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ NTM (12,5%).

Sau sáp nhập, UBND tỉnh Lâm Đồng mới đã nhanh chóng kiện toàn bộ máy chỉ đạo thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh giai đoạn 2021 - 2030 được thành lập, chỉ đạo đồng thời 5 chương trình lớn; trong đó có Chương trình xây dựng NTM. Văn phòng Điều phối NTM tỉnh cũng được thành lập và ban hành quy chế hoạt động.

Tuy nhiên, ở cấp xã, do mô hình tổ chức sau sáp nhập có nhiều thay đổi, trong khi Trung ương chưa ban hành hướng dẫn mới. Việc thành lập và kiện toàn Ban Quản lý các chương trình mục tiêu quốc gia cấp xã còn gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng nhất định đến tiến độ triển khai.

Trong năm 2025, tỉnh Lâm Đồng (cũ) tiếp tục duy trì 100% số xã đạt chuẩn NTM, có thêm 2 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Các địa phương Bình Thuận và Đắk Nông chưa tổ chức thẩm định, công nhận thêm do ảnh hưởng của quá trình sắp xếp bộ máy.

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao đang được Lâm Đồng tập trung nguồn lực đẩy mạnh

Nông nghiệp vẫn là ngành kinh tế chủ lực trong xây dựng nông thôn mới của Lâm Đồng

Nông nghiệp vẫn là ngành kinh tế chủ lực trong xây dựng nông thôn mới của Lâm Đồng

Nuôi cấy đông trùng hạ thảo

Tính chung cả giai đoạn 2021 - 2025, ba tỉnh trước sáp nhập đều đạt và vượt nhiều chỉ tiêu Trung ương giao, dù tổng kết sớm hơn kế hoạch một năm.

Sau khi sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới có 124 đơn vị hành chính cấp xã; trong đó 103 xã thuộc đối tượng thực hiện Chương trình. Qua rà soát cơ học, có 80/103 xã đạt chuẩn NTM (77,7%), 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 1 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Mục tiêu đến năm 2030, toàn tỉnh Lâm Đồng phấn đấu có ít nhất 92 xã đạt chuẩn NTM, 41 xã đạt chuẩn NTM nâng cao

Nguyên nhân giải ngân chưa đạt kỳ vọng chủ yếu do việc rà soát, điều chỉnh dự án và chuyển tiếp nhiệm vụ, nguồn vốn giữa các đơn vị hành chính cũ và mới. Một số công trình, hạng mục không còn phù hợp với quy mô dân số, địa giới hành chính sau sáp nhập nên phải tạm dừng hoặc điều chỉnh.

Sau khi sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới có 103 xã thuộc đối tượng thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới

Tổng kế hoạch vốn ngân sách Nhà nước thực hiện Chương trình nông thôn mới năm 2025 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng khoảng hơn 1.128 tỷ đồng

Chanh dây hiện được xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc

Xuất khẩu hạt điều nhân luôn đạt mức cao

Đa dạng sản phẩm nông nghiệp khu vực nông thôn

Báo cáo của UBND tỉnh Lâm Đồng khẳng định, Chương trình xây dựng NTM trên địa bàn đã tạo chuyển biến rõ nét về kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế nông thôn, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Phong trào xây dựng NTM tiếp tục được duy trì, không bị đứt gãy sau sáp nhập.

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao đang được Lâm Đồng tập trung nguồn lực đẩy mạnh

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là việc tổ chức bộ máy cấp cơ sở chưa đồng bộ, cán bộ chuyên trách thay đổi nhiều, thiếu hướng dẫn mới từ Trung ương. Cùng với đó là áp lực điều chỉnh quy hoạch, tiêu chí và phân bổ nguồn lực phù hợp với không gian phát triển mới.

Trong thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng định hướng xây dựng nông thôn mới theo hướng toàn diện, bền vững, gắn với chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; tăng cường dân chủ cơ sở và phát huy vai trò tự quản của cộng đồng. Mục tiêu đến năm 2030, toàn tỉnh phấn đấu có ít nhất 92 xã đạt chuẩn NTM, 41 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và có ít nhất 8 xã đạt chuẩn NTM hiện đại.

Lâm Đồng hướng tới nông thôn mới hiện đại, bền vững

Để đạt các mục tiêu đề ra, UBND tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Trung ương sớm phê duyệt chủ trương thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2035; ban hành Bộ tiêu chí và khung pháp lý mới theo hướng tích hợp các chương trình mục tiêu quốc gia. Đồng thời, tăng cường phân cấp, bố trí cán bộ chuyên trách và cơ chế sử dụng linh hoạt nguồn vốn.

Đối với HĐND tỉnh, UBND tỉnh đề nghị tiếp tục quan tâm lãnh đạo, giám sát để Chương trình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh được triển khai hiệu quả, phù hợp với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Nội dung, ảnh: Lê Dung - Ngô Đồng - Minh Phương
Trình bày: Nguyệt Nga

Nguyệt Nga - Hồng Duyên - Lê Thị Dung