Lãi suất thấp, tiền gửi vẫn không ngừng đổ vào các ngân hàng

Tiền gửi dân cư đạt kỷ lục mới

Theo khảo sát của phóng viên, hiện mặt bằng lãi suất huy động đang duy trì ở mức rất thấp. Trong đó, ở nhóm Big4 (gồm Agribank, Vietcombank, BIDV và VietinBank) lãi suất các kỳ hạn 1 - 36 tháng chỉ dao động trong khoảng từ 1,6 - 4,8%/năm.

Lãi suất huy động đang ở vùng đáy trong vòng nhiều năm qua

Tại các ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân, lãi suất tiền gửi cao nhất phổ biến dao động từ ở mức 6 - 6,5%/năm. Một số ngân hàng niêm yết cao hơn nhưng với điều kiền khá “khó nhằn”. Chẳng hạn, ABBank đưa ra mức lãi suất lên tới 9,65%/năm nhưng chỉ áp dụng đối với khách hàng mở mới/tái tục các khoản tiền gửi tiết kiệm từ 1.500 tỷ đồng trở lên, kỳ hạn 13 tháng. PVcomBank cũng áp dụng lãi đặc biệt 9%/năm cho kỳ hạn 12 - 13 tháng khi gửi tiền tại quầy với điều kiện khách hàng phải duy trì số dư tối thiểu 2.000 tỷ đồng. HDBank áp dụng lãi suất 8,1%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7,7%/năm cho kỳ hạn 12 tháng, với điều kiện duy trì số dư tối thiểu 500 tỷ đồng. Vikki Bank áp dụng lãi suất 7,5%/năm cho tiền gửi kỳ hạn từ 13 tháng trở lên, với số tiền tối thiểu 999 tỷ đồng…

Dữ liệu mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước cho biết, lãi suất bình quân của các ngân hàng thương mại trong nước ở mức 0,1 - 0,2%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 3,2 - 4,0%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng. Lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 6 - 12 tháng đang neo ở mức 4,5 - 5,5%/năm; kỳ hạn từ trên 12 - 24 tháng là 4,8 - 6,0%/năm; kỳ hạn trên 24 tháng ở mức 6,9 - 7,1%/năm. Như vậy, có thể thấy lãi suất huy động đã chững lại đà giảm và có xu hướng tiếp tục neo ở mức thấp, trừ một số kỳ hạn trung và dài hạn tăng nhẹ ở một số nơi. Dù lãi suất huy động duy trì ở mức thấp trong một thời gian dài, song các số liệu thống kê lại cho thấy tiền gửi vào hệ thống ngân hàng không ngừng gia tăng.

Theo Ngân hàng Nhà nước, tổng tiền gửi của cả khách hàng cá nhân và tổ chức kinh tế các tổ chức tín dụng đạt gần 15 triệu tỷ đồng tính đến hết tháng 3-2025, tăng 1,83% so với tháng trước đó. Trong đó, tiền gửi của khu vực dân cư tiếp tục xu hướng tăng mạnh và đạt mức kỷ lục mới là 7,46 triệu tỷ đồng, tăng 5,73% so với đầu năm. Riêng trong tháng 3, người dân đã gửi thêm hơn 103.800 tỷ đồng vào hệ thống ngân hàng. Đối với khối tổ chức kinh tế, sau 2 tháng sụt giảm liên tiếp đầu năm đã quay trở lại gửi ròng vào hệ thống ngân hàng. Theo đó, trong tháng 3, tiền gửi của khối này so với tháng 2 cũng đã tăng thêm hơn 158.000 tỷ đồng, đạt khoảng 7,52 triệu tỷ đồng. Việc tiền gửi tổ chức, doanh nghiệp sụt giảm trong các tháng đầu năm mang yếu tố mùa vụ, vì đây là những tháng Tết, doanh nghiệp, tổ chức có xu hướng rút tiền ra để chi trả cho các khoản lương thưởng, quà cáp cho người lao động.

Báo cáo tài chính quý I-2025 của các ngân hàng cũng cho thấy tiền gửi tại các nhà băng có tăng trưởng khá khả quan. Trong quý chỉ có 5 ngân hàng có tiền gửi khách hàng giảm là Vietcombank (giảm 0,4%), Techcombank (giảm 0,3%), TPBank (giảm 4%), ABBank (giảm 1,1%) và SeABank (giảm 4,9%). Còn lại, hầu hết các ngân hàng đều ghi nhận chỉ tiêu tiền gửi tăng trong quý đầu năm. Tính chung 27 ngân hàng, lượng tiền gửi của khách hàng đạt hơn 11,4 triệu tỷ đồng, tăng 2,4% trong 3 tháng đầu năm. Trong đó, một số nhà băng có mức tăng rất mạnh như: VPBank tăng 13,7%; Nam A Bank tăng 11,4%...

Triển vọng các kênh đầu tư đang không mấy sáng sủa

Triển vọng các kênh đầu tư chưa rõ ràng

Nhìn vào lượng tiền gửi khách hàng vẫn “chảy” vào ngân hàng bất chấp lãi suất thấp cho thấy kênh gửi tiết kiệm vẫn an toàn nhất trong bối cảnh hiện tại. PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng, trong bối cảnh thị trường chứng khoán vẫn “xanh vỏ, đỏ lòng”, thị trường bất động sản phục hồi nhưng chậm… thì người dân có xu hướng thắt lưng buộc bụng nên gửi tiền vào ngân hàng chắc ăn nhất và chờ cơ hội các kênh đầu tư khác. Ngoài ra, hiện các nhà băng nhỏ cũng đang tìm đủ mọi cách để thu hút tiền gửi khách hàng. Nhiều nhà băng đang ứng dụng công nghệ để tối ưu hóa tiền gửi, các ngân hàng đưa ra các sản phẩm “sinh lời tự động”, theo đó tiền thanh toán trong tài khoản nhưng vẫn sinh lời như tiền gửi tiết kiệm…

Theo các chuyên gia, hiện đối với kênh bất động sản, giá bất động sản tại nhiều đô thị đã neo ở mức rất cao, do đó việc đầu tư vào kênh này đòi hỏi một số vốn rất lớn khiến đa phần người dân không thể tiếp cận. Chưa kể, thanh khoản thị trường vẫn chậm, pháp lý chưa đồng bộ cũng khiến nhiều người dè dặt. Với kênh chứng khoán, dù thị trường đã có những cải thiện về chỉ số, song vẫn tiềm ẩn rủi ro khi bối cảnh kinh tế quốc tế và trong nước còn bất định. Nhà đầu tư đang chờ đợi những tín hiệu rõ ràng hơn khi kinh tế vĩ mô ổn định, các xung đột thương mại quốc tế được giải quyết và những bước tiến trong việc nâng hạng thị trường. Còn với kênh vàng và ngoại tệ, giá vàng hiện ở vùng cao kỷ lục, biến động mạnh, nhiều người lo ngại rủi ro.

Hơn nữa, việc mua vàng trở nên khó khăn do khan hiếm nguồn cung. Trong khi kênh ngoại tệ bị giới hạn bởi chính sách quản lý thị trường ngoại hối và rủi ro tỷ giá. Với những lý do trên, tiền gửi tiết kiệm ngân hàng dự đoán sẽ vẫn tiếp tục gia tăng. Hơn nữa, mặt bằng lãi suất hiện nay đã tiệm cận vùng đáy ngắn hạn. Khi tín dụng phục hồi mạnh trong nửa cuối năm, hoặc áp lực tỷ giá gia tăng do Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) trì hoãn giảm lãi suất, lãi suất tiết kiệm có thể điều chỉnh tăng nhẹ từ quý IV để cân bằng cung - cầu tiền tệ.

Các chuyên gia của Chứng khoán MBS cho rằng, việc tăng nhẹ lãi suất huy động về cuối năm dựa trên triển vọng tăng trưởng kinh tế tích cực và khả năng tăng trưởng tín dụng đạt hoặc vượt mục tiêu 16% đề ra. MBS dự báo tăng trưởng tín dụng trong năm nay sẽ đạt 17 - 18%, được thúc đẩy bởi sự phục hồi của ngành sản xuất, tiêu dùng nội địa và việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.

Cùng quan điểm, ABS Research nhận định trong bối cảnh thanh khoản hệ thống ngân hàng ổn định và áp lực lạm phát không quá lớn, lãi suất dự kiến sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp hoặc giảm nhẹ trong thời gian tới. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất cũng chịu áp lực từ nhu cầu tín dụng cải thiện dần, đồng thời huy động vốn ngày càng bị cạnh tranh mạnh mẽ bởi các kênh đầu tư thay thế như bất động sản và chứng khoán.

Về lãi suất điều hành, báo cáo mới đây của Ngân hàng UOB dự báo, Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ nguyên lãi suất chính sách với lãi suất tái cấp vốn duy trì ở mức 4,5%. Dự báo trên được UOB đưa ra trong bối cảnh lạm phát tại Việt Nam đã phần nào hạ nhiệt và vẫn thấp hơn mục tiêu 4,5%. Nếu điều kiện kinh doanh trong nước và thị trường lao động suy yếu nghiêm trọng, UOB kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước có thể hạ lãi suất tái cấp vốn một lần xuống mức thấp trong thời kỳ Covid-19 là 4%. Sau đó, có thể tiếp tục giảm thêm 50 điểm cơ bản xuống còn 3,5%, với điều kiện thị trường ngoại hối vẫn ổn định và Cục Dự trữ liên bang Mỹ thực hiện cắt giảm lãi suất.

Hà Loan