Kỳ vọng của luật sư đối với báo chí

Báo chí là cầu nối giữa pháp luật và công chúng. Ảnh: ChatGPT

Luật sư Ngô Lệ Quỳnh, Giám đốc Chi nhánh TPHCM Công ty Luật Khoa Tín, Đoàn Luật sư TPHCM

Đầu tiên và quan trọng nhất, các luật sư kỳ vọng báo chí đưa tin theo tinh thần trung thực, khách quan và không vượt quá ranh giới pháp luật. Trong nhiều vụ việc, đặc biệt là các vụ án hình sự được dư luận quan tâm, việc báo chí đưa tin thiên lệch, giật tít hay định tội trước khi có bản án của tòa đã từng gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Luật sư Ngô Lệ Quỳnh. Ảnh NVCC

Bên cạnh việc phản ánh sự kiện, báo chí còn được kỳ vọng là kênh truyền thông phổ biến kiến thức pháp luật. Các luật sư mong muốn được phối hợp với các nhà báo để xây dựng những chuyên mục thường xuyên như "Góc nhìn pháp lý", "Tư vấn luật", "Luật sư giải đáp", nhằm giúp người dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, hạn chế rủi ro pháp lý trong đời sống hằng ngày.

Luật sư cũng là một trong những chủ thể cần được bảo vệ trong xã hội pháp quyền. Họ hành nghề trên cơ sở pháp luật, và không ít lần đối diện với các hành vi cản trở, vu khống, thậm chí hành hung. Trong những trường hợp đó, báo chí là nơi lên tiếng bảo vệ chính đáng và khách quan cho luật sư.

Các luật sư mong muốn báo chí phản ánh trung thực khi luật sư bị xâm phạm quyền hành nghề, đồng thời tránh tiếp tay cho các nguồn tin sai lệch từ mạng xã hội – vốn có thể làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của cá nhân và toàn ngành luật.

Chúng tôi cũng đề cao việc báo chí tôn trọng nguyên tắc bảo mật giữa luật sư và khách hàng. Việc đưa tin không cẩn trọng về hồ sơ vụ việc hoặc khai thác thông tin đời tư, mối quan hệ giữa luật sư và thân chủ có thể vi phạm đạo đức báo chí và đạo đức nghề nghiệp luật sư.

Báo chí cần thể hiện sự hiểu biết và tôn trọng hoạt động nghề nghiệp của luật sư – những người không đại diện cho cái đúng hay cái sai, mà đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của thân chủ, phù hợp với quy định pháp luật.

Cuối cùng, chúng tôi mong muốn có nhiều diễn đàn, tọa đàm, chuyên mục hợp tác giữa các cơ quan báo chí với đoàn luật sư, hiệp hội nghề nghiệp để lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật, đưa hình ảnh người luật sư đến gần hơn với cộng đồng, không phải như những "người biện hộ" trong phim ảnh, mà là những chuyên gia pháp lý đang âm thầm góp phần bảo vệ công lý trong đời sống.

Luật sư Đỗ Ngọc Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH MTV Dân Luật, Đoàn Luật sư TPHCM

Với vai trò là luật sư và cũng thành viên của nhóm hỗ trợ pháp lý cho nạn nhân bị xâm hại, bạo hành, chúng tôi luôn kỳ vọng các cơ quan báo chí và nhà báo chân chính tiếp tục giữ vững vai trò phản biện xã hội, lên tiếng bảo vệ công lý và lẽ phải. Báo chí cần đưa tin một cách khách quan, có đạo đức nghề nghiệp và nhân văn, đặc biệt phải tôn trọng danh dự, nhân phẩm của nạn nhân nhất là đối với phụ nữ và trẻ em.

Luật sư Đỗ Ngọc Thanh. Ảnh: NVCC

Chúng tôi mong rằng báo chí luôn đặt sự thật và sự tử tế lên hàng đầu; thay vì khai thác nỗi đau như một yếu tố thu hút, hãy đồng hành cùng nạn nhân, trở thành người bạn góp phần chữa lành và lan tỏa tri thức pháp luật. Những bài viết có chiều sâu, có trách nhiệm sẽ không chỉ tác động tới nhận thức cộng đồng, mà còn tạo áp lực xã hội để các cơ quan chức năng vào cuộc kịp thời, xử lý đúng người, đúng việc.

Hơn hết, điều chúng tôi luôn mong mỏi có được sự kết nối chặt chẽ giữa luật sư, cơ quan báo chí và các nhà báo như một chiếc cầu truyền tải thông tin và pháp luật đến người dân. Báo chí không chỉ dừng lại ở việc phản ánh sự thật, mà còn góp phần kiến tạo một xã hội công bằng hơn, nơi người yếu thế không bị lãng quên và công lý không bị bỏ ngỏ.

Luật sư Nguyễn Hữu Thục, Trưởng Văn phòng Luật sư Thục và Cộng sự, Đoàn Luật sư TPHCM

Nhà báo và Luật sư có sự tương trợ nhau rất lớn trong quá trình hoạt động nghề nghiệp. Và chưa bao giờ sự gắn kết ấy lại mạnh mẽ và chặt chẽ như thời gian vừa qua. Trong Quy tắc đạo đức Nghề Luật sư được ban hành theo quyết định 68/ QĐ- HĐLSTQ ngày 20/7/2011 có quy định "Luật sư cần phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng trong việc tuyên truyền pháp luật, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và các tiêu cực xã hội".

Điều đó càng thể hiện rõ tầm quan trọng của báo chí và luật sư trong việc bảo vệ công lý, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, góp phần xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Những vụ đại án, các sự kiện pháp lý và những oan ức, bất công trong xã hội đã được sáng tỏ nhờ có tiếng nói của báo chí và luật sư. Những thành quả của báo chí và luật sư luôn nhận được sự ủng hộ và quan tâm của người dân và xã hội.

Luật sư Nguyễn Hữu Thục. Ảnh: NVCC

Tuy nhiên, sợi dây kết nối ấy vẫn chưa đủ lớn trong một xã hội luôn biến động và quá nhiều sự kiện, thông tin rất cần kiểm soát. Sự phối hợp giữa luật sư và báo chí đa phần là những mối quan hệ mang tính "cá nhân" tương trợ nhau. Hoặc nếu có "tổ chức" thì sự kết nối giữa các tổ chức vẫn chưa rõ nét mà chỉ dừng lại ở việc ngoại giao, thăm hỏi nhau trong những dịp kỷ niệm truyền thống ngành nghề.

Do vậy, theo tôi cần phải có quy chế phối hợp, được hiện thực hóa bằng văn bản giữa tổ chức hành nghề luật sư, Đoàn luật sư, Liên đoàn luật sư với cơ quan báo chí, nhà báo trong việc cung cấp thông tin, diễn biến các vụ án lớn, các sự kiện xã hội mang tính thời sự nóng bỏng nhằm đảm bảo tính chính xác, đúng pháp luật, bảo vệ quyền nhân thân, các quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân liên quan.

Đinh Thu Hiền