Kỳ vọng bứt phá khoa học công nghệ từ mô hình hợp tác công - tư

Ông Phạm Thy Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu, Bộ Tài chính cho biết: Nghị định không chỉ áp dụng mô hình PPP truyền thống mà còn bao gồm các hình thức liên doanh, liên kết bằng tài sản công và mô hình ba nhà: Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp. Theo ông Hùng, Nghị định mang lại những điểm nổi bật sau:

Thứ nhất, Nghị định đã xác định rõ nhóm lĩnh vực, sản phẩm và dự án đủ điều kiện hợp tác công tư, như các dự án chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng dữ liệu, trung tâm đổi mới sáng tạo, hay các dự án thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học. Thứ hai, quy trình thủ tục và nội dung dự án được thiết kế theo hướng đơn giản hóa tối đa. Thứ ba, Nghị định quy định nhiều cơ chế chính sách ưu đãi vượt trội, bao gồm ưu đãi về thuế, miễn giảm tiền sử dụng đất, và các ưu đãi liên quan đến bù doanh thu cho nhà đầu tư.

Ông Phạm Thy Hùng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Tài chính

Đáng chú ý, Nghị định còn giải quyết nhiều vướng mắc liên quan đến liên doanh, liên kết bằng tài sản công. Khi không thành lập pháp nhân mới, không bắt buộc định giá tài sản công, và lợi nhuận có thể được phân chia theo tỷ lệ đóng góp, kể cả đối với tài sản vô hình như dữ liệu, phần mềm hay quyền sở hữu trí tuệ – những nội dung trước đây chưa được pháp lý hóa rõ ràng.

Ông Phạm Thy Hùng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Tài chính cho biết:

Một điểm quan trọng khác là phân cấp mạnh mẽ cho các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ. Người đứng đầu đơn vị có thể tự định giá tài sản và phê duyệt đề án liên kết, liên doanh mà không cần xin ý kiến cấp trên. Đây là thay đổi rất lớn, tạo sự chủ động, linh hoạt cho các viện nghiên cứu, trường đại học hay đơn vị công nghệ công lập khi triển khai hợp tác PPP.

Nghị định 180 được cộng đồng doanh nghiệp đón nhận tích cực, nhất là các doanh nghiệp công nghệ lớn và các startup đổi mới sáng tạo. Bộ Tài chính đã phối hợp cùng nhiều bộ, ngành và địa phương để rà soát, lựa chọn các dự án khả thi. Đến nay, đã nhận được đề xuất danh mục dự án từ khoảng 10 bộ, ngành và hơn 20 địa phương, với khoảng 60-70 dự án.

Hợp tác công tư được đánh giá là rất tiềm năng, góp phần vào sự phát triển chung, đặc biệt trong lĩnh vực KHCN,ĐMST,CĐS, nơi doanh nghiệp công nghệ đóng vai trò nhân tố quan trọng. Việc tham gia vào các dự án lớn của nhà nước với tư cách đối tác, cùng thiết kế quy định và đề xuất ý tưởng sáng tạo, công nghệ mới, sẽ giúp hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một quốc gia tiên tiến về khoa học công nghệ vào năm 2045.

Ngô Thanh Huyền