Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9 Từ kỷ nguyên độc lập đến kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Kỷ niệm 80 năm sự kiện này là dịp để nhìn lại ý nghĩa lịch sử, những thành tựu đạt được và định hướng tương lai của một dân tộc đang vươn mình trên trường quốc tế.

Cách mạng tháng Tám - cột mốc lịch sử giành độc lập

Cách mạng tháng Tám là kết tinh của tinh thần yêu nước, ý chí quật cường và sự đoàn kết của toàn dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh đất nước chịu ách đô hộ của thực dân Pháp từ giữa thế kỷ XIX, rồi đến sự chiếm đóng của phát xít Nhật trong thế chiến 2, nhân dân Việt Nam phải đối mặt với cảnh lầm than, đói khổ. Đặc biệt, nạn đói năm 1945 đã cướp đi sinh mạng của hơn 2 triệu đồng bào, càng làm dấy lên sự phẫn uất và quyết tâm lật đổ ách thống trị của ngoại bang.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, Mặt trận Việt Minh đã khơi dậy phong trào cách mạng trên cả nước. Khi thời cơ đến, nhân dân Việt Nam đã đồng loạt khởi nghĩa. Từ ngày 19-8-1945, cuộc tổng khởi nghĩa bùng nổ tại Hà Nội và nhanh chóng lan rộng khắp các địa phương. Chỉ trong vài ngày, chính quyền cách mạng được thiết lập trên cả nước. Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, đánh dấu sự ra đời của một quốc gia độc lập, chủ quyền thuộc về nhân dân.

Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập. Ảnh tư liệu

Cách mạng tháng Tám không chỉ là một cuộc nổi dậy vũ trang, mà còn là biểu tượng của sức mạnh đoàn kết dân tộc. Cách mạng tháng Tám chứng minh rằng, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, nhân dân Việt Nam có thể vượt qua mọi thử thách để giành lấy tự do. Sự kiện không chỉ có ý nghĩa đối với Việt Nam, mà còn truyền cảm hứng cho các phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, góp phần vào sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ.

Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Tám

Cách mạng tháng Tám mang lại nhiều ý nghĩa sâu sắc trên các lĩnh vực chính trị, xã hội, kinh tế và văn hóa.

Về chính trị, thành công của Cách mạng tháng Tám đã khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đảng đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, kết hợp giữa đấu tranh chính trị và vũ trang, giữa lực lượng đô thị và nông thôn, giữa giai cấp vô sản với các lực lượng yêu nước, để dẫn dắt nhân dân đi đến thắng lợi. Sự thành công của cuộc cách mạng đã đặt nền móng cho hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, với Hiến pháp năm 1946 nhấn mạnh quyền dân chủ, bình đẳng và tự do.

Về xã hội, Cách mạng tháng Tám đã giải phóng nhân dân khỏi ách áp bức của thực dân và phong kiến. Nông dân được chia ruộng đất, công nhân được cải thiện điều kiện lao động, phụ nữ được bình quyền. Các chính sách xã hội tiến bộ như: xóa mù chữ, phát triển giáo dục và y tế đại chúng, đã tạo nên một xã hội công bằng hơn.

Về kinh tế, dù đất nước lúc bấy giờ kiệt quệ, Chính phủ cách mạng đã thực hiện các biện pháp khôi phục sản xuất, đặt nền móng cho nền kinh tế độc lập, tự chủ. Từ đây, một số mô hình kinh tế mới đã được áp dụng thành công trong điều kiện cụ thể ở nước ta và đã không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân.

Về văn hóa, Cách mạng tháng Tám đã khơi dậy bản sắc dân tộc, thúc đẩy văn hóa cách mạng với nhiều tác phẩm nghệ thuật bất hủ. Nền văn hóa Mác-xít với 3 trụ cột là dân tộc, khoa học, đại chúng đã phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và không ngừng tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại.

Bài học lớn nhất từ Cách mạng tháng Tám là sức mạnh của đoàn kết dân tộc và sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng. Chúng ta tin rằng, trong mọi hoàn cảnh, tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết và niềm tin vào chính nghĩa sẽ dẫn đến thắng lợi.

Từ độc lập đến vươn mình trong kỷ nguyên mới

Sau 80 năm, tinh thần Cách mạng tháng Tám vẫn là ngọn lửa soi đường cho sự phát triển của Việt Nam. Từ một quốc gia nghèo nàn, lạc hậu, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những nền kinh tế năng động nhất khu vực. Những thành tựu trong công cuộc đổi mới (từ năm 1986) đã đưa Việt Nam thoát khỏi khủng hoảng kinh tế, đạt tốc độ tăng trưởng GDP ấn tượng, trở thành thành viên tích cực của các tổ chức quốc tế như ASEAN, WTO, Liên hợp quốc… và tham gia các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA. Đời sống nhân dân được cải thiện ngoạn mục, với tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, giáo dục và y tế đạt nhiều tiến bộ.

Mùa thu tháng Tám năm 2025, cả nước đang tập trung thực hiện các nhiệm vụ cho hoạt động chính quyền địa phương 2 cấp. Trong ảnh: Cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Trảng Dài tiếp nhận hồ sơ đất đai của người dân. Ảnh: CÔNG NGHĨA

Về chính trị, Việt Nam duy trì ổn định, giữ vững độc lập, chủ quyền trong bối cảnh thế giới đầy biến động. Vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng được củng cố. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức trong kỷ nguyên mới như: biến đổi khí hậu, khoảng cách giàu - nghèo, cạnh tranh kinh tế toàn cầu... Để tiếp tục vươn mình, Việt Nam cần phát huy tinh thần Cách mạng tháng Tám: giữ vững tinh thần tự lực, tự cường, không ngừng phát huy tinh thần đoàn kết, kết hợp giữa nội lực và hội nhập quốc tế, duy trì quyết tâm chính trị vì hạnh phúc của nhân dân...

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám là dịp để thế hệ hôm nay tri ân những người đã hy sinh vì độc lập, tự do. Các hoạt động tuyên truyền, giáo dục lịch sử cần được đẩy mạnh để thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về giá trị của sự kiện trọng đại này. Đồng thời, đây là thời điểm để Việt Nam xác định những mục tiêu lớn hơn trong tương lai: xây dựng một đất nước giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Tinh thần Cách mạng tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị, nhắc nhở chúng ta về sức mạnh của đoàn kết, ý chí tự cường và niềm tin vào tương lai. Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, Việt Nam cần tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, không ngừng đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế để vươn xa hơn trên hành trình phát triển. Từ kỷ nguyên giành độc lập, Việt Nam đã bước vào kỷ nguyên vươn mình, khẳng định vị thế của một dân tộc kiên cường, năng động và đầy khát vọng.

Nguyễn Minh Hải