Kỳ 5: Đồng thuận – Quyết liệt – Hiệu quả: Lai Châu sẵn sàng vận hành bộ máy chính quyền hai cấp

Kỳ 4: Trụ sở sau sáp nhập: Quản lý ra sao?

PV: Việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp sẽ tác động trực tiếp đến đội ngũ cán bộ, công chức. Tỉnh có những giải pháp gì để bảo đảm ổn định tư tưởng cán bộ và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực sau sáp nhập thưa đồng chí?

Đồng chí Vũ Mạnh Hà: Sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã và triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp là chủ trương lớn của Đảng nhằm tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy, tinh gọn đầu mối, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở. Tỉnh ủy xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, có tác động sâu rộng đến đội ngũ cán bộ, công chức và đời sống nhân dân, do đó đã lãnh đạo triển khai một cách thận trọng, đồng bộ, hiệu quả và đặt con người là trung tâm; từ đó tạo sự đồng tình, ủng hộ của cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân trên địa bàn tỉnh (thể hiện qua tỷ lệ cử tri đồng thuận rất cao và kết quả biểu quyết của HĐND các cấp trong sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã).

Để ổn định thống nhất tư tưởng cán bộ và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực sau sáp nhập, thực hiện tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, Tỉnh ủy đã tập trung chỉ đạo triển khai:

- Làm tốt công tác chính trị, tư tưởng, tuyên truyền để cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân nhận thức đúng, đầy đủ về cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị. Từ đó, tạo sự đồng thuận, ủng hộ của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở về chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tự nguyện chấp hành phương án phân công, sắp xếp, bố trí cán bộ.

- Trong rà soát, lựa chọn, bố trí cán bộ lãnh đạo, quản lý phải giữ vững nguyên tắc trong công tác cán bộ, bảo đảm thận trọng, chặt chẽ, dân chủ, khách quan, minh bạch, công bằng, công tâm, đúng quy định của Đảng, Nhà nước và phù hợp với tình hình đội ngũ cán bộ và điều kiện thực tiễn theo tinh thần “từ việc chọn người”, giữ được những cán bộ có năng lực, không để “chảy máu chất xám”. Việc phân công, chỉ định, bố trí, giới thiệu nhân sự căn cứ vào cơ cấu, số lượng, tiêu chuẩn, điều kiện; trong đó đặc biệt coi trọng, đề cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực lãnh đạo, uy tín, kinh nghiệm công tác, có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì sự nghiệp chung và có kết quả, sản phẩm công tác cụ thể, nhất là đối với người đứng đầu. Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số, cán bộ có trình độ khoa học, công nghệ nhưng không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn. Tuyệt đối tránh khuynh hướng, tư tưởng cục bộ địa phương, “lợi ích nhóm”, tiêu cực trong phân công, bố trí, giới thiệu cán bộ, không để phát sinh những vấn đề phức tạp về nội bộ.

- Thường xuyên lắng nghe, tiếp thu giải đáp các ý kiến tham gia có trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân; kịp thời giải quyết chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng bởi sắp xếp.

- Đôn đốc cán bộ, đảng viên gương mẫu, chấp hành nghiêm kỷ luật lao động, nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ; chấn chỉnh tình trạng làm việc cầm chừng, ảnh hưởng đến hoạt động của bộ máy. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và kiện toàn tổ chức bộ máy, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những hạn chế, sai sót và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm nguyên tắc tổ chức, gây mất đoàn kết.

PV: Thưa đồng chí, với địa hình đặc thù miền núi, việc sáp nhập cấp xã có thể khiến người dân phải đi xa hơn để làm thủ tục hành chính. Tỉnh ủy đã có định hướng hay chỉ đạo như thế nào để đảm bảo quyền lợi và sự thuận tiện cho người dân?

Đồng chí Vũ Mạnh Hà: Địa bàn các xã sau sắp xếp, hợp nhất được mở rộng, người dân khi đến đến trụ sở xã mới phải di chuyển xa hơn. Để đảm bảo quyền lợi, tạo thuận tiện cho nhân dân khi thực hiện thủ tục hành chính, Tỉnh ủy xác định một số nhiệm vụ, giải pháp:

- Chỉ đạo nâng cấp, phát triển và kết nối, chia sẻ, đồng bộ dữ liệu với Cổng Dịch vụ công quốc gia đáp ứng yêu cầu về sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Thực hiện cung cấp dịch vụ công không phụ thuộc địa giới hành chính theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 và 2026.

- Đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu hiệu quả giữa các cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin bảo đảm việc tái cấu trúc quy trình, tái sử dụng thông tin, dữ liệu phục vụ cung cấp dịch vụ công trực tuyến thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

- Rà soát, tái cấu trúc quy trình thủ tục hành chính, sửa đổi quy trình nội bộ, quy trình điện tử đảm bảo tái sử dụng thông tin, dữ liệu đã được số hóa, lưu trữ trong các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, liên thông điện tử, cung cấp biểu mẫu điện tử tương tác để cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến, dịch vụ số cho người dân và doanh nghiệp, hướng tới cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, cá nhân hóa và dựa trên dữ liệu.

- Sắp xếp, tổ chức, kiện toàn lại trung tâm hành chính công cấp tỉnh, bộ phận một cửa các cấp theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Khẩn trương rà soát, cung cấp 100% thủ tục hành chính thực hiện không phụ thuộc địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh, đảm bảo người dân có thể thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm hành chính công cấp xã gần nhất.

- Khuyến khích người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, ban hành cơ chế, chính sách thu phí “0 đồng” đối với việc thực hiện thủ tục hành chính thuộc phạm vi giải quyết của địa phương, dự kiến hoàn thành trong tháng 7 năm 2025.

Chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp là chủ trương lớn, hệ trọng, đòi hỏi sự vào cuộc với quyết tâm cao của mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải thực sự tiên phong, gương mẫu.

PV: Thưa đồng chí, việc sắp xếp đơn vị hành chính, tinh gọn bộ máy cần sự đồng thuận rất lớn từ cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tỉnh ủy đã làm gì để tăng cường công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội? Trong quá trình tổ chức thực hiện, Lai Châu có đề xuất hay kiến nghị gì với Trung ương để việc triển khai chủ trương này thuận lợi, sát với đặc thù miền núi, biên giới?

Đồng chí Vũ Mạnh Hà: Việc sắp xếp đơn vị hành chính, tinh gọn bộ máy là một chủ trương lớn, quá trình thực hiện tác động trực tiếp đến đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cũng như đời sống của nhân dân. Nhận thức rõ tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội với chủ trương là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, Tỉnh ủy đã chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng, nhất là ở cấp cơ sở.

Tỉnh đã tổ chức Hội nghị trực tuyến quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp tổ chức bộ máy, trong đó kịp thời triển khai Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đến cán bộ, đảng viên từ tỉnh đến cơ sở. Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị chủ động tăng cường thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, phổ biến, quán triệt các văn bản của Trung ương, của tỉnh về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính. Chủ động cung cấp thông tin chính thống định hướng dư luận; tăng cường công tác đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch liên quan đến tình hình, kết quả triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.

Chỉ đạo Báo Lai Châu đăng tải gần 100 tin, bài, ảnh, văn bản, video; Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh sản xuất và phát sóng trên 190 tin, bài, chuyên mục, phóng sự chuyên đề tuyên truyền chủ trương, chính sách về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính. Phát các tin, bài, phóng sự trên các chương trình Thời sự Phát thanh, Truyền hình bằng 4 tiếng dân tộc (tiếng Thái, Mông, Dao, Hà Nhì). Cổng Thông tin điện tử tỉnh tích cực tuyên truyền tin, bài, ảnh, video, tài liệu về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính. Hệ thống thông tin cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền tổ chức triển khai tuyên truyền các nội dung sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính hai cấp qua hệ thống đài truyền thanh cơ sở của huyện, xã, tuyên truyền trên cổng/trang thông tin điện tử, bản tin, mạng xã hội.

Với đặc thù miền núi, biên giới, quá trình triển khai thực hiện tỉnh cũng có những khó khăn, vướng mắc:

- Với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, công chức cấp xã sẽ thực hiện nhiều nhiệm vụ quản lý nhà nước của cấp huyện chuyển xuống. Một cán bộ, công chức sẽ phải thực hiện nhiều nhiệm vụ chuyên sâu (như quản lý tài chính, đất đai, tính giá đất, dự án, y tế, giáo dục...) nên khó khăn trong việc sắp xếp, bố trí nhân sự đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

- Địa hình tỉnh Lai Châu chia cắt mạnh, khoảng cách giữa trung tâm các xã cũ đến trung tâm xã mới rất xa, giao thông đi lại khó khăn. Nhiều xã phải bố trí nhà công vụ cho cán bộ thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn; nhiều địa phương trụ sở chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, cần sửa chữa, đầu tư xây dựng mới trong khi điều kiện ngân sách tỉnh còn hạn hẹp.

Vì vậy, tỉnh đã kiến nghị với Trung ương sớm ban hành các luật, quy định, hướng dẫn về tổ chức chính quyền địa phương, về cơ cấu tổ chức bộ máy và cán bộ, công chức, viên chức để các địa phương có cơ sở triển khai thực hiện, tổ chức bộ máy cấp xã sau sắp xếp, hợp nhất. Xem xét hỗ trợ kinh phí cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách để đầu tư trụ sở UBND xã mới, nhà công vụ cho cán bộ xã. Bổ sung đối tượng được thuê nhà ở công vụ là công chức, viên chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý được luân chuyển, điều động, biệt phái không thuộc nhóm đối tượng được thuê nhà ở công vụ.

Đồng chí Vũ Mạnh Hà - Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lai Châu cùng với lãnh đạo các địa phương thường xuyên xuống cơ sở lắng nghe tâm tư của bà con khi triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

PV: Trong tầm nhìn dài hạn, khi bộ máy chính quyền cấp tỉnh, cấp xã ở Lai Châu được tổ chức lại tinh gọn hơn sẽ góp phần như thế nào vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn mới thưa đồng chí?

Đồng chí Vũ Mạnh Hà: Trung ương triển khai mạnh mẽ cuộc cách mạng tinh gọn về tổ chức bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, đồng thời tập trung ban hành nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách để giải quyết các điểm nghẽn, nút thắt, khẳng định quyết tâm tạo đột phá phát triển đất nước. Cùng với các địa phương trong cả nước, tỉnh đang khẩn trương, quyết liệt trong tổ chức thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính cấp xã.

Khi bộ máy mới vào hoạt động sẽ nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và điều hành, tránh tình trạng chồng chéo, phân tán hoặc xung đột trong chức năng và nhiệm vụ, giảm thời gian ra quyết định và triển khai; giúp tiết kiệm chi thường xuyên ngân sách nhà nước để chuyển sang tăng chi cho đầu tư phát triển và an sinh xã hội; thích ứng nhanh với yêu cầu của thời đại số hóa, thuận lợi hơn trong ứng dụng các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và quản lý trực tuyến để nâng cao hiệu suất và chất lượng dịch vụ công; tăng cường chất lượng cán bộ, công chức, viên chức qua việc sàng lọc, giữ chân các cán bộ, công chức, viên chức có năng lực, tư duy đổi mới và đạo đức nghề nghiệp, người có năng lực nổi trội, chủ động, sáng tạo và trách nhiệm công vụ cao; xây dựng niềm tin của người dân, doanh nghiệp đối với Nhà nước, chính quyền cơ sở gần dân hơn, xử lý công việc trực tiếp với người dân, cắt giảm mạnh các thủ tục hành chính không cần thiết giúp giảm chi phí, thời gian thực hiện.

Có thể nói, việc tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị không chỉ nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý mà còn đang được kỳ vọng sẽ là động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian tới.

Đồng chí Vũ Mạnh Hà - Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy khảo sát các vùng kinh tế địa phương trên địa bàn tỉnh Lai Châu.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!

Tùng Phương - Hương Ly