Kỳ 1: Liên tiếp xảy ra sạt lở

Trong những năm gần đây, tình hình sạt lở tại các tỉnh, thành phố ở Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Đồng Tháp nói riêng đã trở thành một vấn đề cấp bách, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất và tài sản của người dân.

Không còn là hiện tượng theo mùa, sạt lở đang diễn biến phức tạp, xuất hiện bất ngờ và khó lường. Nhiều vụ sạt lở liên tiếp xảy ra làm mất nhà, mất đất, chia cắt đường giao thông khiến nhiều hộ dân sống trong phập phồng, lo sợ.

SẠT LỞ TRÊN DIỆN RỘNG

Vào rạng sáng ngày 20-9, người dân khóm Tân Tịch (phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) bàng hoàng chứng kiến vụ sạt lở nghiêm trọng, khi đoạn bờ sông Tiền dài gần 100 m, ăn sâu vào đất liền 20 m, bất ngờ đổ sụp.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp Trần Trí Quang (thứ 4 từ trái sang) khảo sát khu vực sạt lở thuộc khóm Tân Tịch (phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp).

Vụ sạt lở đã làm ảnh hưởng 7 căn nhà, ước tính thiệt hại hơn 2 tỷ đồng. Chỉ 3 ngày sau, vào chiều 23-9, chính tại khu vực này lại tiếp tục sạt lở, đe dọa thêm 8 hộ dân khác, khiến tình hình trở nên vô cùng nguy hiểm.

Ông Trần Văn Nhị (khóm Tân Tịch, phường Cao Lãnh) kể lại với giọng còn run rẩy: “Tôi đang nằm ngủ thì nghe tiếng ầm ầm, toàn bộ căn nhà bị cuốn xuống sông. Tôi may mắn thoát chết. Chỉ trong tích tắc, tài sản cả đời tích cóp đều sụp xuống sông”.

Không chỉ có khóm Tân Tịch, nhiều khu vực khác trên địa bàn phường Cao Lãnh đang phải đối mặt với nỗi lo tương tự. Vào đêm 14-9, vụ sạt lở khác xảy ra tại khu vực Tổ 20, khóm Đông Định, khiến đoạn đường đan dài 20 m bị cuốn trôi, ăn sâu vào đất liền 8 m và đe dọa trực tiếp đến nhà ở của người dân. Con đường vốn là huyết mạch giao thông của người dân đã bị cắt đứt, buộc họ phải tìm lối đi tạm qua những khu vườn lân cận, gây nhiều bất tiện trong việc đi lại và sinh hoạt.

Theo đánh giá của ngành chuyên môn, với đặc thù địa chất là đất bãi bồi, cát pha, vốn đã rất dễ bị “tổn thương” trước những tác động của môi trường. Cùng với đó, tình hình mưa lớn kết hợp với triều cường mùa lũ lên cao đã làm gia tăng áp lực lên bờ sông, đẩy nhanh quá trình sạt lở.

UBND phường Cao Lãnh cho cắm biển cảnh báo sạt lở nguy hiểm và cắt giao thông tạm thời đoạn đường trên, nhằm bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân. Đồng thời, huy động lực lượng tại chỗ hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng khẩn trương tháo dỡ, di dời nhà ở đến nơi ở mới an toàn, vận động các hộ dân trong khu vực cho mở lối đi tạm để người dân lưu thông qua đoạn sạt lở, chờ có phương án, giải pháp khắc phục.

Ông Lê Văn Hùng (khóm Đông Định, phường Cao Lãnh) cho biết: “Sạt lở đã cuốn đi đoạn đường đan rộng 3,5 m. Gia đình tôi và 2 nhà lân cận buộc phải di dời ngay lập tức, vì nguy cơ sạt lở có thể tiếp tục xảy ra bất cứ lúc nào”.

Theo lãnh đạo UBND xã Hội Cư (tỉnh Đồng Tháp), trên địa bàn xã hiện còn 4 điểm sạt lở nghiêm trọng gồm: Điểm sạt lở bờ Đông kênh 28 có chiều dài gần 100 m cắt đứt tuyến đường giao thông kết nối xã Hội Cư với các xã lân cận và 3 điểm sạt lở trên tuyến kênh số 7 có tổng chiều dài trên 230 m.

Ước tính, kinh phí lên đến hàng chục tỷ đồng để khắc phục các điểm sạt lở trên. Trước mắt, địa phương tổ chức rào chắn, cảnh báo người dân không qua lại điểm sạt lở mà chuyển sang lưu thông theo các tuyến đường khác an toàn hơn trong khi chờ xử lý triệt để.

NỖ LỰC KHẮC PHỤC

Ngoài những thiệt hại về tài sản, sạt lở còn gây ra tình trạng chia cắt giao thông nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và kinh tế của người dân. Tại xã Long Hưng (tỉnh Đồng Tháp), tình trạng sạt lở dọc theo tuyến kênh Nguyễn Tấn Thành diễn ra liên tục, khiến nhiều đoạn đường bị sụp lún, nhà cửa của người dân bị đe dọa.

Sạt lở ảnh hưởng đến nhà dân ở ấp Hòa Điền (xã Cái Bè, tỉnh Đồng Tháp).

Cụ thể, vào 19 giờ ngày 4-8, tại mố cầu Kinh Xáng Cụt thuộc tuyến đường huyện 34 (xã Long An, tỉnh Đồng Tháp) bất ngờ xảy ra đoạn sạt lở, có chiều dài khoảng 30 m, bề rộng khoảng 6 m. Có những đoạn, toàn bộ mặt đường bị sạt lở xuống kênh khiến giao thông bị chia cắt. Trước đây, khu vực này bị xói mòn, xuất hiện “hàm ếch” nên được phê duyệt phương án xử lý.

Trong quá trình thi công, xảy ra vụ sạt lở. Chủ tịch UBND xã Long Hưng Đoàn Ngọc Vinh cho biết, sau khi xảy ra sạt lở, chúng tôi đến khảo sát và yêu cầu các nhà thầu phải nhanh chóng khắc phục tình trạng sạt lở tại khu vực cầu Kinh Xáng Cụt, huyện lộ 34, bờ Đông kinh Nguyễn Tấn Thành để đảm bảo an toàn cho người dân, nhất là cho phụ huynh, học sinh của Trường THCS Long Hưng gần đó.

Sinh sống cặp đường bờ Tây kinh Nguyễn Tấn Thành, ông Lê Văn Chiến (ấp Thạnh Hòa, xã Long Hưng) cho biết, vào đêm 10-6, tuyến đường 3 m trước cửa nhà ông bất ngờ bị đổ sụp xuống kênh. Đoạn sạt lở dài hơn 30 m, gây chia cắt giao thông.

Hiện trường sạt lở tuyến kè Thường Thới Tiền thuộc xã Thường Phước (tỉnh Đồng Tháp).

Các xe máy muốn qua được đoạn này phải đi nhờ qua phần đất vườn của nhà dân. “Lúc đó, tôi đứng trong nhà nghe tiếng ầm ầm, thấy trụ điện ngã mới biết sạt lở đất đường. Mặc dù trước đó, đoạn đường này là an toàn nhất, không có dấu hiệu xảy ra sạt lở.

Những ngày qua, sạt lở tại khu vực này tiếp tục diễn ra. Cuộc sống của tôi và bà con xung quanh giờ rất phập phồng, lo sạt lở sẽ tiếp tục xảy ra. Tôi rất mong chính quyền địa phương nhanh chóng xử lý sạt lở đoạn này để việc đi lại, mua bán của người dân được thuận lợi, an tâm sinh sống và sản xuất”, ông Chiến cho biết.

Dự án kè Thường Thới Tiền thuộc Dự án “Quản lý và giảm nhẹ rủi ro hạn hán và lũ lụt Tiểu vùng sông Mê-Kông mở rộng”, với tổng chiều dài 4.065 m và kinh phí hàng trăm tỷ đồng. Giai đoạn 1 và 2 của dự án đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng lần lượt vào tháng 3-2017 và tháng 10-2019.

Ông Dương Văn Mến (xã Thường Phước) cho biết, vào khoảng 12 giờ ngày 12-8, tại tuyến kè xảy ra thêm vụ sạt lở cách 2 điểm sạt lở trước đó khoảng 70 m. Vụ sạt lở mới làm hư hỏng toàn bộ mái taluy kè khoảng 55 m, vỉa hè và lan can kè dài 30 m, rộng 8 m và ăn sâu vào đường nhựa khoảng 1,5 m.

Kể từ khi sạt bờ kè, đoạn đường Ngô Quyền hơn 1 km bị phong tỏa khiến nhiều hộ dân trong khu vực này không thể mua bán. Ông Văn Công Thậm (xã Thường Phước) cho biết: “Trước đây, mỗi buổi chiều dọc theo tuyến bờ kè này người dân mua bán nhộn nhịp, đông vui. Từ khi đoạn đường bị cấm hàng quán tạm đóng cửa, cuộc sống của bà con bị ảnh hưởng rất nhiều”.

Các cấp ủy, chính quyền đang nỗ lực thực hiện các biện pháp ứng phó kịp thời, từ việc di dời dân, cấm đường, đến huy động các nguồn lực để khắc phục. Tuy nhiên, với diễn biến phức tạp của sạt lở, những giải pháp tạm thời chỉ có thể giải quyết được một phần của vấn đề. Về lâu dài, cần có những dự án lớn, đồng bộ và bền vững hơn để củng cố hệ thống bờ kè, bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân; đồng thời, khôi phục lại các tuyến đường huyết mạch, giúp người dân yên tâm phát triển kinh tế và sản xuất.

DƯƠNG ÚT - MINH THÀNH

(còn tiếp)