Kỳ 1: Chợ xuống cấp, tiểu thương như ngồi trên 'đống lửa'

Ẩn họa cháy nổ ở các khu chợ nội đô

Vấn đề an toàn về phòng cháy chữa cháy tại chợ Phùng Khoang không được đảm bảo. Ảnh Đạt Lê

Nơm nớp nỗi lo

Theo thống kê, trên địa bàn TP Hà Nội có 457 chợ, bao gồm các hạng từ 1-3. Tại một số xã, phường các chợ dân sinh phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân địa phương đã tồn tại các đây 20-30 năm. Hệ thống chợ truyền thống đảm nhận khoảng 40% nhu cầu mua sắm của người dân các quận nội thành; ở khu vực ngoại thành khoảng 70%. Thực tế, nhiều chợ truyền thống đã và đang xuống cấp, không bảo đảm an toàn về PCCC.

Được biết, chợ Ngã Tư Sở (phường Đống Đa), đưa vào sử dụng từ năm 1987, tọa lạc tại vị trí đắc địa với diện tích hơn 8.000m2, từng là nơi tập trung đông đúc người dân buôn bán, giao thương sầm uất của Thủ đô. Đến nay, sau gần 4 thập kỷ hoạt động, chợ đang rơi vào tình trạng nhếch nhác xuống cấp nghiêm trọng, nhiều hạng mục hư hỏng nặng, nguy cơ mất an toàn.

Tiểu thương kinh doanh tại chợ Ngã Tư Sở lo lắng về an toàn phòng cháy, chữa cháy. Ảnh Đạt Lê

Đáng chú ý, hạng mục mái, tường bao của chợ đã mục nát, bong tróc theo thời gian. Bên trong chợ, hệ thống điện chằng chịt, dây dẫn cũ kỹ; nhiều quầy hàng chỉ được che tạm bằng bạt ni-lông, không đủ để che mưa, chắn nắng; các gian hàng bày bán quần áo, chăn màn, đồ điện, đồ nhựa,… chiếm dụng cả lối đi khiến nguy cơ cháy nổ luôn hiện hữu. Đường thoát hiểm không rõ ràng, thường bị chiếm dụng, nếu xảy ra cháy, người trong chợ khó thoát ra ngoài, dễ dẫn đến hỗn loạn, nguy hiểm. Cùng với đó, các bình chữa cháy mini để lộn xộn hoặc bị hàng hóa che khuất; điểm lấy nước, đường ống cấp nước cho PCCC rất hạn chế, khó tiếp cận khi cần thiết.

“Nhiều năm qua khu chợ này trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, kế hoạch xây dựng mới từ hàng chục năm trước nhưng đến nay vẫn chưa được triển khai nên vẫn hoạt động kinh doanh. Vì thế, mỗi lần nghe cháy nổ ở đâu đó là lại cứ thon thót” - bà Ng.Th. T, tiểu thương tại chợ cho biết.

Cán bộ quản lý chợ cũng thừa nhận, hạ tầng quá cũ nát, hệ thống PCCC ở đây chưa thể khắc phục. Trước thực trạng này Ban Quản lý chợ đã nhiều lần kiến nghị cải tạo, nhưng kinh phí lớn, thủ tục phức tạp nên chưa được triển khai. Điều đáng lo ngại hơn nữa, xung quanh chợ có khu dân cư đông đúc. Nếu xảy ra cháy, khói lửa dễ lan rộng, không chỉ đe dọa tài sản của tiểu thương mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn người dân khu vực…

Quầy hàng tại chợ Phùng Khoang luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Ảnh Đạt Lê

An toàn cháy nổ vẫn bị xem nhẹ

Tại chợ Phùng Khoang (phường Đại Mỗ) công tác bảo đảm an toàn về PCCC nơi cũng trong tình trạng bị coi nhẹ. Đây là một trong những khu chợ đầu mối lớn nhất trên địa bàn Hà Nội. Khu chợ này luôn đông đúc, sầm uất cả ngày lẫn đêm. Dọc đường chính trước cổng chợ các ki-ốt san sát, chật kín hàng hóa; bên trong là các sạp hàng bán đủ thứ giày dép, quần áo, đồ gia dụng, thực phẩm, nông sản…

Tuy nhiên, thực tế ghi nhận của phóng viên cho thấy, tại nhiều quầy hàng, không khó để nhận ra những tồn tại, thiếu sót như: ổ điện, dây điện đấu nối chi chít, thậm chí gần như tiếp xúc trực tiếp với các nguyên vật liệu dễ bắt lửa như vải vóc, vàng mã. Dù nguy hiểm ở trước mắt, nhưng với nhiều chủ cửa hàng, vấn đề an toàn về PCCC vẫn chưa được quan tâm.

Một tiểu thương chợ Phùng Khoang (xin được giấu tên) chia sẻ: "Chúng tôi biết cháy nổ hiện nay rất phức tạp, nguy hiểm; vấn đề PCCC tại chợ cũng chưa được bảo đảm. Tuy nhiên, hàng hóa nhiều, gian hàng hẹp nên bà con đành để hàng hóa tràn quá phần diện tích cho phép. Việc tập huấn, thực hành PCCC thì có người đi được, người không nên cách sử dụng bình cứu hỏa mini, vòi chữa cháy không phải ai cũng biết…”.

Chợ Ngã Tư Sở trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao. Ảnh Đạt Lê

Theo cán bộ Hợp tác xã Thống Nhất, trước đó Công an quận Nam Từ Liêm (hiện nay là Công an phường Đại Mỗ) và UBND phường cũng đã tăng cường các biện pháp kiểm tra, xử lý những hộ kinh doanh lơ là trong việc phòng chống cháy nổ. Bên cạnh đó, thường xuyên kiểm tra các trang thiết bị hiện có, tập huấn kỹ năng cho lực lượng tại chỗ, kịp thời xử lý khi có tình huống cháy nổ xảy ra. Tuy nhiên, đến nay công tác về PCCC của chợ còn nhiều tồn tại chưa thể khắc phục. Được xem là một trong những chợ đầu mối lớn nhất phía Tây Hà Nội, chợ Hà Đông có diện tích gần 20.000m2 với hơn 1.350 ki-ốt.

Mặt hàng tại đây đa dạng, từ thực phẩm tươi sống, hải sản, đồ khô, cho đến vải vóc, vàng bạc, mỹ phẩm... Quy mô lớn khiến chợ trở thành điểm mua bán sầm uất, nhưng đồng thời cũng kéo theo nguy cơ cháy nổ cao. Trong thời gian qua, mặc dù Ban quản lý chợ Hà Đông đã nhiều lần tổ chức tập huấn PCCC, tuyên truyền cho tiểu thương, song trên thực tế, không ít quầy hàng vẫn xếp hàng hóa lộn xộn, che chắn cả lối thoát hiểm. Về vấn đề này, một tiểu thương chia sẻ thẳng thắn: “Bán hàng thì buộc phải bày biện nhưng diện tích quầy hàng nhỏ, muốn bày nhiều hàng phải tận dụng tối đa để chào mời khách”...

(Còn nữa)

Theo Công an phường Đống Đa (TP Hà Nội) sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, Ban chỉ huy công an phường đã chỉ đạo cảnh sát khu vực để bám sát địa bàn, tổ chức rà soát những điều tra cơ bản để nâng cao công tác PCCC. Qua đó, tập trung rà soát cũng như tổ chức tuyên truyền, phối hợp với cả UBND và Ban quản lý các chợ để ký cam kết bảo đảm an toàn PCCC trong quá trình hoạt động, hướng dẫn bà con kinh doanh bảo đảm toàn PCCC.

Đạt Lê-Tuấn An