KTTT, HTX 'giữ nhịp' xây dựng nông thôn mới tại Phú Thọ
Khu vực kinh tế tập thể, đặc biệt là các hợp tác xã (HTX) ở Phú Thọ đang ngày càng khẳng định vai trò 'mắt xích' then chốt, kết nối sản xuất với thị trường, nâng cao giá trị nông sản OCOP và trở thành động lực đổi thay diện mạo nông thôn mới (NTM) ở địa phương này.
Nghị quyết của Chính phủ về việc hợp nhất Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình thành một đơn vị hành chính thống nhất đã mở ra giai đoạn phát triển mới 2026 - 2030. Việc sáp nhập đồng nghĩa với sự thay đổi lớn về số lượng xã, quy mô dân số cũng như điều kiện kinh tế – xã hội trên từng địa bàn.
Sản xuất hữu cơ gắn với du lịch nông nghiệp
Trước tháng 7/2025, Phú Thọ đã có 136/196 xã hoàn thành các tiêu chí NTM; 19 xã đạt chuẩn nâng cao, tăng 5 xã so với năm 2023; 3 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Toàn tỉnh ghi nhận 1.642 khu dân cư NTM và 140 khu dân cư NTM kiểu mẫu, tăng thêm 11 khu so với cùng kỳ năm trước.
Trong bối cảnh thay đổi địa giới hành chính, HTX tiếp tục khẳng định vai trò hạt nhân trong kết nối cộng đồng, nâng cao giá trị nông sản, đồng thời góp phần xây dựng diện mạo nông thôn văn minh, giàu đẹp, tạo nền tảng vững chắc cho phong trào NTM.
Từ chỗ chỉ là một ý tưởng khởi nghiệp táo bạo của Giám đốc Lâm Văn Trung năm 2018, đến nay HTX nông nghiệp Đại Lải (phường Xuân Hòa) đã trở thành một mô hình tiêu biểu cho đổi mới tư duy sản xuất gắn với du lịch trải nghiệm. “Sản xuất ra sản phẩm chưa đủ, phải biết tạo thương hiệu, tìm cho mình thị trường tiêu thụ ổn định”, ông Trung nhấn mạnh.
Xuất phát điểm chỉ có 7 thành viên, sau 7 năm HTX đã phát triển lên 16 thành viên với hơn 40ha cây ăn quả, kết hợp vùng rau an toàn, nuôi trồng thủy sản và du lịch sinh thái, góp phần tạo nên diện mạo mới cho nông thôn khu vực hồ Đại Lải.
Ngay từ những ngày đầu thành lập, HTX đã tiên phong áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP trong sản xuất rau củ quả - điều vốn còn xa lạ ở khu vực nông thôn lúc bấy giờ. Với nguyên tắc “5 không” (không phân hóa học, không thuốc BVTV, không thuốc kích thích sinh trưởng, không thuốc diệt cỏ, không sản phẩm biến đổi gen), HTX xây dựng được thương hiệu rau an toàn cung cấp ổn định cho 5 doanh nghiệp FDI, 32 trường học ở Phú Thọ và Hà Nội, cùng chuỗi siêu thị Bắc Tôm và nhiều nhà hàng trên địa bàn. Sản lượng bình quân đạt hơn 1 tấn rau, củ, quả mỗi ngày, tạo nên chuỗi giá trị liên kết trong xây dựng NTM. Bên cạnh đó, vùng nuôi thủy sản VietGAP của HTX cho ra sản lượng bình quân 70 tấn cá/năm, doanh thu trên 900 triệu đồng.

Xây dựng NTM bắt đầu từ đổi mới cách nghĩ, cách làm.
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, HTX Đại Lải còn đi đầu trong kết hợp nông nghiệp với du lịch trải nghiệm. Năm 2019, ông Trung cùng các thành viên triển khai hai khu sinh thái EnCamp và Phú Lâm Farmstay, thu hút du khách đến tham quan, trồng và hái rau, chăm sóc vật nuôi, tổ chức team building, cắm trại, gala lửa trại, chèo thuyền SUP, kayak.
Bình quân mỗi tháng, các điểm du lịch tại HTX đón 300–500 lượt khách, kể cả mùa đông; mùa cao điểm có thể đạt hàng trăm khách mỗi ngày, trong đó có nhiều khách quốc tế. Nhờ đổi mới trong tư duy kinh doanh, HTX tạo sinh kế ổn định cho lao động địa phương với mức thu nhập 7–8 triệu đồng/tháng.
Bạn Mai Quyên, sinh viên Học viện Chính sách và Phát triển, chia sẻ trên fanpage của câu lạc bộ ở trường: “Em cảm thấy rất ngưỡng mộ tinh thần lao động bền bỉ và sáng tạo của các thành viên trong HTX qua những chia sẻ từ ban lãnh đạo. Ngoài ra, em rất ấn tượng với sự gắn kết giữa các thành viên. Điều này cho thấy nỗ lực quảng bá hình ảnh điểm du lịch thông qua mạng xã hội của HTX khi khuyến khích các bạn trẻ đến tham quan trải nghiệm và check-in lan tỏa tới bạn bè, đóng góp thiết thực vào tiêu chí NTM".
Ngoài ra, HTX còn nhận được sự đồng hành từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh trong việc nâng cao năng lực cho thành viên. Nhiều lớp tập huấn về kỹ năng marketing, quảng bá thương hiệu đã được tổ chức cho đội ngũ quản lý.
Cùng với đó, HTX chú trọng ứng dụng các công cụ truyền thông hiện đại như thiết kế tờ rơi, sản xuất video, xây dựng website… để giới thiệu sản phẩm, mở rộng thị trường và kết nối khách hàng. Định hướng sản xuất sạch, ứng dụng công nghệ cao, kết hợp quảng bá qua mạng xã hội và đào tạo kỹ năng truyền thông cho thành viên đã giúp HTX vừa nâng cao giá trị nông sản, vừa giúp đẩy mạnh đáp ứng các tiêu chí về mô hình nông nghiệp áp dụng công nghệ.
Sự kết hợp hài hòa giữa sản xuất nông nghiệp an toàn, du lịch sinh thái và kết nối cộng đồng đã giúp HTX trở thành điểm sáng đóng góp thiết thực vào quá trình xây dựng NTM ở Phú Thọ nói riêng và vùng trung du, miền núi phía Bắc nói chung.
Hiện đại hóa thúc đẩy sản phẩm OCOP
Không nằm ngoài dòng chảy hiện đại hóa, HTX chè Cẩm Mỹ (xã Cự Đồng) được thành lập năm 2018, là một mô hình điển hình cho sản xuất nông nghiệp hữu cơ gắn với đổi mới công nghệ và xây dựng thương hiệu. Từ diện tích gần 10ha ban đầu, HTX hiện mở rộng lên 30ha, trong đó 15ha đạt chứng nhận VietGAP. Mỗi năm, HTX bao tiêu khoảng 240 tấn búp chè tươi cho thành viên và nông dân địa phương, tạo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập cho người trồng chè.
Điểm đáng chú ý là ngay từ đầu, HTX đã lựa chọn con đường sản xuất an toàn, hướng hữu cơ. Các thành viên được tập huấn theo dõi nhật ký sản xuất, sử dụng chế phẩm sinh học, ủ phân hữu cơ vi sinh, quy hoạch trồng xen cây thân gỗ để cải tạo đất và tiết kiệm nước.
Việc này vừa đảm bảo năng suất, chất lượng chè nguyên liệu, vừa góp phần cải thiện môi trường sinh thái. Nhờ sự hỗ trợ của Liên minh HTX và các chính sách khuyến công, HTX đầu tư nhà xưởng, thiết bị hiện đại, tự động hóa trên 70% quy trình chế biến, nâng cao đồng đều chất lượng sản phẩm.

Nông thôn Phú Thọ ngày càng đổi thay rõ nét, phản ánh bước tiến khởi sắc trong xây dựng NTM.
Không chỉ sản xuất, HTX còn chú trọng nâng cao giá trị gia tăng thông qua xây dựng thương hiệu. Năm 2021, chè xanh Cẩm Mỹ loại móc câu đặc biệt đạt OCOP 3 sao. Chỉ 1 năm sau, sản phẩm chè xanh Cẩm Mỹ loại móc câu đặc biệt được nâng hạng OCOP 4 sao cùng với sản phẩm chè xanh thơm Kim Tuyên.
Cùng năm, HTX được Sở Khoa học và Công nghệ cấp quyền sử dụng nhãn hiệu Chè Phú Thọ. “Ngay từ khi thành lập, HTX đã lựa chọn sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ gắn với xây dựng thương hiệu. Nhờ canh tác an toàn, đất được cải tạo, cây chè sinh trưởng tốt, năng suất và chất lượng đều nâng lên. Cùng với đầu tư máy móc đồng bộ, sản phẩm được cấp chứng nhận ISO 22000:2018”.
Giám đốc HTX Đinh Mạnh Cường chia sẻ. Những kết quả này góp phần thực hiện đẩy mạnh sản phẩm OCOP và ứng dụng công nghệ trong tổ chức sản xuất, nâng cao vị thế cây chè địa phương trên thị trường. Sản phẩm hiện có mặt tại nhiều hệ thống phân phối ở Phú Thọ, Hà Nội, Hải Phòng, Đồng Nai.
Đồng thời, HTX tạo việc làm thường xuyên cho hơn 10 lao động, chủ yếu là đồng bào Mường, với thu nhập 4,5–6 triệu đồng/tháng. Việc quảng bá sản phẩm thông qua fanpage Chè xanh Cẩm Mỹ cũng giúp thương hiệu tiếp cận rộng hơn, khẳng định vai trò của công nghệ số trong kết nối thị trường.
Với những bước đi bài bản, HTX chè Cẩm Mỹ không chỉ phát triển kinh tế tập thể mà còn góp phần quan trọng trong xây dựng NTM: hình thành chuỗi giá trị, nâng cao thu nhập cho nông dân, gìn giữ môi trường sản xuất xanh và quảng bá hình ảnh địa phương. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc các HTX nông nghiệp chính là hạt nhân quan trọng trong tổ chức sản xuất, thúc đẩy chương trình NTM của địa phương.
Góp phần xây dựng NTM
Những nỗ lực hiện đại hóa đẩy mạnh quảng bá trên các nền tảng số đã mở ra hướng đi mới cho nông sản và dịch vụ đặc trưng ở Phú Thọ như rau hữu cơ, chè OCOP, farmstay… Không chỉ tiếp cận khách hàng trong tỉnh, sản phẩm của HTX còn vươn ra thị trường nhiều địa phương và quốc tế, góp phần nâng cao giá trị nông sản, cải thiện thu nhập và đời sống thành viên.
Thực tế cho thấy, HTX đang giữ vai trò hạt nhân trong xây dựng NTM, tạo việc làm, nâng thu nhập cho nông dân, đồng thời hình thành các chuỗi giá trị nông sản an toàn, chất lượng. Thành công này không tách rời sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh với những chính sách hỗ trợ kịp thời, giúp HTX vượt khó, khẳng định vị trí trong nền kinh tế thị trường, đóng góp thiết thực cho Chương trình NTM.
Để tiếp tục giữ vai trò “bà đỡ” của khu vực kinh tế tập thể, hệ thống Liên minh HTX phối hợp với Trung tâm các Chương trình Kinh tế Xã hội đẩy mạnh đào tạo, tập huấn cho cán bộ và thành viên HTX; tăng cường ứng dụng công nghệ số, thúc đẩy chuyển đổi số trong NTM; đồng thời nâng cao hiệu quả dịch vụ hành chính công, chất lượng hoạt động của chính quyền cơ sở. Đây chính là nền tảng quan trọng để xây dựng NTM thông minh, hiện đại.
Trong bối cảnh sáp nhập hành chính, chương trình NTM ở Phú Thọ càng có thêm động lực. Quy mô dân số và diện tích lớn hơn giúp tỉnh thuận lợi trong quy hoạch liên vùng, khai thác tiềm năng đặc thù từng khu vực. Hệ thống chính trị từ tỉnh đến xã cũng nâng cao tinh thần trách nhiệm, đổi mới phương thức chỉ đạo, siết chặt sự phối hợp giữa các sở, ngành, tạo nên sức mạnh tổng hợp.
Chỉ tính riêng 8 tháng đầu năm 2025, Phú Thọ đã giữ vững sự chủ động trong điều hành Chương trình NTM. Giải ngân vốn đạt tiến độ cao, công tác rà soát hiện trạng triển khai kịp thời, Ban Chỉ đạo được kiện toàn. Song để chuẩn bị cho giai đoạn mới, tỉnh cần sớm tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, đặc biệt là việc xác định chuẩn NTM sau sáp nhập, đồng thời nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã.
NTM ở Phú Thọ hôm nay không chỉ hiện hữu ở hạ tầng khang trang, mà còn được kiến tạo từ chính những mô hình HTX năng động, sáng tạo. Với sự đồng hành sát sao của chính quyền, hệ thống Liên minh HTX các cấp, khu vực kinh tế tập thể tiếp tục khẳng định vai trò là điểm tựa bền vững trong hành trình đổi thay diện mạo nông thôn.