Kinh tế tư nhân: Khơi dậy sức sáng tạo của vùng kinh tế năng động

Cảng Tân Cảng - Cát Lái - minh chứng cho sự vươn mình, hội nhập của kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Nguyễn Lê

Kinh tế tư nhân đóng góp lớn

Gần 40 năm kể từ sau Đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân đã phát triển vượt bậc, từ con số ít ỏi ban đầu đã tăng lên hơn 940.000 doanh nghiệp hiện nay, đóng góp khoảng 50% GDP quốc gia, hơn 30% tổng thu ngân sách Nhà nước và thu hút tới 82% lực lượng lao động cả nước.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, trước Đổi mới, tăng trưởng kinh tế chỉ đạt trung bình 2,7%/năm. Kể từ sau Đổi mới, tăng trưởng kinh tế thành phố tăng trưởng nhảy vọt. Cụ thể, giai đoạn 1986-1990, GRDP của thành phố tăng trưởng bình quân đạt 7,82%/năm; 5 năm tiếp theo (1991-1995), GRDP của thành phố tăng trưởng bình quân 12,62%/năm.

Đặc biệt, bước vào giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tăng trưởng kinh tế thành phố Hồ Chí Minh đạt 2 con số. Cụ thể, giai đoạn 1996-2000, GRDP thành phố tăng bình quân 10,11%/năm; 2001-2005, tăng trưởng bình quân 11%/năm; 2006-2010, tăng trưởng bình quân 11,18%/năm, đưa thành phố trở thành một trong số rất ít địa phương của cả nước đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số trong thời gian dài.

Giai đoạn phát triển kinh tế theo chiều sâu (2011-2020), tăng trưởng kinh tế thành phố đạt bình quân 6,86%/năm, vượt mức tăng trưởng chung của cả nước (5,96%).

Từ năm 2021, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, kinh tế thành phố Hồ Chí Minh bị ảnh hưởng chung toàn cầu do có độ mở lớn. Tuy vậy, từ đầu năm 2025 đến nay, kinh tế đã thật sự phục hồi, thành phố phấn đấu tăng trưởng GRDP cả năm từ 8,5% trở lên.

Theo các chuyên gia, đạt được những thành quả trên, có sự đóng góp mang tính quyết định của khu vực kinh tế tư nhân.

Tiến sĩ Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, người dân thành phố Hồ Chí Minh có đặc tính năng động, sáng tạo. Trong lĩnh vực kinh tế, đặc tính này càng thể hiện rõ ràng hơn, trong đó khu vực kinh tế tư nhân thể hiện đậm nét nhất, là lực lượng rất nhạy bén trong ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới, sáng tạo, giúp tăng năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững.

Sau khi hợp nhất với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, thành phố Hồ Chí Minh (mới) có tới hơn 360.000 doanh nghiệp tư nhân. Đây là lực lượng hùng hậu, nòng cốt quyết định tăng trưởng kinh tế của thành phố trong giai đoạn tiếp theo, để đưa GRDP thành phố tăng trưởng 2 con số từ năm 2026.

Công nhân nhà máy Datalogic sản xuất thiết bị điện tử tại Khu Công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Hoàng Hùng

Bà Phạm Thị Bích Huệ, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho rằng, với vai trò dẫn dắt, từ lâu thành phố Hồ Chí Minh đã được coi là đầu tàu kinh tế của cả nước, là trung tâm kinh tế năng động, sáng tạo và là cửa ngõ hội nhập quốc tế. Muốn kinh tế thành phố đi nhanh, đi xa, đi bền vững, thì khối doanh nghiệp tư nhân phải được tiếp sức, tháo gỡ mọi rào cản để bùng nổ.

Tiếp tục khơi dậy sức sáng tạo

Nhận thấy vấn đề an toàn thực phẩm, hàng gian, hàng giả ngày càng nhức nhối, một doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại thành phố Hồ Chí Minh đã cung cấp giải pháp chuyển đổi số vào chuỗi cung ứng nhằm giúp truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa.

Ông Phạm Văn Quân, Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Checkee cho biết, công ty khởi đầu từ một startup, đã cung cấp giải pháp số hóa, định danh từng sản phẩm, trở thành người bạn đồng hành của hàng nghìn doanh nghiệp, giúp “bảo chứng” chất lượng hàng hóa, đem lại niềm tin cho người tiêu dùng.

Với sự năng động, sáng tạo, kinh tế tư nhân góp phần quan trọng để thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế. Ảnh: D.T.N

Sự năng động của kinh tế tư nhân tại thành phố Hồ Chí Minh là không thể phủ nhận. Tuy vậy, đứng trước giai đoạn phát triển mới, cơ hội và thách thức đan xen, doanh nghiệp tư nhân cần tiếp tục được Nhà nước “tiếp sức” để phát huy tối đa thế mạnh.

Bà Phạm Thị Bích Huệ cho rằng, kinh tế tư nhân đang đứng trước ba đòi hỏi cấp thiết. Thứ nhất, phải tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, cắt giảm mạnh thủ tục hành chính, xóa bỏ chi phí không chính thức để khôi phục niềm tin. Thứ hai, phải mở rộng cánh cửa tiếp cận các nguồn lực (vốn, đất đai, hạ tầng, nhân lực) - bởi đây chính là huyết mạch của sản xuất kinh doanh. Thứ ba, phải khuyến khích và hỗ trợ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, để khu vực kinh tế này dẫn dắt xu thế phát triển kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

Ông Nguyễn Trường Thi, Phó Giám đốc Sở Công Thương thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thành phố kỳ vọng lực lượng kinh tế tư nhân đóng vai trò hạt nhân đưa thành phố cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới. Lãnh đạo thành phố Hồ Chí Minh định hướng cộng đồng doanh nhân và khu vực kinh tế tư nhân một số nhiệm vụ trọng tâm như: Tiên phong đổi mới sáng tạo và phát triển xanh, mạnh dạn đầu tư công nghệ, chuyển đổi số, kinh doanh gắn liền với trách nhiệm xã hội và môi trường; chủ động hội nhập, nâng cao năng lực cạnh tranh, với việc tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, khẳng định thương hiệu Việt.

Bên cạnh đó, khu vực kinh tế tư nhân cần phát huy bản lĩnh và khát vọng của đội ngũ doanh nhân trẻ, đó là dám nghĩ, dám làm, dấn thân vì cộng đồng, và đi đầu trong kiến tạo mô hình kinh doanh mới; đồng hành cùng Nhà nước trong cải cách thể chế, tích cực đóng góp ý kiến, hiến kế chính sách, xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi và cạnh tranh.

Để thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế tư nhân, thành phố Hồ Chí Minh xây dựng kế hoạch hành động cụ thể để hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân phát triển. Trong đó, tiếp tục hoàn thiện thể chế và cải cách hành chính hiệu quả, tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi và công bằng. Đây là cam kết thể hiện quyết tâm chính trị cao của lãnh đạo thành phố trong việc đồng hành cùng khu vực kinh tế tư nhân.

Nguyễn Lê