Kim Trà - điểm sáng của TP Huế trong công tác giảm nghèo bền vững

Kim Trà: Từ mô hình nuôi bò đến bản đồ số – hành trình bền bỉ của giảm nghèo bễn vừng. Ảnh: Phường Kim Trà

Phường Kim Trà được hình thành trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của phường Hương Xuân, phường Hương Chữ và xã Hương Toàn trước đây thuộc thị xã Hương Trà, đã được sáp nhập vào TP Huế theo Nghị quyết số 1675/NQ-UBTVQH15, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Sau khi thành lập, phường Kim Trà có diện tích tự nhiên là 42,80 km2, quy mô dân số là 36.296 người, toàn bộ vùng đất nằm giữa hai con sông lớn của TP Huế là sông Bồ án ngữ phía Bắc và sông Hương án ngữ phía Nam, phía Tây lại là vùng bán sơn địa với núi non trùng điệp rất thuận lợi cho phát triển lâm nghiệp, chăn nuôi, trồng trọt và sự phát triển của các làng nghề truyền thống.

Khi chương trình quốc gia đi vào từng ngõ nhỏ

Ngay sau khi sáp nhập vào TP Huế, Kim Trà ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu Quốc gia giai đoạn 2021-2025 với 43 thành viên. Nhờ triển khai đồng bộ từ khâu tuyên truyền đến tổ chức thực hiện, thông tin về Chương trình đã lan tỏa đến từng tổ dân phố, từng hộ dân. Các chương trình được lồng ghép chặt chẽ, tránh dàn trải nguồn lực và tập trung vào những hạng mục thiết yếu: sinh kế, hạ tầng và số hóa quản lý.

Từ hệ thống loa truyền thanh, bảng tin cộng đồng đến các cuộc họp tổ dân phố, thông tin về Chương trình được lan tỏa rộng khắp. Khi người dân hiểu rõ mình vừa là chủ thể vừa là người hưởng lợi, họ sẽ chủ động hơn trong cách phối hợp tổ chức, thực hiện.

Theo báo cáo 719/BC-UBND ngày 12/9/2025, phường Kim Trà có 277 hộ nghèo (3,48%) và 336 hộ cận nghèo (4,23%) vào năm 2021. Đến giữa năm 2025, con số này lần lượt giảm xuống 96 hộ nghèo (1,14%) và 178 hộ cận nghèo (2,11%). Mục tiêu cuối năm 2025 là giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 1%.

Điểm nhấn nổi bật là dự án “Nuôi bò lai sinh sản”, mô hình thuộc Dự án 2 của Chương trình giảm nghèo bền vững. Với tổng vốn 1,72 tỷ đồng, 43 hộ (thuộc nhóm nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo) đã được hỗ trợ 86 con bò giống. 85% nguồn vốn đã được giải ngân, giúp nhiều hộ có nguồn sinh kế ổn định.

Không chỉ hỗ trợ vật chất, chương trình còn bao gồm tập huấn kỹ thuật, giới thiệu việc làm, cho vay vốn ưu đãi, bảo hiểm y tế cho hộ mới thoát nghèo, giúp “giảm nghèo” đi cùng “không tái nghèo”.

Khu vực Hương Toàn, thuộc phường Kim Trà, đến năm 2025 đã đạt 14/19 tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ: 100% đường giao thông liên thôn, liên xã được bê tông hóa; hệ thống kênh mương nội đồng đáp ứng yêu cầu sản xuất; nhà văn hóa và khu thể thao cơ sở được nâng cấp.

Các mô hình kinh tế nông nghiệp đặc trưng như trồng rau Ngò gai VietGAP và sản phẩm OCOP Bún Vân Cù, Bánh gói Huê Trần (đạt 3 sao) được duy trì và phát triển mở rộng. Thôn An Thuận được công nhận Thôn nông thôn mới kiểu mẫu năm 2023, trở thành điểm tham quan học tập cho nhiều địa phương khác.

Phường Kim Trà thường xuyên tổ chức các buổi phổ cập công nghệ số cho người dân. Ảnh: Phường Kim Trà

Cùng với nông nghiệp, chuyển đổi số được xem là bước tiến quan trọng. Đến nay, 3.522 hộ dân được gắn địa chỉ số, 99,9% hồ sơ hành chính được xử lý trực tuyến, và bản đồ số phường Kim Trà đã tích hợp dữ liệu đất đai, dân cư và hạ tầng. Việc quản lý hành chính, tra cứu thông tin, tiếp nhận phản ánh được thực hiện trực tuyến, giảm đáng kể thời gian xử lý cho người dân.

Nguồn lực và hiệu quả đầu tư

Giai đoạn 2021–2025, phường Kim Trà được phân bổ tổng cộng 1,72 tỷ đồng cho Chương trình giảm nghèo và 1,66 tỷ đồng cho Chương trình nông thôn mới. Ngoài ra, địa phương huy động thêm 1,49 tỷ đồng vốn đối ứng, chủ yếu từ ngân sách thành phố và đóng góp cộng đồng.

Phần lớn nguồn vốn được ưu tiên cho các dự án sinh kế, cải thiện hạ tầng và đào tạo nghề. Việc giải ngân đạt trên 90% ở các hạng mục hoàn thành, thể hiện sự chủ động trong quản lý và điều phối nguồn lực. Tuy nhiên, tiến độ phân bổ vốn từ cấp trên còn chậm, dẫn đến việc khởi công một số công trình bị kéo dài.

Bên cạnh kết quả tích cực, Kim Trà còn gặp một số khó khăn. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm, sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, chưa hình thành chuỗi giá trị. Một bộ phận người dân còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại, ngại đầu tư đổi mới mô hình.

Ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất và quản trị hợp tác xã còn hạn chế. Ngành tiểu thủ công nghiệp phát triển chưa tương xứng tiềm năng. Hệ thống hợp tác xã nông nghiệp hoạt động yếu, thiếu động lực kinh tế.

Theo lãnh đạo phường, nguyên nhân không chỉ nằm ở năng lực cán bộ và nguồn vốn hạn chế, mà còn ở việc hướng dẫn triển khai từ cấp trên ban hành chậm, thiếu đồng bộ.

Để chương trình đi vào đời sống, cần sự phối hợp thực chất giữa các cấp và một bộ tiêu chí ổn định lâu dài. Một số tiêu chí nông thôn mới nâng cao như giáo dục, y tế, môi trường chưa đạt chuẩn. Đáng chú ý, công tác hướng dẫn và ban hành cơ chế từ cấp trên có thời điểm chậm, gây lúng túng cho địa phương trong lồng ghép và giải ngân vốn.

Hướng tới giai đoạn 2026 - 2030: Ưu tiên hạ tầng và sinh kế

Phường Kim Trà trao tặng học bổng cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Ảnh: Phường Kim Trà

Từ kết quả giai đoạn đầu, UBND phường Kim Trà đề xuất tăng 10 -15% nguồn vốn sự nghiệp cho cả hai chương trình nông thôn mới và giảm nghèo bền vững trong giai đoạn 2026-2030.

Danh mục đầu tư trọng điểm bao gồm 12 công trình với tổng mức đầu tư hơn 22 tỷ đồng, trong đó ưu tiên hạ tầng giao thông, trường học, thủy lợi. Cụ thể, xây dựng 6 phòng học Trường Mầm non Hương Toàn (8,5 tỷ đồng); đường ven sông Bồ Vân Cù – Nam Thanh (2,4 tỷ đồng); nâng cấp tuyến kênh thoát nước An Thuận, đường Phan Kế Toại – Kim Phụng, các đường nội đồng Liễu Nam, Cửa Trộ, Giáp Thượng…

Riêng Chương trình giảm nghèo, phường đăng ký thêm 1,9 tỷ đồng cho các dự án: đa dạng sinh kế, phát triển giáo dục nghề nghiệp, hỗ trợ việc làm bền vững, truyền thông và giám sát chương trình.

Bên cạnh đó, phường Kim Trà sẽ tập trung vào các dự án trọng tâm như: Đa dạng hóa sinh kế và phát triển mô hình giảm nghèo, phát triển giáo dục nghề nghiệp và việc làm bền vững, đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền để lan tỏa các tấm gương thoát nghèo, thay đổi triệt để tư tưởng ỷ lại, nâng cao năng lực và giám sát, đánh giá để đảm bảo các chính sách đến đúng đối tượng và phát huy hiệu quả....

Từ một xã thuần nông, Kim Trà đang từng bước trở thành “phường nông thôn mới kiểu mẫu” của TP Huế. Bài học được địa phương rút ra là phối hợp đồng bộ và lấy người dân làm trung tâm. Khi mỗi hộ hiểu rõ vai trò của mình, khi chính quyền làm đúng vai trò điều phối, nguồn lực dù nhỏ vẫn tạo hiệu quả lớn.

Không phải ngẫu nhiên mà trong nhiều báo cáo của TP Huế, Kim Trà được nhắc tới như một điểm sáng về “lồng ghép Chương trình hiệu quả”. Những con đường bê tông ven sông, những hộ chăn nuôi nhỏ biết ứng dụng kỹ thuật, những bản đồ số trên điện thoại người dân, đó là minh chứng cho một hướng đi bền vững: giảm nghèo gắn với nông thôn mới và chuyển đổi số.

Bước vào giai đoạn mới, câu hỏi đặt ra cho Kim Trà không chỉ là hoàn thành bao nhiêu tiêu chí, mà là người dân đã thực sự đổi đời đến đâu? Những con bò sinh sản, những tuyến đường sáng đèn, những cánh đồng số hóa – tất cả chỉ thực sự có ý nghĩa khi sinh kế của người dân được củng cố, trẻ em được học nghề, thanh niên có việc làm và người cao tuổi được chăm sóc.

Trong hành trình đó, Kim Trà đang từng bước chứng minh một điều giản dị, khi Chương trình quốc gia chạm được đến từng con người, nó không chỉ thay đổi diện mạo địa phương mà còn thay đổi nhiều số phận.

Kim Trà hỗ trợ nhân dân bị ảnh hưởng bởi bão lụt. Ảnh: Phường Kim Trà

Ngọc Linh