Kiều bào nói về đề xuất 'Bỏ hẳn yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2'

Sáng 27-10, Quốc hội thảo luận về ba dự án luật, trong đó có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Đáng chú ý, dự thảo luật bổ sung quy định "cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2" nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Có ý kiến cho rằng quy định của dự thảo vẫn khó có thể khắc phục tình trạng lạm dụng yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Lý do là nếu các cơ quan, tổ chức, nhất là cơ quan, tổ chức nước ngoài vẫn yêu cầu, cá nhân vẫn miễn cưỡng phải cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 để có thể hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục.

Kiều bào mong được đơn giản hóa thủ tục hành chính

Trong thời đại công nghệ số, khi các thủ tục có thể thực hiện trực tuyến, Việt Nam nên đơn giản hóa, tự động hóa tối đa việc xác minh và cấp các loại giấy tờ, để người dân và kiều bào dễ dàng hơn khi thực hiện các thủ tục hành chính.

Ở nhiều quốc gia, thủ tục hành chính được đơn giản hóa tối đa. Như ở Singapore, các doanh nghiệp thậm chí không dùng đến con dấu, chỉ cần chữ ký là đủ để xác nhận.

Do đó, ý kiến này đề nghị nghiên cứu, bỏ hẳn quy định về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, nội dung này chỉ được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu và phục vụ việc tra cứu, sử dụng của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Thông tin về tình trạng án tích của cá nhân đã được thể hiện trên Phiếu lý lịch tư pháp số 1 nên trong trường hợp cần thiết, cá nhân có thể cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 cho cơ quan, tổ chức có yêu cầu.

Thông tin trên đang nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận, đặc biệt là giới kiều bào.

Cách nhìn khoan dung và hướng về tương lai

Nhiều kiều bào cho rằng quy định này sẽ tạo điều kiện để người Việt dù ở đâu cũng có thể dễ dàng trở về quê hương sinh sống, làm việc, đầu tư mà không bị “ràng buộc” bởi những thủ tục gắn với quá khứ.

Anh Quang Lâm, Việt kiều Pháp, đánh giá rằng Phiếu Lý lịch tư pháp số 2 chứa đựng đầy đủ thông tin về án tích đã được xóa (án tích đã được xóa sẽ không ghi trong Phiếu lý lịch tư pháp số 1) và thông tin cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã (nếu có). Nếu pháp luật bỏ hẳn yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 sẽ giúp kiều bào tránh phải tiết lộ thông tin nhạy cảm về quá khứ tư pháp (như án tích đã được xóa) cho các cơ quan, tổ chức không có thẩm quyền hoặc không thực sự cần thiết như xin việc làm thông thường, giao dịch dân sự, lao động...

“Sau nhiều năm ở nước ngoài, tôi muốn quay về mở doanh nghiệp nhỏ. Tôi mong nhà nước bỏ hẳn quy định về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 để tôi không phải lo lắng về những giấy tờ quá chi tiết hay những điều từng xảy ra từ rất lâu” - anh Quang chia sẻ.

Chị Thanh Trúc, từng định cư ở Mỹ 10 năm, nay sinh sống làm việc tại TP.HCM. Chị Trúc chia sẻ rằng khi trở về Việt Nam làm việc, chị từng gặp không ít trở ngại vì phải nộp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong hồ sơ tuyển dụng.

“Đôi khi những thông tin quá khứ lại khiến người ta ngại mở lòng. Tôi rất hoan nghênh nếu Nhà nước bỏ yêu cầu này để người trở về được nhìn nhận bằng năng lực hiện tại mà không còn phải băn khoăn về những dòng hồ sơ cũ” - chị nói.

Chị Trúc cũng cho rằng khi ngày càng có nhiều người Việt Nam ở nước ngoài muốn về nước đầu tư, làm ăn, sinh sống thì việc giảm yêu cầu thủ tục không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn thể hiện sự tôn trọng và sự khoan dung đón nhận những đứa con xa xứ trở về.

Đề xuất bỏ Phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhận được nhiều sự ủng hộ từ người dân, đặc biệt là giới kiều bào. Ảnh minh họa: TRẦN MINH

Kiều bào yên tâm hồi hương đầu tư, làm ăn

Một số ý kiến khác lại đề xuất xây dựng cổng tra cứu điện tử cho các cơ quan có thẩm quyền, đảm bảo vừa bảo mật thông tin vừa phục vụ nhanh.

“Nhà nước nên chuyển sang cách quản lý hiện đại hơn. Ví dụ như cấp quyền tra cứu hạn chế cho cơ quan Nhà nước, còn người dân thì không phải đi xin giấy tờ” - chị Hồ Minh Anh, kiều bào Nhật Bản, hiện làm nhân viên nhân sự tại TP.HCM, nói.

Nhiều người cũng nhìn nhận sâu hơn: đây không chỉ là chuyện bỏ một loại giấy tờ, mà là bước tiến về tư duy quản lý: coi trọng hiện tại và tương lai hơn quá khứ.

Anh Nguyễn Thanh Duy (kiều bào Hàn Quốc, hiện sinh sống tại TP.HCM) cho rằng Phiếu lý lịch tư pháp số 2 chỉ nên dùng cho mục đích tố tụng hoặc cơ quan đặc biệt cần thiết, không nên trở thành thủ tục phổ biến khi xin việc, vay vốn, hay làm giấy tờ hành chính.

"Kiều bào khi về nước thường cần làm nhiều thủ tục hành chính như đăng ký thường trú, kinh doanh, xin việc... Nếu không bị yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, chúng tôi sẽ giảm được thủ tục phải thực hiện, rút ngắn thời gian giải quyết công việc và giảm chi phí liên quan đến việc đi lại, chuẩn bị hồ sơ.

Việc cơ quan nhà nước, tổ chức tự tra cứu thông tin khi cần thiết thông qua cơ chế kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan thay vì yêu cầu người dân tự cung cấp thể hiện sự tin cậy và minh bạch trong quản lý. Việc này sẽ thu hút kiều bào yên tâm hồi hương đầu tư, làm ăn" - anh Duy nói.

Đúng hướng trong cải cách lý lịch tư pháp

Theo Luật Lý lịch tư pháp, Phiếu số 2 chỉ cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cho cá nhân khi họ có yêu cầu (và việc sử dụng phải được họ đồng ý). Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều cơ quan vẫn yêu cầu nộp phiếu này như một thủ tục hình thức, gây phiền hà cho người dân mà không phục vụ mục đích thực chất.

THẢO HIỀN

HUỲNH THƠ