Kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Phiên họp thứ 28 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngày 07/07/2025. Ảnh minh họa. (Ảnh: ĐĂNG KHOA)

Đây là nội dung quan trọng của việc tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện...

Vì sao chúng ta phải đẩy mạnh, kiên quyết, kiên trì đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực? Có ý kiến cho rằng “nếu quá tập trung vào chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực sẽ làm “nhụt chí”, “chùn bước” những người dám nghĩ, dám làm và làm “chậm” sự phát triển của đất nước, trong khi thực tiễn cho thấy hoàn toàn ngược lại. Cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực “đã góp phần rất quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội, giữ vững ổn định chính trị, đặc biệt là đã từng bước lấy lại và củng cố niềm tin của nhân dân”[1].

Do vậy, chúng ta cần nhận thức đúng rằng mục tiêu của cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhằm làm trong sạch Đảng và bộ máy nhà nước, để phát triển đất nước. “Đây là cuộc đấu tranh chống “giặc nội xâm”, không phải là cuộc đấu giữa các “phe cánh” hay “đấu đá nội bộ”, như có người không hiểu hoặc cố tình xuyên tạc với động cơ sai, dụng ý xấu”.[2]

Để đẩy mạnh, kiên quyết, kiên trì đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Thứ nhất, tuyên truyền nâng cao nhận thức, phát huy vai trò và trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, cả xã hội trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Cần để mỗi cán bộ, đảng viên, nhân dân thấm nhuần rằng hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là kẻ thù “không đội trời chung” của dân tộc ta, Đảng ta, nhân dân ta. Đây là kẻ thù nguy hiểm làm cho dân tộc ta mãi mãi rơi vào cảnh nghèo nàn, lạc hậu.

Chúng ta phải “đặt lợi ích quốc gia-dân tộc lên trên hết, trước hết” trong cuộc đấu tranh này. Bởi lẽ, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực sẽ làm hủy hoại lợi ích quốc gia-dân tộc, chỉ củng cố cho lợi ích cá nhân ích kỷ của một số người có chức vụ, quyền hạn nhưng mất phẩm chất. Đồng thời, xây dựng và thực hiện cơ chế khuyến khích và bảo vệ những cán bộ năng động, dám đổi mới, dám sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Chấn chỉnh, khắc phục ngay những biểu hiện đùn đẩy, né tránh, làm việc cầm chừng, sợ sai không dám làm trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Những người dám đổi mới, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì sự nghiệp của Đảng, vì sự phát triển kinh tế-xã hội có thể có những sai lầm, thiếu sót nhất định thì phải giúp họ sửa chữa, bảo vệ, khuyến khích họ sáng tạo. Trên cơ sở đó, từng bước xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp, kỷ cương, liêm chính, đủ năng lực, trình độ, phẩm chất đạo đức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Có như vậy, cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực mới hiệu quả lâu dài.

Thứ hai, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chúng ta đều rõ tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chỉ có ở những người có chức vụ, có quyền hạn nhưng mất phẩm chất đạo đức trong hệ thống chính trị. Do vậy, cuộc đấu tranh này muốn hiệu quả phải phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, thực hiện phương châm “không vùng cấm, không ngoại lệ”.

Hơn nữa, phải lôi cuốn sự tham gia của đông đảo nhân dân, không có sự ủng hộ, tham gia của nhân dân chúng ta không thể đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hiệu quả. Chúng ta đều rõ, sức mạnh và động lực to lớn của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là sự đồng tình, ủng hộ, hưởng ứng, tham gia tích cực của nhân dân và cả hệ thống chính trị, báo chí, mà nòng cốt là các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, như nội chính, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Thiếu sự phối hợp này chúng ta khó mà đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hiệu quả. Triển khai nghiêm túc giải pháp đã được nêu trong dự thảo Báo cáo chính trị là từng bước “thực hiện đồng bộ các biện pháp để xây dựng, hoàn thiện cơ chế “không thể”, “không dám”, “không muốn”, “không cần” tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”.

Thứ ba, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa với chủ động phát hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Trong cuộc đấu tranh này, Đảng ta chủ trương chủ động, tích cực phòng ngừa, ngăn chặn là chủ yếu, cơ bản, lâu dài, phát hiện kịp thời các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, xử lý nghiêm minh là quan trọng với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, với quyết tâm chính trị cao, từ Trung ương đến cơ sở”. Muốn thực hiện được chủ trương này cần hoàn thiện và “thực hiện đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả thể chế phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”. Nâng cao tính chiến đấu của mỗi cán bộ, đảng viên, từng cấp ủy, tổ chức đảng trong ngăn ngừa, phòng, chống, xử lý các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Thứ tư, hoàn thiện và tổ chức thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 168/NQ-CP ngày 11/10/2023 Chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đến năm 2030. Chiến lược này chưa bao gồm phòng, chống lãng phí, vì vậy cần phải bổ sung bằng việc nghiên cứu, tổng kết các nghị quyết của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực như: Nghị quyết Trung ương 3 khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; Kết luận số 10-KL/TW ngày 26/12/2016 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa X; Kết luận số 12-KL/TW ngày 6/4/2022 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; Luật Phòng, chống tham nhũng,... Trên cơ sở này hoàn thiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và xây dựng chương trình hành động cụ thể cho từng cấp, từng ngành, từng địa phương, cơ quan, đơn vị.

Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát và xử lý nghiêm đối với những cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức vi phạm trong thực thi nhiệm vụ, công vụ, đạo đức, lối sống. Kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy nhà nước những cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, không hoàn thành nhiệm vụ công vụ. Từng bước “Xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức…”.

Thứ năm, tăng cường hợp tác quốc tế về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chúng ta đều rõ, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là hiện tượng xã hội tiêu cực, xấu xa mà thời nào, chế độ nào, quốc gia nào cũng có; đó là “khuyết tật bẩm sinh” của quyền lực. Do vậy, mỗi quốc gia đều có kinh nghiệm riêng, đối sách riêng đối với đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực sẽ góp phần đấu tranh hiệu quả hơn…

Những giải pháp đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nêu trên phải được tổ chức thực hiện đồng bộ mới mang lại hiệu quả thiết thực trên thực tế.

________________

[1] Nguyễn Phú Trọng: Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta trong sạch, vững mạnh. Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội 2023, tr.14.

[2] Nguyễn Phú Trọng: Sđd, tr.14.

Giáo sư, Tiến sĩ TRẦN VĂN PHÒNG Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh