Kiến nghị giảm giờ làm việc ở khu vực doanh nghiệp xuống 44 giờ mỗi tuần

Lao động trong khu vực doanh nghiệp hiện đang làm việc theo quy định là 48 giờ mỗi tuần. Ảnh: Mạnh Dũng.

Thảo luận tình hình kinh tế - xã hội tại Quốc hội chiều 17/6, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn, tiếp tục nêu kiến nghị giảm giờ làm việc. Điều này, theo đại biểu sẽ góp phần bảo vệ và phát triển nguồn nhân lực của đất nước.

GIẢM GIỜ LÀM VIỆC ĐỂ BẢO VỆ NGUỒN NHÂN LỰC

Theo đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, con người là yếu tố quyết định sự tự chủ, tự cường của nền kinh tế. Vì vậy, ông kiến nghị Chính phủ sớm ban hành chiến lược hoặc chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển nguồn nhân lực và kỹ năng nghề. Từ đó, để nguồn nhân lực thực sự là một đột phá chiến lược trong thời gian tới, nhằm đồng bộ với thể chế và hạ tầng.

Ông cũng đề nghị Chính phủ sớm trình Quốc hội giảm giờ làm việc bình thường cho người lao động trong khu vực doanh nghiệp, từ 48 giờ xuống 44 giờ mỗi tuần, tiến tới còn 40 giờ.

Đề xuất giảm giờ làm việc cũng từng được đại biểu Phạm Trọng Nghĩa nêu tại Kỳ họp Quốc hội hồi tháng 10/2023. Ông Nghĩa khi đó cho rằng trong bối cảnh điều kiện kinh tế - xã hội có nhiều thay đổi, nhưng thời giờ làm việc của người lao động khu vực tư không giảm, trong khi thời giờ làm thêm đã tăng lên gấp 3 lần.

Vì thế, ông đề nghị Chính phủ xem xét trình Quốc hội giảm giờ làm việc bình thường cho người lao động trong khu vực tư từ 48 giờ một tuần xuống 44 giờ, tiến tới còn 40 giờ như trong khu vực công.

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Quochoi.vn.

Liên quan đến giảm giờ làm việc, Nghị quyết số 101/2019/QH14 của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV đã giao Chính phủ căn cứ tình hình phát triển kinh tế - xã hội, nghiên cứu đề xuất giảm thời giờ làm việc bình thường đối với người lao động thấp hơn 48 giờ/tuần và báo cáo Quốc hội xem xét vào thời điểm thích hợp.

Năm 2024, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng nêu đề xuất này, nhằm hướng tới đảm bảo sự công bằng giữa thời giờ làm việc của người lao động khu vực cơ quan, hành chính nhà nước, hiện là 40 giờ/tuần, và khu vực doanh nghiệp (48 giờ/tuần). Đồng thời, tạo điều kiện để người lao động nghỉ ngơi, tái sản xuất sức lao động, chăm sóc con cái, đảm bảo hạnh phúc gia đình.

Bộ luật Lao động 2019 hiện hành quy định người lao động làm việc trong điều kiện bình thường không quá 8 giờ trong 1 ngày, và không quá 48 giờ mỗi tuần. Doanh nghiệp có quyền quy định thời giờ làm việc theo ngày, hoặc tuần nhưng phải thông báo cho người lao động biết.

Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã có Công ước 47 về làm việc 40 giờ một tuần, xác định các quốc gia cần tiếp tục giảm giờ làm cho mọi loại hình công việc, mà tiêu chuẩn sống không bị giảm bớt. Thống kê của ILO cho thấy hiện hầu hết quốc gia đã áp dụng chế độ 40 giờ, thậm chí dưới 40 giờ. Những giới hạn này giúp thúc đẩy năng suất lao động cao hơn, trong khi đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần của người lao động.

ĐẦU TƯ CÓ TRỌNG ĐIỂM VÀO PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO

Cùng quan tâm đến vấn đề nguồn nhân lực, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình cũng cho rằng, trong bối cảnh kinh tế - xã hội nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới hiện nay, với yêu cầu cao về năng suất, chất lượng và hội nhập quốc tế sâu rộng, đề nghị Chính phủ cần quan tâm tập trung các giải pháp để phát triển thị trường lao động, tạo việc làm bền vững và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

“Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là động lực đột phá cho tăng trưởng. Năng suất lao động là thước đo phản ánh hiệu quả của yếu tố con người chính là chìa khóa then chốt để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh và bao trùm.

Phát triển thị trường lao động hiện đại, hiệu quả, gắn với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong lĩnh vực số và xanh chính là điều kiện nền tảng để Việt Nam chuyển đổi thành công sang mô hình tăng trưởng bền vững, hội nhập sâu rộng”, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh nhấn mạnh.

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình. Ảnh: Quochoi.vn.

Song thực tế, thị trường lao động nước ta đang đứng trước thách thức vừa thừa, vừa thiếu. Thừa lao động ở khu vực kỹ năng thấp, nhưng lại thiếu hụt lớn lao động có tay nghề cao, công nhân kỹ thuật chất lượng cao, kỹ sư thực hành và nhân lực đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

“Đây là hệ quả của quá trình đào tạo chưa gắn với nhu cầu sử dụng lao động. Theo các số liệu gần đây, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ, chỉ đạt khoảng 28%, trong khi mục tiêu đề ra đến năm 2025 là từ 30 – 35%. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp có trình độ đại học và sau đại học lại cao hơn nhóm có trình độ thấp, phản ánh sự lệch pha giữa cung và cầu lao động.

Điều này, theo đại biểu là do công tác quản lý dự báo cung cầu lao động còn yếu, và hệ quả đào tạo chưa sát với thực tế. Ngoài ra, thị trường lao động còn phân mảnh, thiếu tính kết nối vùng, miền; chất lượng việc làm chưa được cải thiện rõ rét; số lao động phi chính thức còn chiếm trên 60% tổng số lao động có việc làm…

Do vậy, để phát triển thị trường lao động, tạo việc làm bền vững, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị Chính phủ sớm triển khai đưa các chính sách tại Luật Việc làm (sửa đổi) đi vào cuộc sống, ngay sau khi Luật có hiệu lực thi hành.

Đồng thời, cần đổi mới mạnh mẽ hệ thống giáo dục nghề nghiệp, tăng cường đào tạo kỹ năng số, kỹ năng mềm, thích ứng với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số; xây dựng chương trình đào tạo linh hoạt theo yêu cầu của doanh nghiệp; phát triển chương trình đào tạo kép, “học đi đôi với làm”; ký kết đặt hàng đào tạo với doanh nghiệp.

Cùng với đó, phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động hiện đại, minh bạch và liên thông; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về lao động và việc làm, tích hợp với dữ liệu về dân cư, bảo hiểm, giáo dục và đào tạo...

Hoàn thiện trung tâm dự báo cung cầu lao động quốc gia và vùng, đảm bảo dự báo theo ngành, nghề, địa phương. Thúc đẩy chính sách tạo việc làm bền vững, hỗ trợ đào tạo lại, nâng cao kỹ năng cho lao động; tăng cường tiếp cận bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp cho mọi người lao động.

“Đầu tư có trọng tâm vào phát triển nhân lực chất lượng cao, nhân lực số, nhân lực đổi mới sáng tạo. Xây dựng chương trình quốc gia về phát triển nhân lực phục vụ chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, kinh tế tuần hoàn. Có cơ chế thu hút nhân lực là các chuyên gia giỏi. Đầu tư vào các cơ sở đào tạo mũi nhọn, trung tâm đổi mới sáng tạo…”, nữ đại biểu tỉnh Ninh Bình góp ý.

Nhật Dương