Kiểm tra dạy thêm, học thêm: Nâng cao trách nhiệm của nhà trường, gia đình

Tiết dạy của giáo viên Trường Tiểu học Thuận Kiều (Quận 12, TPHCM). Ảnh: NTCC

Theo nhận định của chuyên gia, việc thực hiện nghiêm quy định lần này được kỳ vọng trả lại nền giáo dục thực chất.

Tăng cường vai trò giám sát

Sau khi Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm với nhiều điểm mới, các quận, huyện và TP Thủ Đức (TPHCM) công khai kế hoạch kiểm tra dạy thêm, học thêm nhằm đưa hoạt động vào khuôn khổ quy định. Quận 12 là địa phương đầu tiên ban hành kế hoạch kiểm tra dạy thêm, học thêm. UBND quận giao phòng GD&ĐT phối hợp với UBND của 11 phường thành lập các đoàn kiểm tra trong tháng 2/2025. Chủ tịch UBND các phường chịu trách nhiệm quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn.

Tương tự, tại quận Tân Bình (TPHCM), lãnh đạo các cơ sở giáo dục được giao trách nhiệm quản lý giáo viên tham gia dạy thêm ngoài nhà trường, đồng thời tổ chức hoạt động này trong nhà trường đúng quy định. Khi phát hiện sai phạm, hiệu trưởng xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm. Nếu để xảy ra vi phạm, chủ tịch UBND phường, ban giám hiệu các trường công lập, lãnh đạo cơ sở giáo dục chịu trách nhiệm trước UBND quận.

UBND TP Thủ Đức cũng có văn bản về triển khai Thông tư 29. Cụ thể, địa phương giao phòng GD&ĐT tổ chức triển khai, quán triệt quy định của UBND TPHCM, Sở GD&ĐT TPHCM về thực hiện Thông tư 29. Cùng đó, phòng GD&ĐT phối hợp với cơ quan liên quan, UBND các phường tổ chức, rà soát, kiểm tra hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn quản lý.

Chủ tịch UBND các phường xây dựng kế hoạch phối hợp Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền đến đoàn viên, hội viên, tầng lớp nhân dân, đồng thời tăng cường vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đối với hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn.

Ở cấp thành phố, Sở GD&ĐT TPHCM thành lập 5 đoàn thực hiện kiểm tra các trường công lập cấp THCS, THPT, cơ sở dạy thêm ở 22 quận, huyện, TP Thủ Đức về công tác quản lý dạy thêm, học thêm trong và ngoài nhà trường.

Ông Hồ Tấn Minh - Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT TPHCM cho biết, 5 đoàn kiểm tra của sở sẽ tập trung rà soát các trung tâm kỹ năng sống để đảm bảo hoạt động đúng theo nội dung được cấp phép. Đồng thời, công tác kiểm tra không chỉ giám sát việc thực hiện quy định, mà còn giúp kịp thời phát hiện, xử lý khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp.

“Thông tư 29 không cấm dạy thêm, học thêm, nhưng sẽ quản lý việc này một cách chặt chẽ. Nhu cầu học thêm để phát triển bản thân của học sinh là chính đáng, nên dạy thêm cũng là một công việc. Tuy nhiên, tất cả phải dựa trên tinh thần tự nguyện và đúng quy định”, ông Minh nhấn mạnh.

Học sinh Trường Tiểu học Đặng Trần Côn (Quận 4, TPHCM) tham gia câu lạc bộ võ thuật sau giờ học. Ảnh: TT

Nâng cao kỹ năng tự học

PGS.TS Nguyễn Đình Quân - giảng viên Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) cho rằng, nhà trường cần tập trung vào huấn luyện, đào tạo tư duy thay vì chỉ cung cấp dữ liệu cho học sinh. Nếu tiếp tục dạy theo phương pháp cũ sẽ lãng phí công sức và thời gian, nhất là trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển mạnh mẽ.

Ngoài ra, gia đình có vai trò quan trọng trong việc giáo dục các em kỹ năng tự học, nhằm nuôi dưỡng tinh thần và có phương pháp tự học hiệu quả ở những bậc học cao hơn như đại học và hơn thế nữa. “Huấn luyện tư duy cho người học không quá khó, ngay cả phụ huynh cũng có thể thực hành hằng ngày với con mình.

Riêng ở góc độ người thầy, cần làm sao để học sinh cảm nhận rằng đi học phải vui và có trải nghiệm thú vị. Để làm được điều ấy, giáo viên không nên chỉ cung cấp thông tin mà phải khơi gợi, khai phá tiềm năng người học, tạo cho các em cảm hứng trong học tập, tìm tòi kiến thức mới”, PGS.TS Nguyễn Đình Quân nói.

ThS Hồ Sỹ Anh - nguyên nghiên cứu viên chính, Viện Nghiên cứu Giáo dục (Trường Đại học Sư phạm TPHCM) đặt vấn đề “tăng tính tự giác của giáo viên” trong việc chấp hành đầy đủ các quy định về dạy thêm, học thêm. Theo đó, việc dạy thêm, học thêm đúng quy định, có trách nhiệm, lương tâm sẽ mang lại giá trị cho người học, đồng thời tôn nghiêm thêm giá trị nhà giáo. Chuyên gia giáo dục này cho rằng, việc sớm thông qua Luật Nhà giáo không chỉ tôn vinh mà có các chính sách thiết thực nâng cao thu nhập và đời sống, giúp nhà giáo có điều kiện cống hiến tốt hơn cho sự nghiệp giáo dục.

Ở góc độ phụ huynh, chị Nguyễn Thị Quyên có con gái học lớp 3 tại một trường tiểu học quận Gò Vấp (TPHCM), bày tỏ quan điểm ủng hộ Thông tư 29. Theo chị, khi thông tư có hiệu lực, việc học không bị ảnh hưởng vì từ trước đến nay con không học thêm. “Ngay từ lớp 1, tôi đã theo sát quá trình học, hướng dẫn con học thêm qua bài giảng trực tuyến và làm bài tập trong sách. Nhờ vậy, ngoài kiến thức sách vở, con còn phát triển thêm kỹ năng mềm. Với con, việc học là niềm vui, nên dù không học thêm ngoài giờ, con vẫn đạt kết quả mong muốn”, chị Quyên chia sẻ.

Có hai con đang học tiểu học và THCS tại TP Thủ Đức (TPHCM), anh Nguyễn Trọng Tuân cũng chỉ đăng ký học thêm tiếng Anh, các môn khác theo chương trình chính khóa ở trường. “Tôi không muốn con đi học thêm tràn lan. Tôi cũng không đặt nặng thành tích hay so sánh con mình với con người khác. Chỉ khi theo sát, cha mẹ mới hiểu năng lực của con và xây dựng mục tiêu học tập phù hợp cho từng cấp học”, anh Tuân nói.

Hồ Phúc