Kiểm lâm Nghệ An lý giải việc khó ngăn chặn vấn nạn tận diệt chim trời

Tháng 9 hàng năm, trên những cánh đồng các xã ven biển tỉnh Nghệ An xuất hiện dày đặc “ma trận” như lưới tàng hình, chim bằng xốp, loa,… nhằm mục đích săn bắt các loại chim trời hoang dã, di cư, đặc biệt là các loại cò.

Mặc dù các cơ quan chức năng đã liên tục kiểm tra, xử lý, thu giữ nhiều công cụ phục vụ săn bắt chim trời, nhưng khi vắng bóng lực lượng chức năng thì đâu lại vào đó.

Hàng trăm con chim giả trên đồng ruộng được dùng để bẫy chim trời

Người dân địa phương cho biết, săn bắt chim trời là công việc thời vụ, đến mùa chim di cư lại rủ nhau đi đánh bắt. Mỗi đêm gặp may, họ có thể kiếm được 2 - 3 triệu đồng, có lúc cao điểm lên tới cả chục triệu đồng. Vì lợi nhuận cao, người dân lén lút làm.

Thợ săn đa phần là trung niên, thanh niên, đang ở tuổi lao động. Ngoài công việc đồng áng, đi biển, lúc nông nhàn họ có thể làm thợ nề hoặc bốc vác kiếm mỗi ngày vài trăm nghìn đồng, không thể chống chế cho việc thu nhập thấp nên đi săn chim. “Biết là vi phạm pháp luật về bảo vệ động vật hoang dã, song thu nhập cao, bỏ thì tiếc”, một người dân xã Tân Châu trần tình.

Chim mồi và loa để dẫn dụ chim xuống đậu dính bẫy

Ông Phan Văn Hùng, Chủ tịch xã Tân Châu cho biết, trước đây chính quyền xã cũ có tâm lý nể nang, bởi cán bộ là người cùng làng, chủ yếu chỉ nhắc nhở, từ đó nạn săn bắt chim trời tái diễn. Gần đây, khi triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, cán bộ xã mới đa số từ nơi khác về, không còn việc nể nang trong xử lý nhưng vẫn bị lộ, lọt thông tin trước khi đoàn kiểm tra đến, vì thế không còn chứng cứ. Ngoài đối phó trên đồng ruộng, tại các cơ sở buôn bán, chế biến, chim trời và các món ăn làm từ chim cũng được ngụy trang kỹ, rất khó phát hiện.

“Có cầu mới có cung, do đó cần sự vào cuộc tổng lực của nhiều lực lượng. Phải xác định rõ ai là người bẫy chim, ai là thương lái, đầu mối tiêu thụ ở đâu, quy cách làm ăn thế nào. Khi nắm được đầu ra, lực lượng chức năng mới dễ xử lý triệt để”, ông Hùng cho hay.

Cán bộ kiểm lâm lội ruộng tháo dỡ bẫy chim

Ông Trần Ngọc Quyền, Hạt trưởng Kiểm lâm Diễn Châu cho biết, việc săn bắt, buôn bán và tiêu thụ chim hoang dã không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đe dọa nghiêm trọng đến đa dạng sinh học.

“Chúng tôi đã phối hợp cùng chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, tháo gỡ bẫy và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Quan trọng hơn, người dân cần nâng cao ý thức, không tiếp tay cho việc tiêu thụ chim trời thì nạn tận diệt này mới có thể chấm dứt”, ông Quyền chia sẻ.

Theo ông Quyền, Nghị định 35/2019 quy định, hành vi săn, bẫy, giết chim hoang dã có thể bị phạt hành chính từ một đến 10 triệu đồng, tùy số lượng loài và mức độ vi phạm. Điều 234 Bộ luật Hình sự quy định nếu săn bắt, giết, buôn bán động vật nguy cấp, quý hiếm thuộc nhóm IB, II có thể bị khởi tố, mức phạt cao nhất đến 7 năm tù.

Lực lượng chức năng đốt bẫy chim và chim giả

Nhìn nhận chế tài xử phạt nghiêm khắc, song ông Quyền nói đến nay chưa thể xử lý trường hợp nào. Huyện Diễn Châu cũ (nay là 8 xã mới) rộng hơn 331,6 km2, giáp biển và rừng, trong khi cán bộ tuần tra có 5 người, không thể kiểm soát hết.

“Người dân thường lén lút bẫy chim tại khoảnh rừng hay cánh đồng rộng lớn vào ban đêm, những khu vực này hẻo lánh, không có camera giám sát. Chúng tôi nhiều lần thu giữ bẫy, nhưng không thể bắt quả tang, thợ săn chối tang vật đó không phải là của mình thì cũng không thể xử lý”, ông Quyền lý giải.

Lực lượng chức năng ra quân xử lý vấn nạn tận diệt chim trời

Trong khi đó, ông Lê Ngọc Hữu, Hạt trưởng Kiểm lâm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai (địa bàn giáp ranh huyện Diễn Châu cũ) chia sẻ, cũng rất đau đầu trước vấn nạn tận diệt chim trời diễn ra hàng chục năm nay. “Việc xử lý nạn này phải kiên trì trong thời gian dài, truy quét bền bỉ và đồng bộ từ cắt nguồn cung, chặn nguồn cầu, đến tuyên truyền thay đổi thói quen ăn uống cho người dân”, ông Hữu cho hay.

Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai, chỉ tính từ ngày 17/9 đến nay, đơn vị đã phối hợp với chính quyền xã Quỳnh Phú và Quỳnh Anh thu giữ hơn 2.000 mét lưới, 500 con chim giả, thả về tự nhiên 12 con chim bị bẫy trái phép và tháo dỡ 5 lều tạm trú phục vụ săn bắt.

Chim dính bẫy được cán bộ kiểm lâm "giải cứu" về tự nhiên

“Thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục tổ chức các đợt truy quét quy mô lớn, tăng cường giám sát và tháo dỡ triệt để các dụng cụ, phương tiện phục vụ việc săn bắt trái phép. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý các tụ điểm chế biến, tàng trữ và tiêu thụ chim hoang dã trên địa bàn”, ông Hữu nói.

Thu Hiền