Khúc đồng dao tuổi thơ trên đồng cỏ

Không chỉ là một cuốn tiểu thuyết dành cho lứa tuổi mới lớn, tác phẩm còn là một bản giao hưởng văn hóa, nhân sinh và thiên nhiên, hòa quyện giữa chất thơ, chất đời và hơi thở mênh mang của cuộc sống.

Ngay từ những trang đầu, người đọc bị cuốn hút vào hành trình của Thẩm và Len - hai đứa trẻ dân tộc Chăm 15 tuổi phải nghỉ học, rời khỏi mái trường để bước vào đời sống mục đồng. Tác giả khéo léo dựng nên một không gian sống động: Tiếng mưa xuân rơi trên thảo nguyên, ánh mắt long lanh của bầy cừu, tiếng kèn Saranai của Len vang lên giữa đồng cỏ như gọi về hồn văn hóa Chăm cổ xưa.

Tác phẩm không né tránh những gian nan: Hạn hán, thú rừng, sự bắt nạt của kẻ mạnh (như tên Sầm). Nhưng vượt lên trên tất cả là sức mạnh của tình bạn, lòng dũng cảm và sự tử tế - điều mà tuổi thơ nào cũng khát khao nương tựa. Tác giả không tô hồng hiện thực, nhưng lại vẽ nên những mảng màu ấm áp trong chính cái khốc liệt: Như cách Thẩm yêu quý chú cừu My hay con chó Luốc dũng cảm bảo vệ chủ, như tình cảm đầy nhân hậu của già làng Pinăng Khiên hay cậu bé Cao Sơn có biệt tài thuần hóa thú rừng.

Nhà văn Lê Đức Dương viết bằng cái nhìn vừa trong sáng của một người từng đi qua tuổi thơ, vừa sâu sắc như một người từng trải. Bút pháp giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu, đầy nhạy cảm thị giác và xúc giác. Những đoạn văn miêu tả thiên nhiên - như cảnh thảo nguyên vào xuân, mưa đổ trên núi Chúa, hay ánh nắng tràn qua sườn đồi lau trắng - đều như một bức tranh sơn dầu sống động. Ngôn ngữ không cầu kỳ nhưng giàu tính tạo hình, chất thơ và cảm xúc thẩm mỹ dường như thấm vào từng con chữ.

Ở nhiều đoạn, tác phẩm như một bộ phim thiếu nhi đặc sắc: Nhóm trẻ mục đồng chơi nhảy lễ trên đồng, trò chơi hái sim, săn chuột, hay sự cố dở khóc dở cười khi “trò chơi chui qua háng bò” gặp tai nạn. Những tình huống đó không chỉ gây cười mà còn tạo nên chiều sâu nhân vật - một thứ mà ít tác phẩm thiếu nhi hiện nay làm được.

“Miền thảo nguyên Panduranga” không chỉ viết cho thiếu nhi. Nó còn là lời nhắn gửi nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ đến người lớn - rằng hãy để trẻ em được sống trọn vẹn với tuổi thơ, với thiên nhiên, với văn hóa dân tộc mình. Với bạn đọc nhỏ tuổi, đây sẽ là một chuyến du hành kỳ diệu vào một miền đất thật - nhưng đẹp hơn cả cổ tích - nơi đồng cỏ, nắng gió và văn hóa Chăm - Raglai hòa quyện trong nhịp sống tinh khôi.

ÁI DUY