Khu nhà ở công nhân Kim Chung trống hàng nghìn chỗ ở:Nghịch lý đến bao giờ?

Tuy nhiên, điều trớ trêu và nghịch lý là nhiều công nhân có nhu cầu lại không đủ điều kiện được thuê nhà trong khi một số người lao động lại không mặn mà vì cho rằng chất lượng nhà quá thấp.

Khu nhà ở công nhân Kim Chung (xã Thiên Lộc). Ảnh: Nhật Tân

Người không với tới, người chê xuống cấp

Bất cập lớn nhất hiện nay là dù nguồn cung nhà cho thuê dành cho công nhân còn nhiều nhưng điều kiện để được thuê lại hạn chế. Cụ thể, theo quy định tại Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 ngày 27-11-2023, để được thuê nhà ở công nhân, người lao động phải chứng minh các điều kiện như chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, có nhà ở nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người thấp hơn 15m2 sàn/người.

Ngoài ra, nếu là người độc thân thì phải chứng minh thu nhập hằng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng. Trường hợp đã kết hôn, phải xác nhận tổng thu nhập hằng tháng của hai vợ chồng không quá 30 triệu đồng.

Với những quy định trên, nhiều công nhân gặp khó khăn để đạt đủ điều kiện. Đơn cử như chị Nguyễn Thu Hà (công nhân Khu công nghiệp Thăng Long) không thể làm giấy xác nhận chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình do công ty chị làm việc chỉ đồng ý xác nhận nơi công tác và mức lương. Nguyên nhân là bởi địa phương nơi đăng ký tạm trú, tạm vắng là chính quyền xã Kim Chung (cũ) không thể xác nhận tình trạng sở hữu nhà, đất đối với lao động ở tạm trú từ dưới 1 năm do không đúng thẩm quyền. Vì vậy, nhiều công nhân trong diện này không có cơ hội thuê nhà tại đây và phải ra ngoài thuê trọ với diện tích chật chội và giá cả đắt đỏ hơn.

Theo khảo sát, giá thuê trọ một căn hộ rộng 45-60m2 dành cho hộ gia đình tại Khu nhà ở công nhân Kim Chung ở mức trung bình từ 1,5-2 triệu đồng/tháng. Anh Phan Minh Khanh (công nhân Công ty TNHH Toto Việt Nam) hiện đang thuê căn hộ 2 phòng ngủ tại tầng 13, nhà CT1A cho biết, với diện tích này, nếu ra ngoài thuê trọ, gia đình anh sẽ phải trả 4-6 triệu đồng/tháng. Do đó, anh thấy may mắn khi được thuê nhà ở Khu nhà ở công nhân Kim Chung.

Trong khi nhiều người không đủ tiêu chuẩn thuê nhà ở tại đây thì lại có một số người không mặn mà với việc này vì cho rằng chất lượng nhà kém.

Theo chị Nguyễn Thị Hạnh (công nhân Công ty Daiwa Plastic Thăng Long), dù có nhu cầu thuê nhà ở dành cho công nhân để tiết kiệm tiền do giá rẻ hơn thuê ngoài nhưng khi tìm hiểu nơi ở, chị Hạnh phát hiện căn hộ chị định thuê tại khu nhà 5 tầng được bố trí sinh hoạt theo kiểu tập thể, các phòng cho thuê được thiết kế theo mô hình như ký túc xá, lắp giường tầng, chung khu vệ sinh và công trình phụ nên rất bất tiện. Vì vậy, chị Hạnh đã từ chối thuê.

Tương tự, anh Hoàng Mạnh Hùng, công nhân Khu công nghiệp Thăng Long dù đủ điều kiện thuê căn hộ tại Khu nhà ở công nhân Kim Chung nhưng sau khi tìm hiểu, anh thấy chất lượng nhà khá thấp, tường, trần bong tróc, thang máy tại cả 4 tòa 15 tầng CT1A, CT1B, CT2, CT3 liên tục hỏng nên đã quyết định thuê trọ ở ngoài dù đắt đỏ hơn.

Vẫn khó do cơ chế

Chỉ ra nguyên nhân, Phó Trưởng phòng Quản lý nhà tái định cư (Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội) Nguyễn Tuấn Anh cho biết, quỹ nhà cho thuê ở Khu nhà ở công nhân Kim Chung còn trống nhiều xuất phát từ việc Luật Nhà ở năm 2023 quy định đối tượng được thuê nhà bị thu hẹp, chỉ dành cho công nhân. Nhiều người khác muốn thuê cũng không đủ điều kiện.

Một lý do khác là vì nhà xuống cấp, nhiều công nhân dù được chấp thuận cho thuê đã quyết định không nhận nhà. 8 thang máy tại 4 tòa nhà đang hư hỏng nghiêm trọng gây bức xúc cho cư dân. Hệ thống phòng cháy, chữa cháy tại 24 tòa nhà thấp tầng được lắp đặt theo tiêu chuẩn phòng cháy, chữa cháy cũ, không phù hợp với các điều kiện mới, nhiều hạng mục trang thiết bị đã xuống cấp.

Trả lời về vấn đề này, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội Đặng Trần Trung cho biết, công ty đã báo cáo Sở Xây dựng Hà Nội về những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thủ tục cho thuê nhà tại Khu nhà ở công nhân Kim Chung. Tuy nhiên, do quy định về điều kiện thuê nhà đã rất rõ ràng nên công ty không có sự lựa chọn khác, chỉ có thể hướng dẫn, tiếp nhận hồ sơ, ký hợp đồng với công nhân theo đúng quy trình, thời gian, không để người thuê chờ đợi lâu.

Liên quan đến việc chất lượng nhà ở công nhân xuống cấp khiến nhiều người lao động không thuê, ông Đặng Trần Trung khẳng định rằng, công ty đã nhiều lần báo cáo những bất cập này nhưng vẫn chưa được giải quyết. Ngày 26-6, Sở Xây dựng đã có văn bản trình UBND thành phố báo cáo tình trạng xuống cấp của khu nhà, đề nghị thành phố giao Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội kiểm tra, rà soát tổng thể công trình. Trên cơ sở đó, thành phố sẽ xem xét giao Sở Tài chính hướng dẫn Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng Hà Nội, Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội và các đơn vị có liên quan tổ chức lập Dự án cải tạo, sửa chữa Khu nhà ở công nhân Kim Chung bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước theo quy định.

Kim Vũ