Không gian Triển lãm ngành Công Thương: Từ miền ký ức nối đến tương lai

Câu chuyện về “quả cân thần kỳ”

Tại Triển lãm thành tựu đất nước với chủ đề “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, không gian “Triển lãm 80 năm ngành Công Thương lớn mạnh cùng đất nước” luôn là điểm dừng chân thu hút đông đảo khách tham quan. Đặc biệt, gian trưng bày giai đoạn 1976-1985 – thời kỳ xây dựng và phát triển công nghiệp, thương mại sau khi đất nước thống nhất – mang lại cho nhiều người những rung cảm khó tả.

Ngay từ khi chuẩn bị những hiện vật này, chúng tôi – những nhà báo của Tạp chí Công Thương, từ những nhà báo kỳ cựu đến mới vào nghề đều không nén khỏi xúc động. Và cảm xúc đó đã truyền sang cả những người khách tham quan, khi họ đến thăm và trải nghiệm tại không gian triển lãm của ngành Công Thương. Suốt những ngày Triển lãm diễn ra, đã có hàng nghìn người dừng chân ở không gian này.

Bà Phan Thị Kim Hoa (Định Công, Hà Nội) từng làm việc tại Nhà máy Sắt tráng men Hải Phòng nghẹn ngào khi những kỷ niệm của quá khứ ùa về

Trượt về miền ký ức của một thời xưa cũ, trước những hiện vật đậm màu ký ức, có người già lặng lẽ lau vội giọt nước mắt, có người bâng khuâng nhớ về một thời bao cấp, còn những bạn trẻ háo hức ghi lại hình ảnh để khoe với ông bà về điều mà trước đây chúng chỉ biết qua sách vở, hoặc qua lời ông bà kể lại.

Trong số những hiện vật, chiếc cân mậu dịch của Nhà máy Cơ khí Phổ Yên (nay là Công ty Cổ phần Cơ khí Phổ Yên) tạo nên sự tò mò đặc biệt. Đây là sản phẩm với độ chính xác cao, cân được đến 100 kg, được sử dụng rộng rãi tại các cửa hàng mậu dịch, từng xuất khẩu sang Đông Âu, trước khi dây chuyền sản xuất dừng hoạt động năm 2000.

Chiếc cân mậu dịch của Nhà máy Cơ khí Phổ Yên với độ chính xác lên đến 100 kg

Với những em nhỏ, chiếc cân trở thành câu chuyện “bí ẩn thú vị”. Tụi trẻ rất hứng thú khi được nghe kể về các cô mậu dịch viên ngày xưa đã “vi diệu” như thế nào, khi chỉ với những quả cân các thể loại đã thao tác như múa trên đĩa cân để có thể cho người dùng đúng số lượng hàng hóa cần thiết. Họ tính còn nhanh hơn cả máy tính, thao tác cực kỳ chuẩn xác. Không ngoa khi nói các cô “mậu dịch viên” khi xưa chính là “linh hồn” của “văn hóa mậu dịch”. Vì thế, câu chuyện về chiếc cân mậu dịch và những quả cân đã như một câu chuyện thần kỳ hấp dẫn tụi nhỏ hiếu kỳ. Ngay cả bố mẹ chúng, thế hệ 8X sau này nhiều người cũng không biết cách những quả cân thần kỳ vận hành như thế nào.

Một lần khác, tôi bắt gặp một người đàn ông đứng lặng hồi lâu trước chiếc cân. Hóa ra anh là dân chơi đồ cổ đến từ Nam Định, say mê ngắm nghía món đồ hiếm hoi từng gắn bó với cả một thời kỳ lịch sử.

7 lần tham quan còn chưa đủ

Những ngày đầu tiên Triển lãm bắt đầu, các ca trực của chúng tôi gần như bận tối mắt tối mũi vì lượng khách đổ về tham quan đông nghịt. Tôi còn nhớ hình ảnh một ông bố mặc áo cờ đỏ sao vàng, dắt theo hai cô con gái nhỏ, say sưa giảng giải cho các con về các thông số trên các vách của gian triển lãm ngành Công Thương. Ông bố đó là Tạ Văn Đại, Giảng viên Khoa An ninh phi truyền thống thuộc Trường Quản trị và Kinh doanh (HSB) - Đại học Quốc gia Hà Nội. “Em mong muốn cho các con đến đây xem để biết cơ cấu của nền kinh tế, cũng như cách các bộ, ngành vận hành như thế nào” - anh Đại chia sẻ.

Giữa biển người đông nghịt, ba bố con anh Đại nổi bật bởi sự say mê và áo cờ đỏ sao vàng

Hai cô con gái Gia Hân (11 tuổi) và Bích Phương (8 tuổi) háo hức theo chân bố, khám phá, tận hưởng kho tàng kiến thức từ ông bố am hiểu khá nhiều lĩnh vực. Nên là dù có đi đến mỏi cả chân rồi, nhưng “con vẫn thấy rất vui vì sau khi được bố giới thiệu qua thì con cảm thấy rất tự hào vì Việt Nam mình có một bề dày lịch sử rất hào hùng” – bé Gia Hân hồn nhiên nói. Với gia đình của họ yêu nước là được khám phá, được học hỏi và được tự hào.

Hai cô con gái háo hức khám phá kho tàng kiến thức từ ông bố mọt sách qua không gian Triển lãm

Một buổi tối cận giờ đóng cửa, khi dòng người đã thưa dần, tôi chợt bắt gặp một cặp vợ chồng cùng cậu con trai nhỏ vẫn nấn ná bên gian trưng bày, ánh mắt say sưa dõi theo từng hiện vật. Họ chăm chú đến mức như quên cả thời gian. Sự tò mò khiến tôi tiến lại gần bắt chuyện, và thật bất ngờ khi biết họ là người xã Nguyên Khê (Đông Anh cũ), nay thuộc xã Phúc Thịnh. Điều đáng nói hơn cả: từ ngày khai mạc đến nay, gần như hôm nào gia đình cũng có mặt tại Triển lãm, và đây đã là lần thứ bảy họ ghé thăm.

Tôi thoáng ngạc nhiên. Triển lãm đông đến mức có những lúc chen chân còn khó, vậy mà gia đình nhỏ này vẫn kiên nhẫn đi đi lại lại nhiều ngày. Chị Trần Thị Thúy Tuyền – 39 tuổi, dáng người nhanh nhẹn, giọng nói hồ hởi – cười tươi chia sẻ: “Em vốn rất thích đi tham quan, tìm hiểu. Đây là lần đầu tiên em được dự một triển lãm có nhiều ngành nghề như thế này, cái gì cũng muốn xem, muốn khám phá. Em đi suốt cả tuần, ngay từ hôm khai mạc. Hôm đó chưa được vào bên trong, em còn đứng ngoài ngắm các gian của Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Thái Nguyên… Đi nhiều ngày, mỗi lần lại thấy thêm điều mới, càng tò mò, càng thích. Nếu còn thời gian, dù con đã bước vào năm học, em vẫn muốn tiếp tục đi.”

“Em nghĩ cơ hội này hiếm lắm, 80 năm mới có một lần, nếu không đi thì tiếc” – anh chồng cũng đồng tình với quan điểm đi nhiều để khám phá của vợ.

Vợ chồng chị Trần Thị Thúy Tuyền và cậu con trai đã 7 lần tới tham quan Triển lãm

Câu chuyện giản dị nhưng đầy nhiệt thành ấy đã để lại trong tôi một ấn tượng khó quên. Với gia đình chị Tuyền, Triển lãm không chỉ là nơi tham quan, mà còn là sự kiện lịch sử họ được trực tiếp chứng kiến, một kỷ niệm thiêng liêng mà có lẽ nhiều năm sau vẫn còn nguyên vẹn trong ký ức.

Chỉ còn một ngày nữa, Triển lãm A80 sẽ chính thức khép lại. Trong thành công chung của sự kiện, ngành Công Thương tự hào khi đã góp một phần nhỏ bé, nhưng giá trị lớn lao đọng lại chính là niềm tin và niềm tự hào về một ngành luôn song hành cùng đất nước - từ những năm tháng gian khó, đến hiện tại rực rỡ và hướng tới một tương lai đầy hứa hẹn. Và hơn hết, những ký ức đẹp đẽ từ Triển lãm sẽ còn mãi, trở thành nguồn động lực để thế hệ hôm nay và mai sau tiếp tục viết tiếp hành trình 80 năm đầy tự hào ấy.

Hồ Nga