Không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Chiều 5/12, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp được Quốc hội thông qua với 437/441 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Luật này có hiệu lực thi hành ngày 1/7/2026.

Theo luật mới được thông qua, thông tin lý lịch tư pháp gồm: thông tin về án tích, cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị tòa án tuyên bố phá sản.

Cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu gồm: Cục Hồ sơ nghiệp vụ Bộ Công an và Công an tỉnh, thành phố.

Công dân Việt Nam, người nước ngoài đã hoặc đang cư trú tại Việt Nam từ đủ 16 tuổi trở lên có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp của mình. Phiếu được cấp cho cá nhân gồm cả: phiếu lý lịch tư pháp số 1 và phiếu số 2.

Thông tin lý lịch tư pháp, phiếu lý lịch tư pháp được quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân với dữ liệu cá nhân nhạy cảm.

Luật mới quy định rõ, cơ quan tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Phiếu lý lịch tư pháp số 2 cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng theo quy định và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Nội dung phiếu này có tình trạng án tích; thông tin về việc cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã…

Cơ quan, tổ chức, cá nhân cũng không được yêu cầu cá nhân cung cấp thông tin lý lịch tư pháp hoặc phiếu lý lịch tư pháp số 1; chỉ được thực hiện trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định cần sử dụng thông tin lý lịch tư pháp.

Việc này để phục vụ mục đích tuyển dụng, cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề với các ngành nghề, vị trí việc làm có liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe của cộng đồng hoặc để bảo vệ thông tin của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của cá nhân khi tham gia các giao dịch dân sự, thương mại liên quan trực tiếp đến các đối tượng yếu thế trong xã hội.

Luật quy định phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2 được cấp dưới dạng bản điện tử hoặc bản giấy và có giá trị pháp lý như nhau. Trường hợp phiếu bản điện tử đã được cấp thì thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật, hiển thị trên VNeID (được coi là một trường thông tin sẵn có tương tự như họ tên, ngày tháng năm sinh).

Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp, được cập nhật để cá nhân sử dụng khi có nhu cầu mà không cần yêu cầu cấp phiếu.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước khi Quốc hội biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang nêu rõ, quy định trên nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa để người dân thực hiện dịch vụ mọi lúc, mọi nơi, mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội, người dân, doanh nghiệp và công tác quản lý Nhà nước, tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc.

“Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên ứng dụng và Phiếu lý lịch tư pháp điện tử được áp dụng cơ chế xác thực để đảm bảo bảo mật và chống làm giả”, theo Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang.

Luật cũng quy định rõ thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp bằng hình thức trực tuyến. Quy định này không áp dụng với trường hợp là người nước ngoài, người chưa có định danh điện tử. Họ có thể yêu cầu cấp phiếu bằng hình thức trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính.

Thời hạn cấp phiếu lý lịch tư pháp là 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được yêu cầu hợp lệ. Trường hợp có thông tin về án tích hoặc hành vi phạm tội mới cần xác minh thì thời hạn cấp phiếu có thể kéo dài hơn nhưng không quá 15 ngày.

Cá nhân có thể ủy quyền cho người khác làm thủ tục yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp.

Chiều cùng ngày, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) và Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi).

Thiên Tuấn