Không để khoảng trống pháp lý - dấu ấn trách nhiệm của cơ quan dân cử trong giai đoạn mới

Nhóm tác giả tại Lễ trao giải báo chí toàn quốc về Quốc hội và HĐND lần thứ tư

Từ yêu cầu thực tiễn cấp bách sau hợp nhất

Ngày 1/7/2025, ba tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình chính thức hợp nhất thành tỉnh Phú Thọ mới. Đây là một dấu mốc quan trọng trong tiến trình sắp xếp đơn vị hành chính, mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế – xã hội trên quy mô rộng lớn hơn. Tuy nhiên, song hành với kỳ vọng là những thách thức chưa từng có tiền lệ, đặc biệt trong lĩnh vực pháp lý và quản trị nhà nước.

Nhóm tác giả với tác phẩm truyền hình “Không để khoảng trống pháp lý” - Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh Phú Thọ đạt Giải Khuyến khích Giải Báo chí toàn quốc về Quốc hội và HĐND lần thứ tư. Ảnh: Trần Tâm

Tác giả Trần Mạnh Cường, Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh Phú Thọ cho biết, ngay từ những ngày đầu vận hành bộ máy mới, một bài toán lớn đã được đặt ra đối với cấp ủy, chính quyền và các cơ quan dân cử: làm thế nào để điều hành thống nhất một địa phương hợp nhất khi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của ba tỉnh trước đây vẫn song song tồn tại, với nhiều quy định khác biệt. Nếu không kịp thời tháo gỡ, những “khoảng trống pháp lý” hoặc sự chồng chéo về chính sách sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống Nhân dân, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Trong bối cảnh Trung ương cho phép các địa phương sau sáp nhập kéo dài lộ trình rà soát, thống nhất văn bản quy phạm pháp luật đến tháng 3/2027, việc Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh Phú Thọ đặt ra mục tiêu hoàn thành toàn bộ công việc này trước ngày 31/12/2025 cho thấy một quyết tâm chính trị rất cao. Đây không chỉ là yêu cầu về tiến độ, mà là cam kết trách nhiệm với Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Chung khảo Giải Diên Hồng lần thứ tư Lê Quốc Minh trao giải Khuyến khích cho tác phẩm truyền hình “Không để khoảng trống pháp lý” - Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Quang Khánh

Tác phẩm “Không để khoảng trống pháp lý” ra đời từ chính yêu cầu thực tiễn cấp bách ấy. Thông qua lăng kính báo chí, tác phẩm đã phản ánh sinh động quá trình rà soát hàng nghìn văn bản quy phạm pháp luật, làm rõ vai trò trung tâm của HĐND trong việc ban hành, điều chỉnh các nghị quyết phù hợp với không gian hành chính mới, bảo đảm sự thông suốt, đồng bộ của hệ thống pháp luật từ ngày 1/1/2026.

Lan tỏa tinh thần Diên Hồng từ thực tiễn địa phương

Tên gọi của tác phẩm cũng chính là thông điệp mà ê-kíp thực hiện muốn chuyển tải: không để tồn tại bất kỳ khoảng trống nào trong quản lý nhà nước và đời sống xã hội. “Khoảng trống pháp lý” là khái niệm tưởng như trừu tượng, nhưng hệ lụy của nó lại rất cụ thể: người dân không biết áp dụng chính sách nào, doanh nghiệp lúng túng trong đầu tư, cán bộ cơ sở gặp khó trong thực thi nhiệm vụ.

Điểm đáng ghi nhận của tác phẩm là đã chuyển hóa những vấn đề pháp lý vốn được coi là “khó và khô” thành các câu chuyện gần gũi, gắn với những tình huống thực tiễn: từ cơ chế ưu đãi đầu tư ở khu vực giáp ranh cũ, đến việc thực hiện chính sách an sinh xã hội cho đồng bào vùng cao khi các nghị quyết trước đây có sự khác biệt. Qua đó, vai trò của HĐND các cấp hiện lên rõ nét với tư cách là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, đồng thời là “người gác cửa” bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp của các quyết sách.

Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ Đặng Bích Ngọc chụp ảnh lưu niệm cùng 2 nhóm tác giả đạt giải của Báo và Phát thanh, truyền hình tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Trần Tâm

Đặc biệt, tác phẩm đã bắt trọn được “tinh thần Diên Hồng” ngay tại địa phương - nơi trí tuệ tập thể được huy động ở mức cao nhất, nơi các đại biểu HĐND, các chuyên gia pháp lý, cán bộ quản lý cùng ngồi lại để tìm lời giải cho bài toán thể chế sau hợp nhất. Đó là tinh thần dân chủ, trách nhiệm, đặt lợi ích chung lên trên hết, đúng với giá trị cốt lõi mà Giải Diên Hồng hướng tới.

Tác phẩm được trao Giải Khuyến khích là nguồn động viên lớn đối với những người làm báo ở địa phương. Giải Diên Hồng không chỉ là sự ghi nhận về mặt nghề nghiệp, mà còn là diễn đàn để lan tỏa những mô hình hay, cách làm sáng tạo từ thực tiễn cơ sở lên tầm quốc gia. Qua đó, khẳng định, ở đâu có sự quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và cơ quan dân cử, ở đó những bài toán khó nhất về thể chế cũng có thể tìm được lời giải.

Đối với đội ngũ phóng viên, biên tập viên Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Phú Thọ, Giải Diên Hồng đã tiếp thêm động lực để họ dấn thân sâu hơn vào mảng đề tài nội chính, nghị trường - lĩnh vực đòi hỏi bản lĩnh chính trị, kiến thức chuyên môn và sự bền bỉ trong tác nghiệp. Quan trọng hơn, giải thưởng nhắc nhở người làm báo về trách nhiệm đồng hành cùng hoạt động của Quốc hội và HĐND, phản ánh trung thực, khách quan những nỗ lực đổi mới vì lợi ích của Nhân dân.

Nhóm tác giả tác phẩm truyền hình “Không để khoảng trống pháp lý” và nhóm tác giả loạt phóng sự phát thanh “Khi đại biểu đồng hành cùng nông dân số” - Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh Phú Thọ tham dự lễ trao Giải. Ảnh: Trần Tâm

Tác giả Trần Mạnh Cường khẳng định: tham dự Giải Diên Hồng lần thứ Tư, với tác phẩm “Không để khoảng trống pháp lý”, chúng tôi mang theo hơi thở của một vùng đất đang chuyển mình mạnh mẽ sau hợp nhất, cùng khát vọng góp thêm một tiếng nói trách nhiệm vào công cuộc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan dân cử trong giai đoạn phát triển mới của đất nước".

Trần Tâm