Không để công việc chăm sóc không lương nằm ngoài thống kê chính thức

Theo báo cáo của Văn phòng UN Woman Việt Nam, khảo sát gầnnhất ghi nhận phụ nữ dành trung bình 3-4 giờ mỗi ngày cho việc nhà, cao gần gấpba lần nam giới. Nếu quy đổi toàn bộ thời gian chăm sóc không lương trên thế giơítheo mức lương tối thiểu, giá trị tạo ra tương đương 9% GDP toàn cầu, vào khoảng11.000 tỷ USD.

Ở Việt Nam,giá trị công việc chăm sóc không lương mà phụ nữ làm mỗi ngày 5 tiếng có thểlên tới 1.100 tỷ đồng mỗi năm. "Nêúkhông có công việc chăm sóc, xã hội không thể vận hành. Không ai có thể đi làmnếu không có người ở nhà lo việc nhà, chăm sóc con cái, người già, người bệnh",bà Nguyễn Thị Bích Thúy, chuyên gia Vănphòng UN Woman Việt Nam nhấn mạnh.

Để đưa nhữngcông việc chăm sóc thành công việc chính thức, được ghi nhận và có lương, ViệtNam còn nhiều việc phải làm, trong bối cảnh, di cư lao động trong nội khôíASEAN,đang có xu hướng tăng, với khoảng 10 triệu lao động đang sinh sống và làmviệc tại các quốc gia thành viên ASEAN, phản ánh nhu cầu ngày càng lớn về nguồn nhân lực, đặc biệt trong các dịchvụ chăm sóc, do dân số già hóa nhanh và tỷ lệ phụ nữ tham gia thị trường lao độngtăng cao, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc xây dựng nền kinh tế chăm sóc bền vững,

Từ kinhnghiệm quốc tế, bà Nguyễn Kim Lan, đại diện Văn phòng UN Woman Việt Nam đề xuấtáp dụng chiến lược "5R". Trước hết là "recognise" - công nhậnđóng góp của chăm sóc không lương bằng cách đưa chỉ tiêu "giờ chămsóc" vào thống kê chính thức. Tiếp theo là "reduce" - giảm gánhnặng nhờ đầu tư hạ tầng phúc lợi, mở rộng trường mầm non, trung tâm dưỡng lão,dịch vụ hỗ trợ gia đình và ứng dụng công nghệ. "Re-distribute" nhấn mạnhchia sẻ trách nhiệm giữa nam và nữ, giữa gia đình, Nhà nước, thị trường và cộngđồng. "Reward" hướng tới trả công công bằng, mở rộng bảo hiểm xã hôịvà lương hưu cho người làm nghề chăm sóc. Cuối cùng là "represent",trao quyền tiếng nói cho lao động chăm sóc thông qua công đoàn, hiệp hội nghềnghiệp.

Trên thực tế, tại Việt Nam những bước đi đầu tiên đã hiện diệnkhi Bộ luật Lao động sửa đổi tăng thời gian nghỉ sinh của phụ nữ lên sáu tháng,bổ sung năm ngày nghỉ cho cha khi vợ sinh con; nhiều địa phương thí điểm trungtâm chăm sóc cộng đồng kết hợp y tế - phục hồi chức năng…

Phát biểu tại Hội thảo, ông Vũ Chiến Thắng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ dẫn số liệu của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Ban Thư ký ASEAN, cho biết di cư lao động trong nội khối đang có xu hướng tăng, với khoảng 10 triệu lao động đang sinh sống và làm việc tại các quốc gia thành viên ASEAN. Tuy nhiên, lao động di cư vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức, từ điều kiện làm việc khắc nghiệt, sự phân biệt đối xử, đến việc thiếu bảo vệ quyền lợi chính đáng. Cần thiết phải có những chính sách phù hợp nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động di cư, bảo đảm họ được làm việc trong môi trường an toàn, công bằng và bình đẳng.

Hồng Minh