Không có gì quan trọng hơn chủ quyền số

Tại Diễn đàn Công nghệ mở Việt Nam 2025 với chủ đề “AI với công nghệ mở và mã nguồn mở” diễn ra chiều nay tại Hà Nội, một thông điệp mạnh mẽ đã được khẳng định: Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ lịch sử, nơi lựa chọn công nghệ mở không chỉ là quyết định kỹ thuật, mà là lựa chọn bản lĩnh và khát vọng dân tộc để kiến tạo chủ quyền số quốc gia.

Trình bày báo cáo "Phát triển hệ sinh thái AI mở - Nền tảng cho tự chủ công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia", ông Hồ Đức Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia, nhấn mạnh sự đối lập giữa con đường phụ thuộc vào "hộp đen công nghệ" đóng và con đường tự chủ, sáng tạo, mang tên công nghệ mở.

AI - Hạ tầng trí tuệ quốc gia và tinh thần "Make in VietNam"

Ông Hồ Đức Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia: Năm 2025, chúng ta có thể khẳng định: "Không có gì quan trọng hơn chủ quyền số".

Ông Thắng chỉ ra rằng, triết lý "mở" hoàn toàn tương thích với tinh thần "make in VietNam". AI ngày nay không còn chỉ là công cụ, mà đã trở thành hạ tầng trí tuệ quốc gia, có vai trò thiết yếu như điện hay internet. Theo ông, một quốc gia không làm chủ được hạ tầng trí tuệ này sẽ đứng trước nguy cơ đánh mất chủ quyền số trong thế kỷ 21.

"Công nghệ mở cho phép Việt Nam 'đứng trên vai người khổng lồ', tận dụng tri thức toàn cầu để giải quyết các bài toán bản địa - từ dữ liệu tiếng Việt, các ứng dụng đặc thù cho tới những sáng tạo mang bản sắc Việt," ông Hồ Đức Thắng phân tích.

Để biến tầm nhìn tự chủ thành hiện thực, ông Hồ Đức Thắng khẳng định cần đồng bộ phát triển ba trụ cột kiến tạo trí tuệ Việt bao gồm:

- Hạ tầng tính toán quốc gia: Xương sống vật lý cho trí tuệ Việt.

- Nền tảng dữ liệu mở: Huyết mạch nuôi dưỡng AI Việt.

- Cộng đồng AI mở: Bộ óc tập thể của quốc gia.

Đây là nền móng vững chắc để Việt Nam kiến tạo một hệ sinh thái AI mở toàn diện, nơi tri thức được chia sẻ, tài năng được kết nối và sáng tạo được lan tỏa.

Chủ quyền số - khát vọng Việt Nam hùng cường

Dẫn lời Bộ trưởng, ông Thắng khẳng định AI mở không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà là tầm nhìn phát triển - con đường đi tới một Việt Nam hùng cường, phồn vinh. Để hiện thực hóa tầm nhìn ấy, cần sự chung tay của toàn xã hội theo tinh thần: Nhà nước kiến tạo thể chế, doanh nghiệp phát triển công nghệ, cộng đồng cùng chung tay đóng góp.

Về phía Nhà nước, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cam kết tiên phong trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý cho AI, xây dựng khung thử nghiệm linh hoạt, đầu tư hạ tầng tính toán quốc gia và đổi mới cơ chế mua sắm công để tạo ra "đơn đặt hàng" cho các giải pháp AI Việt Nam.

Các diễn giả tham gia phiên thảo luận với chủ đề: Công nghệ mở, mã nguồn mở và ứng dụng AI

Doanh nghiệp, viện - trường được kêu gọi đi đầu nghiên cứu, ứng dụng AI mở, tạo ra các sản phẩm "make in VietNam" có sức cạnh tranh toàn cầu. Cộng đồng các chuyên gia, kỹ sư được khích lệ trở thành "chiến sĩ trên mặt trận tri thức mở", cùng xây dựng "bộ óc tập thể" của quốc gia.

"Chúng ta đã nói nhiều về AI hóa - giờ là lúc hành động", ông Hồ Đức Thắng nhấn mạnh: "Hãy đưa AI vào từng bệnh viện, từng trường học, từng doanh nghiệp; để công nghệ mở khai phóng tiềm năng vô hạn của trí tuệ Việt Nam".

Ông Thắng kết luận với một thông điệp mang tính thời đại: "Nếu năm 1945, Bác Hồ nói 'Không có gì quý hơn độc lập, tự do' thì năm 2025, chúng ta có thể khẳng định: 'Không có gì quan trọng hơn chủ quyền số'." Với tinh thần ấy, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo về AI mở của khu vực và thế giới, góp phần hiện thực hóa khát vọng quốc gia phồn vinh, hùng cường vào năm 2045.

Trong khuôn khổ diễn đàn, các đại biểu đã có những phiên trao đổi sôi nổi, tập trung vào hai chuyên đề chính: Công nghệ mở, mã nguồn mở và ứng dụng AI; hạ tầng tính toán và an toàn bảo mật phục vụ phát triển AI.

Diễn đàn Công nghệ mở Việt Nam 2025 đã thành công khẳng định vai trò chiến lược của AI và công nghệ mở, đồng thời thể hiện khát vọng tự chủ và sáng tạo của Việt Nam với tinh thần "Mở để làm chủ, sáng tạo và bứt phá".

Nam Phong