Không áp đặt những chuẩn mực cũ cho một nền giáo dục hiện đại

Tổng Bí thư Tô Lâm đến dự Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 - 2026.

Buổi Lễ được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam và các nền tảng số, kết nối từ đầu cầu Trung tâm Hội nghị Quốc gia tới các cơ sở giáo dục trên mọi miền Tổ quốc. Đây là lần đầu tiên, tất cả các cơ sở giáo dục trên toàn quốc thực hiện nghi lễ chào cờ, hát Quốc ca cùng một thời điểm trong Lễ khai giảng năm học mới.

Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự buổi Lễ, phát biểu chỉ đạo và đánh trống khai giảng năm học mới 2025 -2026. Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Lương Cường; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến.

Dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục

Trong diễn văn kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 – 2026, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: Hành trình 80 năm qua của ngành giáo dục được soi đường bởi tầm nhìn, tư tưởng giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngay từ buổi đầu độc lập, Người đã không chỉ lo nâng cao dân trí, diệt ngay giặc dốt, mà quan trọng hơn là vực dậy dân khí, khích lệ ý chí, trao truyền sứ mệnh, trách nhiệm, tạo niềm cảm hứng to lớn cho lớp lớp những người trẻ tuổi. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử hào hùng, ngành Giáo dục và Đào tạo đã qua 3 lần cải cách giáo dục lớn, 2 lần đổi mới sâu rộng có tính chất cách mạng. Dưới sự lãnh đạo, định hướng tư tưởng, đường lối giáo dục của Đảng, toàn ngành đã từng bước xây dựng và hoàn thiện thể chế chính sách trong giáo dục; đã hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân.

Hiện cả nước có trên 52.000 trường học, đủ không gian học tập cho 26 triệu học sinh, trong đó 65% trường phổ thông đạt chuẩn, nhiều trường học đã khang trang hiện đại. Lực lượng 1,6 triệu nhà giáo được đào tạo bài bản, trong số đó có những nhóm ưu tú không thua kém bất kỳ lực lượng nhà giáo nào trên toàn thế giới. Cả nước có 243 trường đại học, hơn 800 trường cao đẳng và trung cấp nghề, cả công lập, tư thục và quốc tế, dẫu trong đó chưa phải trường nào cũng tầm vóc, cũng chất lượng cao, nhưng đã có những ngành, những cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 500 trường tốt nhất thế giới, đào tạo hầu hết các lĩnh vực, các ngành nghề mà thế giới có, đóng góp 75% các sản phẩm nghiên cứu khoa học, phát minh sáng chế của cả nước. Lực lượng các nhà khoa học cũng đã đông đảo, đã có nhiều người giỏi, có nhiều đóng góp cho trong nước và quốc tế.

“Đất nước ta có được cơ đồ và tiềm lực như ngày hôm nay, có phần đóng góp quan trọng của giáo dục và đào tạo. So với các nền giáo dục tiên tiến hàng đầu thế giới, ngành Giáo dục còn rất nhiều điều phải phấn đấu, phải làm tốt hơn… Nhưng với xuất phát điểm như vậy, hoàn cảnh như vậy, điều kiện và chi phí như vậy, … những gì mà cả nước và ngành Giáo dục đã làm được trong 80 năm qua, đó thực sự là một thành tựu hết sức to lớn và rất đỗi tự hào, nếu không muốn nói đó là một kỳ tích”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Bước vào năm học mới, Bộ trưởng chia sẻ: Ngành sẽ bắt tay vào triển khai Nghị quyết số71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo ngay từ những ngày đầu tiên của năm học mới. Đồng thời, thực hiện ngay việc rà soát, tự soi, tự sửa, nhìn nhận rõ và kiên quyết khắc phục những mặt còn hạn chế. Bên cạnh đó, trình Quốc hội thông qua 3 luật, Nghị quyết về cơ chế chính sách đặc biệt để thực hiện Nghị quyết 71, Nghị quyết về Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa và nâng cao chất lượng giáo dục.

Đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn mới

Phát biểu chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm và khai giảng năm học mới 2025-2026, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm gửi tới các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý giáo dục, cùng toàn thể học sinh, sinh viên cả nước lời chào mừng nồng nhiệt, lời chúc mừng tốt đẹp nhất; chúc ngành giáo dục tiếp tục có những bước phát triển đột phá, xứng đáng với truyền thống hiếu học và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam anh hùng.

Tổng Bí thư nhắc lại, ông cha ta từng dạy: “học phải đi đôi với hành”, “hiền tài là nguyên khí của quốc gia”; Bác Hồ, trong thư gửi các cháu học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên tháng 9/1945, đã viết: “Từ giờ phút này trở đi các em bắt đầu được nhận một nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam... được hấp thụ một nền giáo dục của một nước độc lập, một nền giáo dục nó sẽ đào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em”; khẳng định những lời dạy đó đã, đang và sẽ tiếp tục là mục tiêu phấn đấu, là phương châm hành động của nền giáo dục nước nhà.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu dự lễ khai giảng năm học 2025-2026 và kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục tại điểm cầu Trung tâm Triển lãm Quốc gia, Hà Nội.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, trong suốt 80 năm qua, dù trong khói lửa chiến tranh hay trong công cuộc kiến thiết hòa bình, giáo dục cách mạng Việt Nam luôn ở tuyến đầu: tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quyết định vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và phát triển. Đặc biệt từ sau công cuộc đổi mới, giáo dục và đào tạo không ngừng mở rộng mạng lưới, nâng cao chất lượng, từng bước hội nhập quốc tế. Bên cạnh những thành tựu rất đáng tự hào, chúng ta cũng nghiêm túc nhìn nhận rằng chất lượng giáo dục còn chưa đồng đều, chênh lệch vùng miền còn lớn.

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Để nhanh chóng đưa Nghị quyết vào cuộc sống, Tổng Bí thư đề nghị, toàn Đảng phải đổi mới mạnh mẽ tư duy lãnh đạo đối với giáo dục, không áp đặt những chuẩn mực cũ cho một nền giáo dục hiện đại, mà cần chỉ đạo sát sao, thực chất, tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả, nhất quán coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Quốc hội cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý thông suốt, ổn định và tiên tiến cho sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo. Chính phủ tăng cường đầu tư, bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, đội ngũ; đồng thời kiên quyết tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế, chính sách để khơi thông và huy động tối đa mọi nguồn lực xã hội cho giáo dục. Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, các tổ chức xã hội cần phát huy sức mạnh đại đoàn kết, khuyến khích và lan tỏa phong trào toàn dân chăm lo cho sự nghiệp trồng người.

Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn mới, Tổng Bí thư nhấn mạnh một số định hướng lớn, đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động. Chuyển từ cải cách “chỉnh sửa” sang tư duy kiến tạo – dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng – công bằng – hội nhập – hiệu quả làm thước đo; siết chặt kỷ luật thực thi. Bảo đảm tiếp cận bình đẳng trong giáo dục, nâng cao mặt bằng dân trí. Không để bất kỳ trẻ em nào bị bỏ lại phía sau; ưu tiên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng khó khăn; tăng đầu tư trường lớp – dinh dưỡng học đường – đội ngũ thầy cô – hạ tầng số.

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ Giáo dục và Đào tạo vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác quản lý Nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng học sinh, sinh viên tài năng đạt giải cao trong các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế, góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn 2023 -2025.

Hồng Điệp – Việt Hà