Khởi tố vụ án vận chuyển trái phép qua biên giới hơn 650 tấn quặng đội lốt 'xỉ đa kim'

Các container chứa khoáng sản "tinh quặng" được các đối tượng đội lốt thành "xỉ đa kim" để vận chuyển ra nước ngoài. Ảnh Công an cung cấp.

Theo Công an thành phố Hồ Chí Minh, Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03, Công an thành phố) chủ trì, phối hợp Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 tiến hành kiểm tra hồ sơ, thủ tục đối với 2 tờ khai hải quan do Công ty TNHH Thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Đại Phát Đồng Nai đăng ký để xuất khẩu 23 container hàng hóa từ Việt Nam sang Trung Quốc, khai báo là “xỉ đa kim… thu gom trong quá trình luyện kim”. Qua kiểm tra hồ sơ, lấy mẫu giám định và xác minh thực tế, lực lượng chức năng phát hiện hàng hóa xuất khẩu có dấu hiệu khai báo gian dối về tên gọi, chủng loại, không phù hợp với nội dung khai báo hải quan, tiềm ẩn hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Quá trình phối hợp kiểm tra cho thấy, mặc dù doanh nghiệp khai báo hàng hóa là “xỉ đa kim”, song kết quả giám định của cơ quan chuyên môn xác định hàng hóa trong các container chứa chủ yếu là đồng ở dạng hợp chất CuFeS₂, có hàm lượng kim loại cao, không phải phế liệu như khai báo. Trên cơ sở kết quả giám định ban đầu, toàn bộ hồ sơ được chuyển đến Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố để thụ lý, xác minh theo thẩm quyền.

Kết quả điều tra bước đầu xác định đây là hoạt động có tổ chức, phân công vai trò chặt chẽ, do Nguyễn Nguyên Lý giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu, trực tiếp điều hành toàn bộ đường dây tổ chức xuất khẩu trái phép này. Lý nhận “đơn hàng” từ đối tượng người Trung Quốc thông qua nền tảng WeChat, sau đó điều phối các khâu từ thuê container, đặt tàu vận chuyển, tổ chức đóng hàng, đến sử dụng pháp nhân doanh nghiệp để thực hiện thủ tục hải quan.

Cơ quan chức năng lấy mẫu để kiểm tra, giám định. Ảnh Công an cung cấp.

Các đối tượng còn lại được phân công cụ thể theo từng công đoạn như: Người phụ trách nắm chính sách pháp luật và trực tiếp tổ chức khai báo hải quan; người chạy hiện trường, làm việc tại cảng, phối hợp kiểm hóa, giám định; người thành lập và quản lý các pháp nhân “ma”, mua bán hóa đơn, lập hồ sơ khống và điều phối dòng tiền; người đứng tên đại diện pháp luật để ký hồ sơ, chuyển tiền hợp thức hóa nguồn gốc hàng hóa.

Theo Phòng PC03, phương thức phạm tội trong vụ việc thể hiện sự tinh vi và thủ đoạn mới. Các đối tượng không chỉ gian dối trong việc khai báo tên gọi, mã HS, chủng loại hàng hóa, mà còn tổ chức hợp thức hóa toàn bộ hồ sơ xuất khẩu bằng cách sử dụng doanh nghiệp không hoạt động thực tế, mua hóa đơn giá trị gia tăng từ các pháp nhân không phát sinh giao dịch thật, lập khống hợp đồng và thực hiện các giao dịch chuyển tiền hợp thức hóa chứng từ, che giấu bản chất. Việc khai báo hàng hóa là “xỉ đa kim” nhằm đánh tráo bản chất hàng hóa, biến sản phẩm khoáng sản (tinh quặng) có giá trị lớn thành chất thải, từ đó né tránh sự kiểm soát của cơ quan quản lý và đưa tài nguyên ra nước ngoài.

Hành vi trên tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với công tác quản lý tài nguyên, khoáng sản và trật tự quản lý kinh tế. Nếu không kịp thời phát hiện, ngăn chặn, các đường dây tương tự có thể lợi dụng kẽ hở trong công tác giám sát, kiểm tra để xuất khẩu trái phép khoáng sản, gây thất thoát tài nguyên quốc gia, đồng thời kéo theo các hành vi vi phạm khác như mua bán hóa đơn trái phép, trốn thuế, rửa tiền và móc nối xuyên biên giới.

Các đối tượng liên quan bị khởi tố để phục vụ công tác điều tra. Ảnh Công an cung cấp.

Từ các tài liệu, chứng cứ đã thu thập, Cơ quan điều tra xác định hành vi của các đối tượng đủ yếu tố cấu thành tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới” theo Điều 189 Bộ luật Hình sự.

Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố đang tiếp tục mở rộng điều tra, làm rõ nhiều tình tiết khác trong vụ án.

Thanh Tàu