Khơi thông kênh huy động vốn

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trao đổi về giải pháp phát triển kênh huy động vốn. Ảnh VGP

Cải cách thủ tục IPO

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành tài chính hiện nay là cơ cấu lại thị trường vốn. Trong Chiến lược phát triển thị trường vốn và thị trường chứng khoán đến năm 2030, Chính phủ đã xác định rõ mục tiêu xây dựng thị trường vốn trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ yếu. “Muốn vậy, chúng ta phải thúc đẩy hai trụ cột chính là cổ phiếu sơ cấp (IPO) và trái phiếu DN để hình thành hệ sinh thái tài chính cân bằng, hiệu quả hơn” - Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Thời gian qua, Bộ Tài chính đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp phát triển thị trường vốn, trong đó có việc nâng cao năng lực quản lý, cải thiện tính minh bạch và thúc đẩy khả năng tiếp cận của DN. Đặc biệt trong năm 2025, Việt Nam đã nỗ lực mạnh mẽ để được xem xét nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, một bước ngoặt quan trọng nhằm thu hút thêm dòng vốn quốc tế. “Bộ Tài chính cũng đã phối hợp với các bộ, ngành tổ chức hội nghị đánh giá thị trường trái phiếu năm 2025, qua đó chỉ ra các điểm nghẽn và đề xuất giải pháp phát triển bền vững cho giai đoạn tới” - Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi thông tin.

Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, thời gian qua, việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của DN đã được tháo gỡ nhiều rào cản nhờ những chính sách mới. Đặc biệt, Nghị định số 245/2025/NĐ-CP, văn bản sửa đổi, bổ sung Nghị định 155/2020/NĐ-CP đã được Chính phủ ban hành, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho DN khi IPO và niêm yết trên sàn chứng khoán.

Nếu trước đây, sau IPO DN phải mất 3 – 6 tháng để hoàn thiện báo cáo tài chính, thì nay quy trình đã được rút ngắn xuống chỉ còn khoảng 30 ngày. Đây là bước cải cách rất quan trọng, giúp DN tiết kiệm thời gian, chi phí và tăng động lực tham gia thị trường chứng khoán. Cùng với việc tinh giản thủ tục, Bộ Tài chính cũng đang triển khai nhiều biện pháp khuyến khích DN phát hành cổ phiếu gắn với niêm yết, qua đó không chỉ tạo thêm nguồn vốn trung và dài hạn mà còn giúp thị trường chứng khoán trở nên sôi động, hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Năm 2025, quy mô huy động qua thị trường trái phiếu cũng đạt con số ấn tượng: khoảng 1 triệu tỷ đồng, gồm 500.000 tỷ trái phiếu Chính phủ và 500.000 tỷ trái phiếu DN. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Chi, quy mô này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, nhất là khi nhu cầu huy động vốn cho đầu tư công và khu vực DN trong giai đoạn 2026–2030 dự báo tăng mạnh. “Chúng tôi đang bàn các giải pháp căn cơ để phát triển thị trường này, tạo điều kiện thuận lợi cho cả Chính phủ và DN huy động vốn trung, dài hạn qua kênh trái phiếu” - ông Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Hoàn thiện hành lang pháp lý

Để phát triển bền vững, Bộ Tài chính đang tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho thị trường trái phiếu và chứng khoán. Luật Chứng khoán (sửa đổi) năm 2024 đã quy định rõ về điều kiện phát hành trái phiếu cũng như tiêu chí nhà đầu tư được tham gia. Hiện Bộ Tài chính đang xây dựng Nghị định hướng dẫn chi tiết, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, quá trình soạn thảo văn bản này được triển khai công khai, minh bạch và lấy ý kiến rộng rãi từ các bộ, ngành, hiệp hội DN, các tổ chức phát hành và cả giới báo chí chuyên theo dõi lĩnh vực tài chính. “Chúng tôi mong nhận được nhiều phản hồi để có thể hoàn thiện chính sách, cải tiến quy trình, làm rõ quy định về nhà phát hành, đảm bảo chất lượng trái phiếu và năng lực của nhà đầu tư” - Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nói.

Một trọng tâm khác là tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm để bảo đảm thị trường phát triển an toàn, minh bạch. Bộ Tài chính đang xây dựng quy trình giám sát chặt chẽ từ khâu phát hành đến giao dịch, nhằm giảm thiểu rủi ro, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và củng cố niềm tin vào thị trường. Cùng với việc hoàn thiện pháp lý, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan quản lý, tổ chức tài chính trong và ngoài nước nhằm đa dạng hóa sản phẩm, phát triển nhà đầu tư tổ chức, đồng thời tăng cường truyền thông, nâng cao hiểu biết của công chúng về thị trường vốn.

Theo lộ trình, Bộ Tài chính sẽ sớm báo cáo Chính phủ về các giải pháp tổng thể nhằm phát triển thị trường vốn trong giai đoạn 2026–2030, hướng đến mục tiêu tăng trưởng mạnh cả về quy mô và chất lượng. Lãnh đạo Bộ kỳ vọng, từ năm 2026 trở đi, thị trường cổ phiếu và trái phiếu sẽ có bước bứt phá, đáp ứng tốt hơn nhu cầu huy động vốn của Chính phủ, DN và giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng thương mại. Khi đó, thị trường vốn sẽ trở thành “bệ đỡ” cho tăng trưởng kinh tế bền vững, góp phần quan trọng trong việc điều tiết dòng vốn đầu tư xã hội. Chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một thị trường vốn phát triển đồng thời bảo đảm tính minh bạch, an toàn và bền vững.

Đăng Nguyễn