Khởi sắc thổ cẩm Lào

Phụ nữ Lào, xã Mường Luân, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên phơi bông để dệt thổ cẩm.

Khẳng định thương hiệu

Mới đây, trong Lễ hội Hoa Ban Điện Biên năm 2023, nhiều du khách ấn tượng với gian hàng giới thiệu của Hợp tác xã (HTX) Dệt thổ cẩm Pa Thơm. Không chỉ bởi sắc màu rực rỡ, các sản phẩm thổ cẩm Lào còn thu hút bởi những họa tiết cầu kỳ, tinh tế, đậm văn hóa vùng miền.

Chị Lê Thị Thanh Hoa, du khách Quảng Ninh bộc bạch: “Ở các sản phẩm thổ cẩm Lào có nhiều hoa văn rất riêng khiến tôi rất thích thú, như: hoa rừng, cây cỏ, chim, voi, rắn, rồng, chùa tháp. Tôi càng bất ngờ hơn khi toàn bộ đều do trí tưởng tượng, sáng tạo và sự khéo léo từ đôi bàn tay bà con làm ra".

Chị Lò Thị Vân, Giám đốc HTX Dệt thổ cẩm Pa Thơm chia sẻ: Trong 3 ngày trưng bày, gian hàng đã bán được gần 10 triệu đồng. Chủ yếu là váy, áo, khăn dệt thủ công. “Mặc dù doanh thu chưa phải lớn, song chúng tôi cũng phấn khởi hơn trước sự quan tâm của người tiêu dùng. Ngoài ra, HTX cũng đã nhận được một số lời hứa hẹn tìm hiểu, để kết nối đặt hàng”, chị Vân cho hay.

Còn đối với HTX Dệt thổ cẩm Lào bản Na Sang II (xã Núa Ngam, huyện Điện Biên) thì hoạt động từ năm 2014. Cho đến nay, cơ bản đã tạo được chỗ đứng nhất định trên thị trường.

Thành viên HTX Dệt thổ cẩm Lào bản Na Sang II dệt vải.

Theo chị Lò Thị Viên, Giám đốc HTX Dệt thổ cẩm Lào bản Na Sang II thì doanh thu trung bình hàng năm trước dịch bệnh của HTX là khoảng 500 - 700 triệu đồng. Có năm cao điểm thu về trên 1 tỷ đồng.

Sản phẩm tiêu thụ chủ yếu là vải thổ cẩm truyền thống từ tơ, sợi kéo thủ công, nhuộm màu tự nhiên từ cây chàm, củ nâu, cánh kiến, các loại lá rừng...

Sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát, HTX phục hồi sản xuất, bắt đầu kết nối đầu ra với nhiều cơ sở trong, ngoài tỉnh và thị trường nước bạn Lào. Riêng năm 2023, chủ yếu xuất cho thị Hà Nội.

“Ở Hà Nội, ngoài cửa hàng thổ cẩm, quà tặng lưu niệm tại phố cổ thì chúng tôi có thêm khách mới làm hàng xuất khẩu. Từ đầu năm đến nay đã xuất 3 đợt, mỗi lần 200 - 300m vải thành phẩm”, chị Viên cho hay.

Ngoài ra, với thị trường quen thuộc là Điện Biên, hiện nay HTX đã kết nối bền vững với nhiều cửa hàng quà tặng, lưu niệm, thường xuyên nhập hàng phục vụ khách du lịch.

Thích ứng để tìm “chỗ đứng”

Hợp tác xã (HTX) Dệt thổ cẩm Pa Thơm, bản Pa Xa Lào, xã Pa Thơm, huyện Điện Biên thành lập từ tháng 11/2020, với 9 hội viên. Mục đích xây dựng ban đầu nhằm duy trì và phát triển nghề thủ công truyền thống. Tạo việc làm, tăng thu nhập cho phụ nữ Lào, đồng thời quảng bá giá trị truyền thống dân tộc thông qua nghề dệt và các sản phẩm từ dệt.

Giám đốc HTX Lò Thị Vân cho biết, sau khi thành lập, HTX được Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh tạo điều kiện tham gia một số hoạt động hội chợ làng nghề và sản phẩm OCOP. Tham gia gian hàng trưng bày sản phẩm tại các sự kiện chính trị, văn hóa, du lịch tổ chức ở địa phương.

Ngoài ra, HTX cũng tự kết nối tham gia 1 hội chợ hàng thủ công tại Hà Nội. Thông qua những hoạt động này, sản phẩm thổ cẩm dân tộc Lào Pa Thơm được nhiều người biết đến. Mới đang ở giai đoạn “làm quen” với thị trường, tuy nhiên bước đầu cũng đã có khách hàng tìm đến.

Sảm phẩm thổ cầm Lào của Điện Biên được giới thiệu tại các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội do địa phương tổ chức.

“Mặc dù vẫn là khách lẻ, liên lạc đặt may hoặc dệt theo yêu cầu. Tuy nhiên, chúng tôi xác định dù đối tượng khách nào thì cũng luôn lắng nghe thị trường và nhu cầu để đáp ứng, phục vụ. Hiện HTX đang duy trì hợp tác với chị em ở Mai Châu (tỉnh Hòa Bình) theo hình thức họ gửi chỉ lên, hội viên HTX làm công theo mẫu họ đặt, để bán cho khách du lịch”, chị Vân chia sẻ.

Cũng theo chị Vân, tại Lễ hội Hoa Ban vừa qua, nhiều khách thử và thích thú với các mẫu áo, song chưa thể mua vì kích cỡ HTX làm khá nhỏ. “Mỗi lần đưa sản phẩm đi giới thiệu như vậy, chúng tôi nắm bắt được nhu cầu thị trường, như mẫu mã, loại hàng gì đang được ưa chuộng. Hay sản phẩm của mình đang yếu, thiếu ở đâu... Từ đó sẽ cải tiến sản phẩm, chất liệu, tạo thêm mẫu mã phù hợp với từng đối tượng khách”, chị Vân nói thêm.

Còn theo Giám đốc HTX Na Sang, đơn vị cũng luôn làm mới mình bằng cách đa dạng hóa các mặt hàng. Cụ thể như: Túi, giày, khăn, váy, áo, đệm ngồi, khăn trải bàn,… Ngoài ra, HTX còn mở rộng diện tích trồng bông, khôi phục giống bông cho ra sợi vải màu nâu tự nhiên, được nhiều đối tác ưa chuộng, đặt hàng.

“Khách nước ngoài thì ưa chuộng màu sắc trầm, hoa văn không cầu kỳ, sử dụng sợi bông tự nhiên nhuộm chàm. Nhiều phụ nữ trẻ lại thích váy áo thổ cẩm nhưng vẫn cập nhật theo xu hướng, vừa mang giá trị truyền thống lại vừa hiện đại. Vậy nên khi đi đâu thấy mẫu đẹp, chúng tôi đều chụp lại để có sự tham khảo, sáng tạo, làm mới”, chị Viên tâm sự.

Hà Linh