Khơi dậy tiềm năng tre Việt, lan tỏa sáng kiến 'Lũy Tre Làng'

Quỹ Phát triển Tre Việt ký kết với các đối tác chiến lược

Ngày 2/8, tại TP. Hồ Chí Minh, Công ty Cổ phần Doanh nghiệp Xã hội Bamboo Foundation đã tổ chức Lễ ra mắt Quỹ Phát triển Tre Việt và công bố sáng kiến “Lũy Tre Làng” – bước đi chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển ngành tre bền vững, bảo tồn văn hóa bản địa và ứng phó biến đổi khí hậu thông qua các mô hình kinh tế xanh, tuần hoàn, giảm phát thải carbon.

Với thông điệp “Tre xanh, vì tương lai xanh”, chương trình hướng đến lan tỏa hình ảnh cây tre như một biểu tượng sống động của sự bền vững, đổi mới sáng tạo và gắn kết cộng đồng, góp phần xây dựng một Việt Nam xanh hơn, khỏe hơn và giàu bản sắc hơn.

Quỹ Phát triển Tre Việt ra đời với sứ mệnh kết nối các nguồn lực trong và ngoài nước nhằm phát huy tiềm năng ngành tre Việt từ sản xuất, sáng tạo đến tiêu dùng. Quỹ tập trung vào 3 nhóm mục tiêu chiến lược: Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, sinh thái, xã hội của cây tre Việt Nam thông qua kết nối các làng nghề, phục hồi không gian làng quê gắn với tre; nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của tre trong phát triển bền vững và ứng phó biến đổi khí hậu; thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong chuỗi giá trị tre – từ kiến trúc, nội thất, thời trang đến vật liệu xây dựng và nông nghiệp.

Chủ tịch Quỹ Phát triển Tre Việt Nguyễn Tuấn Khởi

Theo Chủ tịch Quỹ Phát triển Tre Việt Nguyễn Tuấn Khởi, tre là một trong những loài cây có tốc độ sinh trưởng nhanh nhất, khả năng hấp thụ CO₂ cao gấp nhiều lần so với cây thân gỗ, chống xói mòn và tái tạo đất hiệu quả. Trong bối cảnh thế giới đang tìm kiếm các vật liệu sinh học thay thế cho nhựa, xi măng, thép… tre nổi lên như một giải pháp vừa kinh tế, vừa sinh thái. Tuy nhiên, tại Việt Nam, ngành tre vẫn đang phát triển manh mún, thiếu đầu tư bài bản và chưa khai thác hết tiềm năng.

Quỹ được tổ chức theo mô hình doanh nghiệp xã hội, hoạt động không vì lợi nhuận, hướng đến lợi ích cộng đồng và các mục tiêu phát triển bền vững. Theo ông Nguyễn Tuấn Khởi, sự ra đời của Quỹ là một nỗ lực khơi dậy sức mạnh cộng đồng, tập hợp nguồn lực xã hội để phát triển ngành tre như một lời giải cho phát triển xanh, sinh kế địa phương và bảo vệ môi trường.

Ba lĩnh vực ưu tiên mà Quỹ sẽ tập trung gồm: nông nghiệp tái sinh và sinh kế bản địa (hỗ trợ đồng bào vùng cao trồng tre bền vững, bảo vệ rừng đầu nguồn); chế biến – sáng tạo – tiêu dùng xanh (thúc đẩy công nghệ chế biến sâu, phát triển sản phẩm thân thiện môi trường); truyền thông – văn hóa – giáo dục cộng đồng (phục hồi làng nghề truyền thống, phát triển du lịch sinh thái và giáo dục thế hệ trẻ về vai trò của tre trong cuộc sống hiện đại).

Các sản phẩm từ cây tre

Cũng trong khuôn khổ sự kiện, sáng kiến “Lũy Tre Làng” chính thức được công bố. Đây là chương trình cộng đồng đầu tiên nhằm phục hồi hình ảnh lũy tre gắn bó với làng quê Việt Nam, đồng thời xây dựng các mô hình cộng đồng sinh thái lấy cây tre làm trung tâm.

Sáng kiến tập trung vào việc xây dựng các mô hình làng sinh thái ứng dụng tre trong kiến trúc, xây dựng và đời sống hàng ngày; hình thành không gian văn hóa cộng đồng để bảo tồn ký ức làng quê và giáo dục truyền thống dân tộc; phát triển du lịch trải nghiệm gắn với tre, giáo dục môi trường và sống xanh; tạo sinh kế cho người dân qua các hoạt động thủ công mỹ nghệ, canh tác nông nghiệp, dịch vụ sinh thái; và khuyến khích hành vi tiêu dùng xanh, giảm phát thải từ cộng đồng.

Theo Chủ tịch Quỹ Phát triển Tre Việt Nguyễn Tuấn Khởi, sáng kiến “Lũy Tre Làng” là một giải pháp thiết thực nhằm kiến tạo những vành đai sinh thái, cộng đồng bền vững và giảm phát thải carbon, hướng tới mô hình phát triển thích ứng với biến đổi khí hậu. Các hoạt động trồng tre sẽ được triển khai tại vùng ven biển, miền núi và đồng bằng, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng dân cư địa phương.

Nhà sáng lập Vietnam Bamboo Foundation Nguyễn Tuấn Khởi bên cạnh người nông dân trồng tre

Lễ ra mắt Quỹ là sự kiện mở đầu cho chuỗi hoạt động chào mừng Ngày Tre Thế giới (18/9) tại Việt Nam. Trong dịp này, Diễn đàn Tre Việt Nam thường niên cũng sẽ được tổ chức, quy tụ các chuyên gia, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách trong và ngoài nước, cùng chia sẻ giải pháp phát triển ngành tre Việt Nam một cách đồng bộ, sáng tạo và bền vững.

“Tre xanh, vì tương lai xanh” không chỉ là một khẩu hiệu, mà là cam kết dài lâu của Quỹ Phát triển Tre Việt trên hành trình góp phần xây dựng một Việt Nam xanh hơn, khỏe hơn và giàu bản sắc hơn trong tương lai.

Thạc Hiếu