Khởi công giai đoạn 2 Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam tại Vườn quốc gia Bạch Mã, Huế

Buổi lễ có sự tham dự của đại diện Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm Việt Nam, lãnh đạo VQG Bạch Mã, đại diện các cơ quan chức năng và chính quyền thành phố Huế, Tổ chức Động vật châu Á. Các đại biểu đến từ Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, Chi cục Kiểm lâm Vùng II, Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế, VQG Bạch Mã, Tổ chức Động vật Châu Á và Công ty Cổ phần Phong Châu đã cùng tham gia nghi thức động thổ và trồng cây thảo dược thay thế mật gấu tại khu đất xây dựng Giai đoạn II của Trung tâm.

Các đại biểu bắt tay khởi công giai đoạn 2 Dự án Cứu hộ gấu Việt Nam tại Vườn Quốc gia Bạch Mã. Ảnh: Thùy Trinh

Dự án Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam tại Vườn quốc gia Bạch Mã được triển khai trên diện tích 12,5ha, nằm trong khuôn khổ Biên bản ghi nhớ ký kết giữa Chính phủ Việt Nam và Tổ chức Động vật châu Á từ năm 2017. Dự án được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phê duyệt tại Quyết định số 1797/QĐ-BNN-HTQT ngày 20-5-2022, Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt tại Quyết định số 747/QĐ-BTNMT ngày 14-4-2022. Đây là nền tảng pháp lý vững chắc để dự án triển khai, đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong hành trình chấm dứt hoàn toàn nạn nuôi nhốt gấu lấy mật.

Giai đoạn 1 của dự án, đi vào hoạt động từ tháng 10 năm 2023, đã hoàn thành các hạng mục quan trọng bao gồm bệnh viện thú y hiện đại với đầy đủ thiết bị chẩn đoán và phẫu thuật, khu cách ly 30 ngày theo tiêu chuẩn quốc tế, cùng hệ thống nhà gấu và 4 khu bán tự nhiên rộng lớn. Từ khi vận hành, trung tâm đã cứu hộ thành công 19 cá thể gấu ngựa từ nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Điều đặc biệt ý nghĩa là toàn bộ số gấu này đều do người dân tự nguyện chuyển giao, thể hiện sự đồng thuận xã hội ngày càng sâu rộng và sự hưởng ứng mạnh mẽ của cộng đồng đối với chủ trương chấm dứt nuôi nhốt gấu của Chính phủ.

Trong Giai đoạn 2, với tổng kinh phí hơn 13,4 tỷ đồng do Tổ chức Động vật châu Á viện trợ không hoàn lại, Trung tâm sẽ xây dựng Trung tâm dành cho du khách, tạo không gian cho các chương trình triển lãm và học tập ngoại khóa nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng; đồng thời xây dựng khu lưu trú cho cán bộ, bác sĩ thú y và nhân viên chăm sóc gấu, cũng như hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật và các công trình phụ trợ. Khi hoàn thành, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam tại VQG Bạch Mã sẽ trở thành cơ sở cứu hộ hiện đại, đồng thời là trung tâm giáo dục bảo tồn thiên nhiên tiêu biểu của khu vực miền Trung.

Phát biểu tại buổi lễ, Tiến sĩ Jill Robinson – Sáng lập viên kiêm Tổng Giám đốc Tổ chức Động vật châu Á – bày tỏ sự tri ân sâu sắc tới Chính phủ và nhân dân Việt Nam vì sự hợp tác và đồng hành trong suốt quá trình thực hiện dự án: “Lễ khởi công hôm nay không chỉ đơn thuần là một dự án xây dựng; mà là một cột mốc quan trọng trong sứ mệnh của chúng ta. Chúng ta không chỉ dựng thêm cơ sở hạ tầng; mà còn đang dựng xây một biểu tượng của sự hợp tác bền chặt với Chính phủ và cộng đồng Việt Nam – cùng một tương lai yên bình cho những cá thể gấu được cứu hộ và loài gấu quý hiếm của Việt Nam. Tôi muốn một lần nữa khẳng định lời hứa kiên định của Tổ chức Động vật châu Á: Chúng tôi luôn tự hào đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong những dự án mang lại giải pháp cho cả con người và động vật – cho đến khi chú gấu cuối cùng được an toàn và nạn nuôi nhốt gấu lấy mật chỉ còn là quá khứ”.

Từ tháng 4 đến tháng 6 vừa qua, Tổ chức Động vật châu Á phối hợp cùng Cục Kiểm lâm và Chi cục Kiểm lâm các tỉnh, một số tổ chức quốc tế tiến hành rà soát tại 12 tỉnh (sau sáp nhập), ghi nhận 156 cá thể gấu vẫn còn bị nuôi nhốt tại các hộ gia đình. Các đoàn công tác đã gặp gỡ hộ nuôi để lắng nghe nguyện vọng, trao đổi giải pháp tháo gỡ khó khăn, đồng thời giới thiệu năng lực cứu hộ, điều kiện chăm sóc đạt chuẩn quốc tế và lợi ích thiết thực khi gấu được chuyển giao. Với năng lực tiếp nhận toàn diện của hai Trung tâm tại Tam Đảo và Bạch Mã, Tổ chức Động vật châu Á cam kết phối hợp cùng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, các chi cục Kiểm lâm, các cơ quan chức năng để bảo đảm rằng không một cá thể gấu nào bị bỏ lại phía sau. Đến nay, 290 cá thể gấu đã được cứu hộ thành công tại Việt Nam, trong đó riêng năm 2025 có thêm 8 cá thể được các hộ nuôi tự nguyện chuyển giao. Những kết quả này là minh chứng cho sự đồng thuận xã hội, đồng thời khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo tồn động vật hoang dã và bảo vệ đa dạng sinh học.

MAI LUYẾN